Theo dự báo, việc vận hành hệ thống điện trong các tháng cao điểm nắng nóng (tháng 5, 6, 7) sẽ rất khó khăn, đặc biệt hệ thống điện miền Bắc phải đối mặt với tình trạng không đáp ứng được phụ tải đỉnh của hệ thống với công suất thiếu hụt lớn nhất khoảng từ 1.600 MW đến 4.900 MW.
Nếu tình hình vẫn tiếp tục diễn biến bất lợi như thời gian qua, lượng nước về các hồ thủy điện và tình hình cung ứng nhiên liệu than/dầu/khí cho các nhà máy điện không được cải thiện, hệ thống thống điện sẽ rơi vào tình huống nguy cấp, ảnh hưởng rất lớn đến việc cung ứng điện cho sản xuất và sinh hoạt của nhân dân.
Bổ sung nguồn điện
EVN đã đàm phán và ký kết các hợp đồng mua bán điện với NMNĐ Thái Bình 2, nhà máy Thủy điện (NMTĐ) Sông Lô 7, NMTĐ Nậm Củm 3, nhà máy điện BOT Vân Phong 1 để bổ sung nguồn điện cho hệ thống.
Tại khu vực phía nam, thời gian qua, các nhà máy nhiệt điện chạy dầu (nguồn điện có chi phí đắt đỏ) đã phải tái khởi động để bảo đảm cung ứng điện. Trong đó, nhà máy điện chạy dầu tại Thủ Đức, Ô Môn, Cần Thơ, Cà Mau đã hoạt động và phát lên lưới sản lượng lớn.
Đối với các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp, với các dự án đã hoàn thành công tác đầu tư xây dựng, hoàn tất hồ sơ pháp lý theo quy định, Bộ Công Thương chỉ đạo EVN và các chủ đầu tư thỏa thuận, thống nhất mức giá tạm thời tuân thủ theo quy định của Chính phủ.
Theo văn bản của Bộ Công Thương ngày 18/5/2023, EVN và chủ đầu tư một số nhà máy điện chuyển tiếp như Nam Bình 1, Viên An, Hưng Hải Gia Lai, Hanbaram, Phù Mỹ 1, Phù Mỹ 3, Hiệp Thạch, Hướng Hiệp 1 thỏa thuận, thống nhất giá theo quy định của pháp luật. Đây là cơ sở để các dự án này kịp thời vận hành phát điện lên lưới điện.
Cùng với đó, EVN chỉ đạo các đơn vị thành viên đẩy nhanh tiến độ các công trình tăng cường năng lực truyền tải Bắc - Trung; các công trình đấu nối và giải toả nguồn thuỷ điện Tây Bắc và các nguồn năng lượng tái tạo khu vực miền Trung, Tây Nguyên; các công trình tăng thêm khả năng truyền tải, nhập khẩu điện từ Trung Quốc và Lào.
Các NMTĐ Lào gồm NMTĐ Nậm Kông 2 (66 MW) và NMTĐ Nậm Kông 3 (54 MW) - đã ký hợp đồng mua bán điện với EVN trước đây - đã đóng điện hoà lưới thành công. Ngày 15/5 vừa qua, cả 2 nhà máy đã hoàn thành hòa lưới điện và đang thực hiện các hạng mục thử nghiệm trên lưới điện Việt Nam. Dự kiến cả 2 nhà máy này sẽ vận hành thương mại trong tháng 5/2023, bổ sung nguồn điện cho Việt Nam trong mùa nắng nóng.
Bên cạnh đó, EVN cũng vừa có văn bản báo cáo Bộ Công Thương sớm ban hành hướng dẫn phát triển điện mặt trời mái nhà không phát điện lên lưới (zero export) để triển khai thực hiện, giảm bớt khó khăn về cung cấp điện.
Tại Quy hoạch điện VIII cũng nêu rõ: Ưu tiên và có chính sách đột phá để thúc đẩy phát triển điện mặt trời mái nhà của người dân và mái công trình xây dựng, nhất là các khu vực có nguy cơ thiếu điện như miền Bắc và điện mặt trời tự sản, tự tiêu. Từ nay đến năm 2030, công suất các nguồn điện loại hình này ước tăng thêm 2.600 MW. Loại hình nguồn điện này được ưu tiên phát triển không giới hạn công suất, với điều kiện giá thành hợp lý và tận dụng lưới điện sẵn có, không phải nâng cấp.
Khi nắng nóng, nhiệt độ tăng cao, các hộ gia đình dùng thiết bị làm mát nhiều, đặc biệt là thiết bị điều hòa, sẽ làm công suất sử dụng tăng đột biến nên có thể gây quá tải cục bộ tại khu vực đó.
Thực tế, để bảo đảm cung ứng, sử dụng điện hiệu quả, chỉ nỗ lực từ phía EVN là chưa đủ mà rất cần sự chung tay từ khách hàng sử dụng điện. EVN cũng đã lập phương án thực hiện chương trình điều chỉnh phụ tải (DR), đẩy mạnh thực hiện DR tự nguyện phi thương mại trong các tháng 5, 6, 7, 8 trên cơ sở phân bổ công suất khả dụng của Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia.
Các công ty Điện lực đều có kế hoạch cung cấp điện từng tháng, đặc biệt là trong các tháng 5, 6, 7, 8 và thông báo trước cho các khách hàng lớn biết để chủ động điều chỉnh hoạt động sản xuất.
Tính đến ngày 19/5, toàn Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) 6.521 khách hàng có sản lượng điện tiêu thụ từ 1 triệu kWh/năm đã đăng ký tham gia chương trình DR.
Đối với Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC), tính tới giữa tháng 5, cũng đã có hơn 3.700 doanh nghiệp phía bắc cam kết tiết kiệm điện. Các doanh nghiệp này đã ký thỏa thuận với Điện lực về thực hiện tiết kiệm điện trong các thời điểm cao điểm của hệ thống điện, điều chỉnh hợp lý điều hòa nhiệt độ, hạn chế sử dụng cùng lúc nhiều thiết bị điện có công suất lớn…
Trong bối cảnh tình hình cấp điện mùa nắng nóng còn rất khó khăn, vừa qua, EVN cũng đã có văn bản gửi UBND các tỉnh/thành phố kiến nghị chỉ đạo thực hiện tiết kiệm điện. Đồng thời, lãnh đạo EVN cho biết, toàn tập đoàn sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền tiết kiệm điện và thực hiện triệt để các giải pháp sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả.
Toàn Thắng