Kinh tế Nhật Bản vẫn bộn bề khó khăn

Nhà máy điện Fukushima số 1 vẫn chưa thể khắc phục sự cố. Ảnh: NHK

Đây là đánh giá chung nhất của Chính phủ Nhật Bản về quãng thời gian hơn 3 tháng sau thảm họa thiên tai mà nước này gánh chịu.

Thiệt hại trực tiếp do thảm hoạ thiên tai ước lên tới gần 17.000 tỷ yên (khoảng 200 tỷ USD), tương đương 3,5% GDP của nước này. Ngay sau đó là hiểm họa phóng xạ do sự cố từ Nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1.

Là 1 trong 7 nước công nghiệp hàng đầu thế giới, guồng máy sản xuất của Nhật Bản đã bị chựng lại, do cơ sở hạ tầng bị tàn phá và thiếu điện trầm trọng.

100 ngày sau thiên tai, Nhà máy điện nguyên tử Fukushima vẫn chưa thể khắc phục được sự cố. Công cuộc tái thiết mới chỉ ở giai đoạn đầu: việc quét dọn các bãi rác khổng lồ gặp nhiều khó khăn, nhiều người bị ảnh hưởng thiên tai vẫn gặp khó khăn về chỗ ở.

Tháng 5/2011, nhập siêu của Nhật Bản đã tăng lên cao nhất trong vòng 2 năm trở lại đây. Một trong những nguyên nhân chính là do nước này phải tăng nhập khẩu năng lượng giữa lúc chỉ còn 19/54 lò phản ứng hạt nhân hoạt động để cung cấp điện cho mạng lưới công nghiệp và bảo đảm điện sinh hoạt cho 127 triệu dân.

Bên cạnh đó, guồng máy sản xuất của Nhật Bản đã bị chựng lại khiến tổng kim ngạch xuất khẩu giảm 10,3% trong tháng 5/2011. Ngành công nghệ xe hơi và điện tử vừa thiếu linh kiện vừa thiếu điện, nên sản xuất đã bị chậm lại.

Mới đây, Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng sản xuất công nghiệp của Nhật Bản trong năm 2011 sẽ giảm 3,7%.

Trong khi đó, sức mua nội địa cũng suy giảm. Lượng xe bán ra trên thị trường Nhật Bản đã giảm hơn 40% trong 3 tháng vừa qua. Ngành Du lịch của Nhật Bản cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Theo Cơ quan Du lịch Nhật Bản (JNTO), lượng khách du lịch nước ngoài vào Nhật Bản trong tháng 4 và 5/2011 đã lần lượt giảm 62% và hơn 50% so với cùng thời kỳ năm 2010. Ước tính chỉ trong 3 tháng vừa qua, ngành Du lịch nước này đã thất thu khoảng 1.500 tỷ Yên.

Cùng với nhiều nỗ lực tái thiết, hiện Chính phủ Nhật Bản đang nghiên cứu việc áp dụng một loại thuế mới, gọi là thuế tương trợ nạn nhân thiên tai, với kỳ vọng thu được 300 tỷ USD trong vòng 10 năm tới để xây dựng lại các cơ sở hạ tầng, nhà ở đã bị tàn phá.

Trong bối cảnh này, Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đã nhận định nhiều khả năng đến năm 2012, Nhật Bản sẽ vươn lên khi các chương trình tái thiết bắt đầu thực sự được khởi động. OECD dự đoán nền kinh tế Nhật Bản tăng trưởng 2,3% vào năm 2012.

Nguyễn Chiến