Làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Pháp

Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Pháp Đinh Toàn Thắng

Trước thềm chuyến thăm chính thức Cộng hòa Pháp của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Pháp Đinh Toàn Thắng đã trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ về những thành tựu mới nhất trong quan hệ song phương giữa hai nước Việt Nam và Pháp, về các vấn đề toàn cầu và thách thức khu vực được hai nước quan tâm cũng như những tiềm năng và ưu tiên trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Pháp trong thời gian tới.

Quan hệ Việt Nam-Pháp đang có nhiều bước phát triển tích cực

Thưa Đại sứ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ thăm chính thức nước Cộng hòa Pháp từ ngày 3-5/11, Đại sứ có thể cho biết ý nghĩa của chuyến đi này trong bối cảnh hiện nay?

Đại sứ Đinh Toàn Thắng: Chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tới Pháp là một chuyến thăm có ý nghĩa quan trọng, là chuyến thăm chính thức song phương đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ ta trong nhiệm kỳ mới tới Châu Âu, là bước triển khai chính sách đối ngoại của chúng ta tới khu vực sau Đại hội Đảng lần thứ XIII. Tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế của đất nước đã được khẳng định và làm sâu sắc hơn tại Đại hội Đảng lần thứ XIII, chúng ta chủ trương tăng cường hơn nữa quan hệ với các đối tác lớn, quan trọng, trong đó có các nước đối tác tại Châu Âu và trong EU. Pháp luôn là một trong những đối tác hàng đầu của Việt Nam ở Châu Âu cũng như trên thế giới và đang tích cực triển khai một chính sách năng động, toàn diện hướng tới khu vực ở Châu Á - Thái Bình Dương.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ Việt Nam - Pháp đang có nhiều bước phát triển tích cực. Từ khi hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược năm 2013, hợp tác và trao đổi giữa hai bên ngày càng đi vào chiều sâu. Chuyến thăm Pháp lần này của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhằm vun đắp tình cảm chân thành, tin cậy, hỗ trợ lẫn nhau giữa lãnh đạo và nhân dân hai nước, đồng thời có mục đích trao đổi, thống nhất với Lãnh đạo cấp cao Pháp về các biện pháp thắt chặt và làm sâu sắc hơn mối quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước, tăng cường hơn nữa sự phối hợp giữa hai bên vì lợi ích của hai nước Việt Nam và Pháp, đóng góp thiết thực cho hòa bình, phồn vinh ở từng khu vực và trên thế giới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ có cuộc hội đàm với Thủ tướng Pháp Jean Castex và các cuộc hội kiến với Lãnh đạo cấp cao Pháp, đây là dịp để hai bên trao đổi các biện pháp đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực chính trị-ngoại giao, an ninh-quốc phòng, kinh tế-đầu tư-thương mại, giáo dục-đào tạo, khoa học-kỹ thuật, nhất là các biện pháp hỗ trợ lẫn nhau nhằm vượt qua những thách thức và tranh thủ các cơ hội đặt ra trong phát triển và nâng cao vị thế hiện nay. Đây cũng là dịp để hai bên trao đổi các biện pháp hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao, 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Pháp vào năm 2023.

Thủ tướng Chính phủ sẽ trao đổi sâu với Lãnh đạo Pháp về việc tăng cường hợp tác trong lĩnh vực y tế, một yêu cầu cấp bách đang nổi lên và phù hợp với thế mạnh hợp tác Việt Nam - Pháp. Thủ tướng Chính phủ sẽ làm việc với nhiều chuyên gia, bác sĩ y tế, các viện nghiên cứu, các tập đoàn dược phẩm để trao đổi ý kiến, định hướng hợp tác trong lĩnh vực này. Hợp tác kinh tế cũng sẽ là một ưu tiên của chuyến thăm, trên cơ sở đây là một trong các trụ cột của quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Pháp. Thủ tướng và Đoàn đại biểu cấp cao Chính phủ dự kiến sẽ có cuộc gặp gỡ, trao đổi với các tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp hàng đầu của Pháp để thông tin về những nỗ lực thúc đẩy sản xuất, phát triển và mong muốn hợp tác đầu tư, thương mại của Việt Nam với các đối tác. Bên cạnh đó, triển khai Kết luận 12 của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới, Thủ tướng Chính phủ cũng sẽ gặp mặt cộng đồng người Việt Nam ở Pháp và Châu Âu, động viên các đóng góp của bà con đối với đất nước thời gian qua.

Lãnh đạo hai nước cũng sẽ trao đổi về phối hợp trên các diễn đàn quốc tế quan trọng, nhằm phối hợp các nỗ lực ứng phó với các thách thức toàn cầu, cũng như giữ gìn hòa bình, an ninh quốc tế, khu vực. Trong khuôn khổ chuyến đi, bên cạnh nội dung thăm song phương với Pháp, Thủ tướng Chính phủ dự kiến sẽ thăm và có các cuộc trao đổi với Lãnh đạo Tổ chức Hợp tác giáo dục, khoa học, văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO), Tổ chức quốc tế Pháp ngữ (OIF) và Tổ chức Hợp tác kinh tế và phát triển (OECD), là những tổ chức quốc tế lớn tại Paris, nhằm triển khai các định hướng đối ngoại đa phương của Việt Nam.

Như Đại sứ vừa nói, quan hệ Việt Nam - Pháp đang có nhiều bước phát triển tích cực. Vậy những thành tựu mới nhất trong quan hệ song phương giữa hai nước Việt Nam và Pháp là gì, thưa Đại sứ?

Đại sứ Đinh Toàn Thắng: Nhân dân Việt Nam và Pháp luôn có mối quan hệ thân thiết, gần gũi. Hai nước đã cùng nhau trải qua nhiều giai đoạn lịch sử để ngày nay trở thành những người bạn đồng hành, tin cậy. Việc hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược năm 2013 không chỉ phản ánh một mối quan hệ chặt chẽ được xây dựng và thúc đẩy trong nhiều thập kỷ trước đó, mà còn thể hiện mong muốn và quyết tâm của hai bên đưa quan hệ song phương phát triển vượt bậc hơn, sâu rộng hơn với một tầm nhìn lâu dài, vững chắc.

Hai nước duy trì nhiều cơ chế trao đổi thường xuyên về cả chính trị, kinh tế, quốc phòng ở các cấp. Hàng loạt các thỏa thuận, hiệp định làm cơ sở pháp lý cho hợp tác trên các lĩnh vực đã được ký kết. Các chuyến thăm chính thức Pháp tháng 3/2018 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và tháng 4/2019 của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, cũng như chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Pháp Edouard Philippe tháng 11/2018 và việc Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gửi thư chúc mừng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sau thành công của Đại hội Đảng lần thứ XIII, cũng như các cuộc điện đàm tiếp đó giữa Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Macron, giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Pháp Jean Castex, giữa Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng Châu Âu và Ngoại giao Pháp Jean Yves Le Drian sự thể hiện quan hệ chính trị khăng khít giữa hai nước.

Về kinh tế, Pháp là nhà tài trợ Châu Âu song phương ODA hàng đầu cho Việt Nam và Việt Nam đứng thứ hai trong số các nước hưởng ODA của Pháp tại châu Á với tổng số vốn cam kết lên đến 18,4 tỷ USD tính từ năm 1993. Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Pháp đã tăng hơn 3 lần từ khoảng 1,6 tỷ USD vào năm 2009 lên 5,3 tỷ USD vào năm 2019. Đã và đang có hơn 300 doanh nghiệp Pháp hoạt động trong rất nhiều ngành, lĩnh vực tại Việt Nam, nhưng đồng thời cũng đang có những doanh nghiệp tiên phong của Việt Nam đã và đang triển khai hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Pháp.

Hai nước có nhiều chương trình trao đổi và hợp tác đào tạo đại học và sau đại học phong phú và đa dạng với hàng trăm thỏa thuận đã được ký kết giữa các trường đại học và trung tâm nghiên cứu hai bên. Hiện có khoảng 7.000 sinh viên Việt Nam theo học tại Pháp. Hợp tác y tế đã trở thành lĩnh vực chủ chốt với số lượng 30 hội hợp tác y học Pháp - Việt tập hợp theo chuyên khoa hoặc theo địa bàn các địa phương, trao đổi hợp tác thường xuyên. Chính phủ Pháp vừa qua đã chia sẻ đợt đầu 670.000 liều vaccine cho Việt Nam thông qua cơ chế COVAX. Quan hệ hợp tác giữa các địa phương hai nước cũng được mở rộng với sự tham gia của 24 địa phương của Pháp và 33 tỉnh, thành của Việt Nam với 11 Hội nghị hợp tác phi tập trung đã được tổ chức trong những năm qua.

Hợp tác giải quyết các vấn đề toàn cầu và các thách thức khu vực

Việt Nam và Pháp đang ngày càng hợp tác chặt chẽ trong việc ứng phó với các vấn đề toàn cầu và các thách thức khu vực đang đặt ra, đặc biệt trong thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, cũng như giữ gìn hòa bình, an ninh, ổn định, đảm bảo tôn trọng luật pháp quốc tế, công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982, Đại sứ có thể cho biết rõ hơn về nội dung hợp tác này?

Các vấn đề toàn cầu và các thách thức khu vực luôn là chủ đề được hai nước quan tâm. Trong Chiến lược của Pháp tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương được công bố thời gian vừa qua, hợp tác về các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học và quản lý bền vững các đại dương là một trong các trụ cột hợp tác chính của Pháp đối với khu vực. Thúc đẩy triển khai Thỏa thuận Paris về chống biến đổi khí hậu là một trong ưu tiên đối ngoại lớn của Pháp được đưa vào các diễn đàn đa phương lớn như Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu, các kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc…

Trong thời gian vừa qua, vấn đề hỗ trợ cho Việt Nam trong việc thực hiện Thỏa thuận Paris cũng là một trong những ưu tiên hàng đầu trong hợp tác Pháp-Việt. Pháp vẫn là một trong những nước cung cấp viện trợ phát triển lớn nhất cho Việt Nam trong các lĩnh vực phát triển bền vững như giao thông, năng lượng, khí hậu và môi trường. Cơ chế Đối thoại chiến lược Quốc phòng vẫn được duy trì phát huy hiệu quả với nội dung trao đổi thực chất, không chỉ về các vấn đề an ninh truyền thống mà còn mở rộng đến lĩnh vực an ninh phi truyền thống như tác chiến không gian mạng… Việt Nam đã và đang tích cực tham gia vào các diễn đàn đa phương do Pháp khởi xướng như Diễn đàn Paris về Hòa bình và bày tỏ quan điểm ủng hộ chủ nghĩa đa phương và các sáng kiến về hòa bình của Pháp.

Hai nước cũng duy trì các trao đổi về nhiều vấn đề an ninh khu vực, có sự đồng quan điểm về sự tôn trọng luật pháp quốc tế, Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, về tự do hàng hải, hàng không, đảm bảo hòa bình, an ninh và giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.

Hợp tác y tế sẽ là một điểm nhấn quan trọng

Thưa Đại sứ, ông có thể cho biết những tiềm năng cũng như những ưu tiên trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Pháp trong thời gian tới?

Đại sứ Đinh Toàn Thắng: Thời gian vừa qua, quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Pháp đã có những bước phát triển tích cực, tuy nhiên còn rất nhiều tiềm năng cần khai thác trong bối cảnh hai nước có nhiều điều kiện thuận lợi để thúc đẩy hợp tác phát triển sâu rộng hơn nữa. Những bước phát triển về lượng cũng như về chất của quan hệ Việt Nam - Pháp đã tạo cho quan hệ hai bên có một sự tích lũy quan trọng, là nền tảng cho các đối tác hai nước tiếp tục đưa các kết nối của mình sâu rộng hơn. Chính sách đối ngoại của hai nước cũng đang có điểm giao thoa quan trọng. Pháp và Việt Nam có thể cùng là những chỗ dựa cho nhau để triển khai chính sách của mỗi bên hướng tới khu vực bên kia, Việt Nam hướng tới Châu Âu và Pháp hướng tới Châu Á - Thái Bình Dương.

Chuyến thăm của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tới Pháp lần này cũng như các trao đổi cấp cao giữa hai nước trong thời gian qua đặt những khuôn khổ và tầm nhìn lâu dài cho quan hệ Việt Nam - Pháp, là cơ sở để chúng ta đưa quan hệ hai nước tiếp tục đi lên. Các cơ chế điều phối hợp tác giữa hai bên cần hoạt động hiệu quả hơn để có thể định hướng và hỗ trợ các đối tác mở mang và thực hiện tốt các chương trình, dự án liên quan. Trong bối cảnh Việc Việt Nam và Pháp đều đứng trước những thách thức mới đặt ra phải tập trung nỗ lực để phòng chống dịch bệnh COVID-19 và thúc đẩy phục hồi kinh tế, đảm bảo các mục tiêu tăng trưởng và phát triển của mình, các đối tác hai bên đang tìm tòi những hướng đi hợp tác mới để đáp ứng các yêu cầu của hai nước đang ngày càng khẩn trương và đa dạng hơn.

Trong chuyến thăm của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đến Pháp lần này, nội hàm y tế sẽ là một điểm nhấn quan trọng. Các vấn đề về cung cấp, nghiên cứu, hợp tác sản xuất vaccine, thuốc chữa bệnh, trang thiết bị, vật tư y tế phòng chống COVID-19 và hợp tác phục hồi sau đại dịch sẽ được Lãnh đạo hai nước trao đổi kỹ. Hỗ trợ nhau về vaccine và phòng chống dịch giữa hai nước vừa qua đã có những kết quả quan trọng và sẽ tiếp tục được cụ thể hóa trong chuyến thăm. Hợp tác y tế hai bên cũng sẽ không chỉ giới hạn ở khuôn khổ song phương, mà còn mở rộng ra các cơ chế đa phương, trong các tổ chức chuyên môn của Liên Hợp Quốc, hợp tác EU-ASEAN, Pháp-ASEAN.

Hai nước cũng sẽ tập trung thống nhất và triển khai những chương trình và kế hoạch hợp tác cụ thể về kinh tế, thương mại, đầu tư. Đến tháng 8/2021, với 3,62 tỷ USD vốn FDI đầu tư vào Việt Nam, Pháp đứng thứ 16/141 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đang có dự án đầu tư tại Việt Nam. Con số này được đánh giá là còn “khiêm tốn” so với tiềm năng hợp tác của quan hệ Việt - Pháp, so với thế mạnh của các doanh nghiệp Pháp cũng như so với nhu cầu đầu tư, phát triển của Việt Nam. Cần có giải pháp để thu hút các doanh nghiệp Pháp đầu tư nhiều hơn vào các lĩnh vực thế mạnh và phù hợp với định hướng hợp tác đầu tư nước ngoài của Việt Nam như: công nghệ cao, các lĩnh vực kinh tế và chuyển đổi số, y tế và dược phẩm, hàng không dân dụng, năng lượng tái tạo, xây dựng hạ tầng, giao thông công cộng, sân bay, cảng biển, phát triển nông nghiệp chất lượng cao và chế biến lương thực thực phẩm, các ngành liên quan đến môi trường....

Về thương mại, Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực từ ngày 1/8/2020 đang tạo ra cơ hội lớn cho hợp tác kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và Pháp. Rất nhiều mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam như dệt may, da giày, nông thủy sản... phải tận dụng được các lợi thế của Hiệp định này để vào thị trường Pháp. Vừa qua, quả vải, quả nhãn và nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam đã có những bước đột phá ấn tượng, nhưng cần làm nhiều hơn nữa.

Quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Pháp cần được tiếp cận một cách tổng thể, cần được tăng cường hơn nữa cả về chiều rộng và chiều sâu trên tất cả các lĩnh vực then chốt từ chính trị-ngoại giao, quốc phòng-an ninh, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, y tế-môi trường, văn hóa… để quan hệ hai bên tiếp tục gắn kết chặt chẽ, đáp ứng được lợi ích của hai nước trong một thế giới đang có những chuyển biến nhanh chóng.

Trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Diệp Anh