Kon Tum: Nhộn nhạo đào đãi vàng trên sông Pô Kô

Điều nguy hại là khu vực đào đãi vàng thuộc vùng xả lũ trực tiếp của công trình thủy điện Plei Krông.

Chúng tôi có mặt tại chân cầu Kroong từ sáng sớm, nhưng đã thấy hàng trăm người trầm mình dưới dòng nước đục ngầu. Qua quan sát, phần lớn số người này là đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Kroong (TP Kon Tum) và xã Sa Bình (huyện Sa Thầy).

Dưới dòng nước đục ngầu, tất cả già, trẻ, gái, trai lặn ngụp cả ngày để đãi vàng với hy vọng “đổi đời”. Họ dùng những vật dụng thô sơ như cuốc, xẻng, đào từng miếng đất, đưa lên máng sắt đãi. Đồng bào đãi vàng bằng máng sắt, sau khi múc cát, đất dưới dòng sông đưa lên máng. Các máng này còn khá mới, chưa bị trầy xước nhiều.

A Sủi, một “thợ” đãi vàng trên “công trường”, cho biết bà con dân tộc thiểu số tranh thủ lúc nông nhàn, không có việc làm đi kiếm ít đồng sinh sống. Cũng theo một số người dân, cả ngày ngâm mình dưới nước cũng kiếm được vài chục nghìn đồng.

Dòng sông Pô Kô cuối tháng 11 nước khá cạn, bởi đây là thời điểm Nhà máy thủy điện Plei Krông đang tích nước. Theo ghi nhận của chúng tôi, trước đây, cũng trên khúc sông này đã diễn ra tình trạng người dân đổ xô đi đãi vàng. Nhưng khác với những lần trước, lần này số lượng người đào đãi vàng lên đến vài trăm, tập trung ở một đoạn khoảng 100m với những tiếng kẻng, tiếng cuốc vang động cả khúc sông. Điều đáng nói là nếu nước bất ngờ từ thượng nguồn đổ về, sẽ rất nguy hiểm cho tính mạng hàng trăm người đang cặm cụi tìm vàng tại đoạn sông này.

Trên dòng sông, không chỉ người lớn, thanh niên mà còn có hàng chục trẻ em khoảng trên 10 tuổi cũng ngâm mình dưới dòng nước bùn đục ngầu. Trong khi đó, đây đang là thời điểm cuối học kỳ I của năm học 2010 – 2011 và chuẩn bị bước vào mùa thi cuối học kỳ của học sinh, việc trẻ em Ba Na, Rơ Ngao, Ja Rai bỏ học đi đào đãi vàng thực sự “gây khó” cho ngành giáo dục địa phương. Tình trạng này xảy ra lâu, chắc chắn các em sẽ không theo kịp chương trình giảng dạy.

Việc khai thác tài nguyên trái phép này diễn ra công khai như một “đại công trường” nằm ngay dưới chân cầu Kroong, trên tỉnh lộ 675, đoạn từ TP Kon Tum đi huyện Sa Thầy, ai đi qua đây cũng có thể thấy cảnh này. Từ đầu năm đến nay, hàng trăm lượt người luân phiên đào, đãi vàng ngay dưới cửa xả lũ, bất chấp hiểm nguy rình rập.

Giải đáp về tình hình đào, đãi vàng trái phép diễn ra liên tục trên dòng Pô Kô, ông Nguyễn Minh Thuận - Chủ tịch UBND xã Sa Bình (huyện Sa Thầy) cho biết: "Số người đào đãi vàng chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số của xã Kroong (TP Kon Tum), còn xã Sa Bình chỉ có vài người. Họ tranh thủ lúc nông nhàn, không có việc làm đi kiếm vài đồng thu nhập hàng ngày. Chúng tôi đang vận động, tuyên truyền người dân không đãi vàng trái phép nữa mà kiếm việc khác để làm".

Theo tamnhin.net