Lần đầu tiên xây dựng thành công hệ gene một người Việt

Nhóm nghiên cứu bản đồ gene người Việt. Ảnh: VGP/Nguyệt Hà

TS. Lê Sỹ Vinh cho biết, nhóm nghiên cứu đã tiến hành xây dựng và phân tích hệ gene của cá thể một người Việt này bằng những công nghệ và phương pháp tính toán hiện đại và có độ chính xác cao.

Từ bộ dữ liệu bao gồm hơn 108 tỉ nucleotide, nhận được, kết quả phân tích của nhóm được so sánh với hệ gene chuẩn của người và thấy rằng gần như toàn bộ hệ gene chuẩn của người được bao phủ bởi dữ liệu hệ gene cá thể người Việt này.

Hệ gene của cá thể người Việt này chứa hơn 3 triệu biến đổi đa hình đơn (SNP) so với hệ gene tham chiếu của người. Trong đó, nhiều biến đổi mới và chỉ tìm thấy ở hệ gene của cá thể người Việt. Các kết quả phân tích cũng phát hiện ra một số biến đổi mới khác liên quan đến cấu trúc.

Trước đây, nghiên cứu và ứng dụng các hệ gene người chỉ là công việc của các nước giàu. Hiện nay, công nghệ mới với chi phí thấp đã biến ước mơ nghiên cứu và phát triển các sản phẩm liên quan đến hệ gene người của nhiều quốc gia trở thành hiện thực. Hiện nay đã có khoảng 20 quốc gia đã xây dựng và phân tích thành công hệ gene của dân tộc mình.

Việc xây dựng và phân tích hệ gene người có tác động lớn đến nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó nổi bật là y học, dược học, công nghệ sinh học và nhân chủng học, đồng thời thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế của các quốc gia. Đặc biệt như các nghiên cứu phân tích gene để đưa ra cảnh báo, phòng ngừa và điều trị sớm, phát triển các các phương pháp điều trị và chữa bệnh hướng đến từng cá nhân.

Theo báo cáo nghiên cứu của công ty Battelle Technology Partnership Practice, 10 năm vừa qua, hệ gene người đã tạo ra một giá trị kinh tế trị giá khoảng 796 tỉ USD cho nước Mỹ. So sánh với tổng chi phí 5,6 tỉ USD đã đầu tư cho đến năm 2010 để nghiên cứu và hoàn thiện hệ gene người, lợi nhuận kinh tế thu lại là hết sức ấn tượng (gấp 141 lần). Đây là một trong các đầu tư đem lại ảnh hưởng kinh thế lớn nhất từ trước đến nay của nước Mỹ.

Việc xây dựng và phân tích được hệ gene một cá thể người Việt của nhóm nghiên cứu do TS. Lê Sỹ Vinh đứng đầu cho thấy các nhà khoa học Việt Nam bắt đầu làm chủ được quy trình, cũng như các phương pháp tính toán hiện đại để từng bước thực hiện các dự án liên quan đến hệ gene nói chung, và hệ gene người nói riêng.

Đây là bước đi đầu tiên để chúng ta tiếp tục tiến hành các dự án hệ gene tiếp theo một cách đồng bộ, vừa nâng cao trình độ nghiên cứu vừa phát triển các ứng dụng hiện đại, góp phần chăm lo sức khoẻ nhân dân và phát triển kinh tế-xã hội. Kết quả nghiên cứu này cũng là tiền đề quan trọng để chúng ta tiến hành các dự án tiếp theo nhằm nghiên cứu về sự đa dạng sinh học cũng như mối quan hệ giữa các chủng người Việt, hay với các chủng người khác ở Châu Á cũng như trên thế giới.

Nguyệt Hà