Kỷ niệm 20 năm công ước Bảo vệ Di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO

Phát biểu khai mạc, PGS.TS Lê Thị Thu Hiền, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTT&DL) cho biết, sau 20 năm tham gia Công ước, Việt Nam đã có 15 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp. Tính đến nay, Việt Nam đã có gần 70.000 di sản văn hóa phi vật thể đã được kiểm kê, phân bố ở hầu khắp các tỉnh, thành phố. 1.881 cá nhân được phong tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân", "Nghệ nhân Ưu tú", trong đó có 131 Nghệ nhân Nhân dân và 1.750 Nghệ nhân Ưu tú. 

Việc kiểm kê, lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể đã góp phần nhận diện giá trị của kho tàng di sản văn hóa phi vật thể phong phú, đa dạng của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó, nhờ nhận diện được hiện trạng, sức sống của di sản để triển khai kịp thời các đề án/dự án bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đã ngăn chặn nguy cơ mai một, thất truyền, góp phần tích cực trong việc bảo vệ bản sắc văn hóa tộc người. 

Ngoài ra, các di sản văn hóa phi vật thể được thực hành, sưu tầm nghiên cứu, phục dựng, trao truyền và tổ chức trình diễn đã trực tiếp nâng cao đời sống văn hóa ở cơ sở và phát triển kinh tế - xã hội cộng đồng cư dân tại địa phương.

Trong 15 di sản văn hóa được UNESCO ghi danh có Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại "Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt". 

Tại hội nghị, các nhà quản lý, chuyên gia, nghệ nhân đã tập trung làm rõ những kết quả thực hiện Công ước của UNESCO của Việt Nam; công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hoá phi vật thể “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” tại Nam Định và các địa phương trên cả nước; vai trò, trách nhiệm của các cơ quan quản lý, của các nghệ nhân trong gìn giữ giá trị của di sản…

Từ đó, hội nghị đề ra các giải pháp, xác định phương hướng, nhiệm vụ, kế hoạch triển khai trong thời gian tới, tiếp tục thực hiện Chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị Di sản “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” theo cam kết tại hồ sơ đề cử với UNESCO giai đoạn 2023-2028.

Thời gian qua, tỉnh Nam Định đã và đang nỗ lực triển khai thực hiện có hiệu quả cam kết của Chính phủ trong việc bảo vệ và phát huy di sản văn hoá phi vật thể "Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt"; tập trung triển khai thực hiện Đề án "Bảo vệ và phát huy giá trị di sản Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt ở tỉnh Nam Định đến năm 2030". Bên cạnh đó, xây dựng kế hoạch kiểm kê di sản văn hoá phi vật thể trên địa bàn tỉnh; xây dựng hồ sơ khoa học đề nghị đưa vào Danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.

Đến nay tỉnh Nam Định đã có 2 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; 11 di sản văn hóa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 13 nghệ nhân được Chủ tịch nước quyết định phong tặng danh hiệu nhà nước.

Diệp Anh