Lật tẩy tổ chức IS

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Martin Dempsey mô tả IS là một mối đe dọa khủng bố kiểu mới mà thế giới chưa từng biết đến.

Theo báo chí nước ngoài, IS từng tung nhiều video ghi cảnh hành quyết dã man người dân, binh sĩ của các chính phủ nhằm thông báo rằng chúng sẽ cai trị tất cả các tín đồ Hồi giáo trên thế giới. Đây cũng là cách chứng minh mục tiêu cuối cùng của chúng là chiếm các vùng đất rộng lớn tại châu Á, châu Âu và châu Phi.

IS là kẻ thù của bất cứ ai không thuộc tổ chức của chúng. Chúng giết hại những người dân tộc thiểu số, người Hồi giáo dòng Shiite và thậm chí những người Sunni không đồng quan điểm. Chúng cũng không phải là lực lượng đầu tiên hành quyết những người không cùng quan điểm, nhưng IS là nhóm thánh chiến đầu tiên công khai sự khát máu của chúng.

IS đang nắm quyền kiểm soát những vùng lãnh thổ rộng lớn tại hai quốc gia Trung Đông là Iraq và Syria, điều mà trước đây mạng lưới khủng bố Hồi giáo khét tiếng Al-Qaeda không thể thực hiện. So về tuổi đời, IS kém xa Al-Qaeda nhưng lại nhanh chóng nổi tiếng với những vụ thảm sát, giết người hàng loạt ở Syria, Iraq và bắt cóc con tin người nước ngoài để đòi tiền chuộc.

Liên tục trong thời gian gần đây, thế giới bàng hoàng khi đón nhận thông tin: các tay súng của IS đã tiến hành hàng loạt vụ khủng bố, giết dân thường, tấn công và chiếm giữ nhiều khu vực ở Iraq, khiến hàng chục nghìn người phải tị nạn. Theo hãng thông tấn AFP, chỉ trong vòng 2 tuần đầu tháng 8/2014, IS đã thảm sát hơn 700 người ở Syria và trên 500 người ở Iraq.

Nhà nước Hồi giáo Cận Đông (ISIL) hay còn được gọi là Nhà nước Hồi giáo Iraq và Syria (ISIS), Nhà nước Hồi giáo (IS) được thành lập ngày 29/6/2014. Tiền thân của ISIS là một nhóm chiến binh Jihad, gồm các tay súng Hồi giáo cực đoan dòng Sunni cầm đầu các hoạt động không được công nhận ở Iraq và Syria. Tổ chức này được thành lập vào những năm đầu của cuộc chiến tranh Iraq và cam kết trung thành với Al-Qaeda vào năm 2004. Nhóm này bao gồm và được hỗ trợ bởi một loạt các nhóm nổi dậy, trong đó có tổ chức tiền thân của nó, Hội đồng Mujahideen Shura, Al-Qaeda ở Iraq (AQI), Jaysh al-Fatiheen, Jund al-Sahaba, Katbiyan Ansar Al-Tawhid wal Sunnah, Jeish al-Taiifa al-Mansoura. Từ khoảng giữa năm 2013 ISIL và Al-Qaeda đã có những tranh chấp với nhau. Vào tháng 2/2014, sau 8 tháng tranh giành quyền lực, Al-Qaeda đã cắt đứt mọi liên hệ với nhóm này. Một trong những khác biệt lớn giữa ISIL và Mặt trận Al-Nursa-một nhóm Hồi giáo nổi dậy khác ở Syria, là ISIL tập trung vào việc thiết lập luật riêng tại các lãnh thổ họ chiếm đóng, mặc dù cả hai đều có mục tiêu thành lập nhà nước Hồi giáo. ISIL tàn bạo hơn với các cuộc tấn công vào các phe phái và giáo phái khác, sau đó thiết lập ngay luật sharia (luật Hồi giáo hà khắc nhất hiện nay).

Ngày 29/6, trong một tuyên bố đăng tải trên mạng, phát ngôn viên của ISIL Abu Muhammad al-Adnani cho biết lãnh đạo của nhóm này là Abu Bakr al-Baghdadi sẽ trở thành “Caliph Ibrahim”, tức “vua Hồi giáo” và yêu cầu các tín đồ Hồi giáo trên khắp thế giới thuần phục. Đồng thời al-Adnani cho hay kể từ nay ISIL sẽ có tên chính thức là Nhà nước Hồi giáo (IS), bỏ đi chữ Iraq và Cận Đông, trên lãnh thổ kéo dài từ thành phố Aleppo ở miền Tây Bắc Syria đến tỉnh Diyala ở Đông Bắc Iraq.

Nhóm thánh chiến cực đoan IS đã giành quyền thống trị không chỉ tại nhiều thành phố mà còn cả những mảnh đất giàu dầu mỏ. Chúng có thể "tự cung tự cấp" và thu về hàng triệu USD mỗi ngày từ hoạt động buôn lậu dầu. Nếu IS không bị tiêu diệt, chúng sẽ tiếp tục chiếm các khu vực dầu mỏ ở phía Nam Iraq để từ đó biến những nơi này thành trung tâm sản xuất dầu khí và kinh tế toàn cầu.

Liên tục phát triển lực lượng, IS thường xuyên chiêu mộ các tay súng từ các nước Ả Rập, thậm chí cả ở phương Tây, như Anh, Pháp, Đức... và thậm chí là Mỹ.

Với sự phát triển nhanh chóng, không ai có thể biết chính xác lực lượng hiện nay của IS. Mới đây, tổ chức theo dõi nhân quyền Syria (SOHR, trụ sở tại Anh) đưa ra con số dự đoán IS hiện có 50.000 tay súng ở Syria, trong đó có 20.000 người không phải dân Syria và trong vòng tháng 7/2014 đã chiêu mộ thêm 6.000 tay súng.

Để tồn tại và phát triển lực lượng, ban đầu IS được những cá nhân giàu có ở các nước như Kuwait và Saudi Arabia viện trợ. Những “mạnh thường quân” này ủng hộ cuộc chiến của phe nổi dậy chống lại chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Theo BBC, hiện nay IS được cho là kiếm thêm nhiều tiền để hoạt động sau khi chiếm được các mỏ dầu quan trọng ở Iraq và Syria, trộm và bán đồ cổ từ các khu di tích lịch sử.

Sự lớn mạnh cùng mức độ tàn bạo của IS tại Iraq đã khiến các nước phương Tây tăng cường hỗ trợ chính quyền Iraq đấu tranh chống lại tổ chức này.

Ngày 8/8, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố cho phép không kích vào các mục tiêu của phiến quân Hồi giáo ở miền Bắc Iraq, nếu những mục tiêu này đe dọa đến lợi ích của Mỹ. Ngày 20/8, Mỹ đã tăng cường thêm các cuộc không kích vào miền Bắc Iraq sau khi IS công bố đoạn băng hành quyết nhà báo Mỹ James Foley.

Cũng trong ngày 20/8, Quốc hội Italy đã thông qua quyết định cung cấp vũ khí cho lực lượng người Kurd ở Iraq trong cuộc chiến chống lại các phiến quân IS. Trong khi đó, Đức cũng tuyên bố nước này sẵn sàng cung cấp vũ khí cho lực lượng người Kurd ở Iraq. Trước Đức, Anh, Pháp đều đã có quyết định tương tự./.

Nguyễn Chiến