Lào Cai: Tổng kết 10 năm xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn, giai đoạn 2000 - 2010

Giai đoạn 2000 - 2010, công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của thôn, bản, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Lào Cai đạt kết quả đáng khích lệ. Do nhận thức rõ ý nghĩa, tầm quan trọng và tác dụng to lớn của công tác xây dựng và thực hiệnhương ước, quy ước, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể đã chú trọng quan tâm, chỉ đạo thực hiện. Ngay sau khi UBND tỉnh chỉ đạo triển khai thực hiện chỉ thị 24/1998/CT-TTg ngày 19/6/1998 của Thủ tướng Chính Phủ về việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của làng, bản, thôn, ấp, cụm dân cư, Thị xã Lào Cai và thị xã Cam Đường đã quán triệt sâu sắc trong Đảng bộ, chính quyền, thành lập các Ban chỉ đạo, xây dựng Kế hoạch và chỉ đạo thực hiện. Hiện 100% các thôn, bản, tổ dân phố đã xây dựng và thực hiện tốt các hương ước, quy ước đề ra.

Hiện nay, toàn tỉnh có 2.164/2.177 thôn, bản, tổ dân phố đã xây dựng và được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt hương ước, quy ước, đạt tỷ lệ 99,4%. Bên cạnh đó có 969 thôn, bản xây dựng và thực hiện quy ước chuyên đề về bảo vệ và phát triển rừng, gần 20 bản quy ước về quản lý trồng, chăm sóc cây thảo quả. Còn lại 13 thôn, bản, tổ dân phố chưa có hương ước, quy ước, chiếm 0,6%, là do số thôn, bản, tổ dân phố này mới được thành lập hoặc chia tách, sáp nhập từ các thôn, bản, tổ dân phố khác nên chưa kịp triển khai thực hiện.

Hầu hết các hương ước, quy ước đã đưa các nội dung về thực hiện dân chủ cơ sở, chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình, xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hóa là một trong những nội dung chính. Nội dung hương ước, quy ước được xây dựng khá phong phú, chuyển tải nhiều nội dung quy tắc ứng xử trong thực tiễn đời sống trên cơ sở tuân thủ các quy định của pháp luật nhưng khi đưa vào hương ước, quy ước trở lên gần gũi, dễ nhớ, dễ thuộc…

10 năm qua, việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trên địa tỉnh Lào Cai đã có những chuyển biến tích cực. Các cấp, các ngành, các địa phương đã nhận thức được vai trò quan trọng của hương ước, quy ước trong việc điều chỉnh các mối quan hệ xã hội mang tính tự quản của nhân dân nhằm giữ gìn phát huy những phong tục, tập quán tốt đẹp và truyền thống văn hóa trên địa bàn, làng, bản, thôn, tiểu khu, khu phố, cụm dân cư, góp phần hỗ trợ tích cực cho việc quản lý nhà nước bằng pháp luật. Quá trình thực hiện đã có sự phối hợp chặt chẽ của nhiều cơ quan, tổ chức, đoàn thể; Trong đó vai trò của cơ quan tư pháp, cơ quan Văn hóa, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên ngày càng thể hiện rõ. Qua tổng kết 10 năm xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn, UBND các huyện, thành phố đã khen thưởng 85 tập thể và 168 cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trên đại bàn huyện, thành phố với một số tập thể và cá nhân điển hình: Thôn Làng My – Xuân Quang – Bảo Thắng; Thôn Trung Đô – xã Bảo Nhai – Bắc Hà; ông Vàng Văn Thỉ, Chủ tịch Hội người cao tuổi xã Tà Chải – Bắc Hà; ông Vi Văn Mản – Thôn Kip Tước 1, xã Hợp Thành – TP. Lào Cai…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục như: một số địa phương các bản hương ước, quy ước còn rập khuân máy móc, điều chỉnh những quan hệ xã hội mà pháp luật đã điều chỉnh. Quy trình xây dựng hương ước, quy ước đã cụ thể hóa trong luật nhưng sự hạn chế về năng lực của một số cán bộ cấp xã đã làm trì hoãn tiến độ xây dựng bản hương ước, quy ước. Cá biệt có những bản hương ước, quy ước nội dung còn sơ sài, lặp lại pháp luật và chủ trương, chính sách của Nhà nước, thiếu cụ thể, chưa sát thực với điều kiện thực tế, câu chữ trong văn bản còn nặng tính hình thức. Nhiều bản hương ước quy định các hình thức xử phạt chưa phù hợp với quy định của pháp luật.

Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận và chia sẻ nhiều kinh nghiệm, cách làm hay trong xây dựng và triển khai thực hiện huơng ước quy ước tại các địa phương.

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Hà Thị Nga, Phó Chủ tịch UBND tỉnh biểu dương những tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong xây dựng và triển khai thực hiện hương ước, quy ước trong 10 năm qua. Đây là những điển hình cần nhân rộng trên địa bàn tỉnh nhằm giữ gìn phát huy những phong tục, tập quán tốt đẹp và truyền thống văn hóa trên địa bàn thôn, bản, tổ dân góp phần tích cực vào việc quản lý nhà nước bằng pháp luật. Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu: Các ngành, tổ chức liên quan cần tiếp tục tuyên truyền, phổ biến Chỉ thị số 24/1998/CT-TTg; tăng cường công tác kiểm tra, rà soát đánh giá nội dung, hình thức cũng như trình tự thủ tục xây dựng và thông qua, phê duyệt hương ước, quy ước cũng như các hình thức tổ chức thực hiện hương ước, quy ước; tổng hợp các ý kiến tham gia đóng góp tại Hội nghị, tiếp tục chỉ đạo việc sửa đổi, bổ sung, xây dựng các bản hương ước, quy ước mới nhằm nâng cao chất lượng của các hương ước, quy ước tại các thôn, bản, tổ dân phố.

Danh sách tập thể, cá nhân được trao tặng Bằng khen của UBND tỉnh về việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn tỉnh Lào Cai: