Lời sám hối muộn màng

Vụ thảm sát Mỹ Lai

Phái đoàn CHDCND Triều Tiên do Bí thư  Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên Kim Ki-nam dẫn đầu cũng đã có cuộc gặp “thẳng thắn và cởi mở” với Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung Bak tại Seoul, nhân việc sang Seoul sự lế tang cố Tổng thống Kim Dae-jung, kiến trúc sư trưởng của chính sách “Ánh Dương” và là người đã dành cả đời nỗ lực không mệt mỏi vì hoà bình và hòa giải dân tộc trên bán đảo Triều Tiên. Những động thái này được đánh giá là phản ảnh sự "tan băng" đáng kể trong quan hệ liên Triều. Tại các cuộc gặp, hai bên đã khẳng định lập trường sẵn sàng đối thoại cũng như mong muốn củng cố và cải thiện mối quan hệ song phương. Tuy nhiên, mặc dù đã có những "bước khai thông đầu tiên" giúp cải thiện quan hệ liên Triều, song cả hai bên cần phải có nhiều thời gian và nỗ lực mới để thiết lập những "điều kiện cần và đủ", tiến tới bình thường hoá hoàn toàn quan hệ vốn đang tồn tại rất nhiều bất đồng và nghi ngờ sau một thời gian dài căng thẳng. Nói như lời của Trưởng đoàn Triều Tiên Kim Ki- nam, một bán đảo Triều Tiên hoà bình và phi hạt nhân hoá chỉ có thể được xây dựng trên cơ sở "xoá bỏ những hận thù trong Chiến tranh Lạnh, bỏ qua những căng thẳng trong quá khứ và cùng bắt đầu một nỗ lực mới".

Khu vực Đông Bắc Á còn được chú ý là do cuộc bẩu cử Quốc hội ngày 30/8 tại Nhật bản, một cuộc bầu cử có thể đưa đến những thay đổi đáng kể tại cường quốc kinh tế lớn thứ hai thế giới này. Tại cuộc bầu cử này, 103 triệu cử tri Nhật Bản sẽ bầu ra 480 hạ nghị sĩ với nhiệm kỳ 4 năm. Có 1.374 ứng cử viên thuộc 12 chính đảng sẽ tham gia tranh cử, vượt xa con số 1.131 ứng cử viên trong cuộc bầu cử trước. Theo các cuộc thăm dò dư luận trước bầu cử do một số tờ báo hàng đầu của Nhật Bản tiến hành, cuộc tổng tuyển cử sắp tới sẽ là cuộc đua giữa Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền theo đường lối bảo thủ và Đảng Dân chủ (DPJ) đối lập theo đường lối trung tả, Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang phải vật lộn với những tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính toàn cầu, trong khi uy tín của LDP rơi xuống mức thấp nhất trong lịch sử gần 54 năm cầm quyền. Chính vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng cuộc bỏ phiếu vào ngày 30/8 tới sẽ đánh dấu một sự thay đổi lớn trên chính trường Nhật Bản với việc Đảng Dân chủ Nhật Bản trở thành lực lượng chiếm ưu thế tại Hạ viện.       

 Trong khi Hạ viện Nhật Bản chuẩn bị “thay máu”, thì tại Mỹ, Thượng nghị sĩ (TNS) Edward Kennedy, người được đánh giá là "con sư tử của Thượng viện" qua đời tối 25/8 thọ 77 tuổi. Edward là em út trong gia đình “trâm anh thế phiệt” có 4 anh em trai gồm cố Tổng thống John Kennedy, bị ám sát năm 1963 và TNS, ứng cử viên Tổng thống Robert Kenned, bị bắn chết năm 1968 và Joe Kennedy, phi công Mỹ tử trận trong Chiến tranh Thế giới lần thứ 2. Ông là một trong những TNS kỳ cựu và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử nước Mỹ, được ví là một chuyên gia dàn xếp các thỏa thuận trong Quốc hội nước này.

Cũng tại Mỹ, Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 25/8 đã tái bổ nhiệm ông Ben Bernanke làm Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) nhiệm kỳ 2 với nhiệm vụ đưa nước Mỹ thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ những năm 1930.

Trên lĩnh vực kinh tế, tin nóng nhất trong tuần qua là sự vươn lên của Trung Quốc trở thành nước xuất khẩu lớn nhất thế giới, thay thế vị trí của CHLB Đức, nước đã giữ vị trí này trong suốt một phần tư thế kỷ qua.  Theo số liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), trong 6 tháng đầu năm 2009, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc đạt 521,7 tỷ USD trong khi kim ngạch xuất khẩu của Đức đạt 521,6 tỷ USD. Trong năm 2007, kim ngạch xuất khẩu của Đức đạt 1,32 nghìn tỉ USD trong khi kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc đạt 1,22 tỉ USD.

Liên quan tới Việt Nam, lời thú tội muộn màng của nguyên Trung úy quân đội Mỹ William L. Calley, chỉ huy đơn vị lính Mỹ trong vụ thảm sát Mỹ Lai, được xem như một sám hối có giá trị về cuộc chiến phi nghĩa do Mỹ tiến hành tại Việt Nam cách đây 4 thập kỷ. Nhận xét về lời sám hối này, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Lê Công Phụng nói: Sự kiện Mỹ Lai đã cách đây 41 năm. Có thể nói cuộc tàn sát ở Mỹ Lai là một trong những tội ác man rợ nhất mà quân đội Mỹ gây ra cho nhân dân Việt Nam, đất nước và văn hóa Việt Nam trong cả thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Sau sự kiện này đã có một làn sóng mới trong quá trình thức tỉnh nhân loại và dấy lên phong trào chống chiến tranh Việt Nam hết sức mạnh mẽ, buộc Mỹ phải tính đến chuyện rút quân khỏi Việt Nam, chấp nhận thất bại trong cuộc chiến tranh. Tôi cho rằng phát biểu của William L. Calley đúng là có muộn, nhưng đây cũng là một việc làm tốt, bởi lẽ đây là những phát biểu của ông ta về sự ăn năn, hối hận, những lời xin lỗi đối với nạn nhân, các gia đình họ và Việt Nam. Và đó không chỉ là suy nghĩ của riêng ông ta. Đây thực sự là suy nghĩ của những đồng đội ông ta đã tham gia cuộc tàn sát, đồng thời cũng phản ánh suy nghĩ của đại bộ phận người dân Mỹ đối với sự kiện này. Cho nên, tôi nghĩ tuy hơi muộn nhưng cũng rất tốt. Đây là một bước nữa làm cho nhân dân Mỹ, những người có lương tri thức tỉnh hơn, thấy rõ trách nhiệm của mình hơn đối với tội ác mà đế quốc Mỹ đã gây ra cho nhân dân Việt Nam. Và họ sẽ có trách nhiệm hơn với việc phải cùng hợp tác, phối hợp với Việt Nam để khắc phục hậu quả chiến tranh".

Nguyễn Chiến