Luật Đấu thầu (sửa đổi): Bảo đảm quản lý chặt chẽ, tránh để trục lợi, tiêu cực

Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi) tại phiên họp toàn thể vào sáng nay (15/11).

Phiên thảo luận diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, trách nhiệm. Có 18 đại biểu phát biểu ý kiến tại hội trường. Đa số ý kiến của các đại biểu Quốc hội nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật Đấu thầu để tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác đấu thầu, góp phần công khai, minh bạch, tiết kiệm trong chống tiêu cực, sử dụng ngân sách Nhà nước.

Các đại biểu đề nghị đánh giá kỹ tác động của chính sách, sửa đổi, bổ sung tính hiệu quả của các quy định trong Luật; đưa ra nhiều ý kiến về phạm vi, đối tượng điều chỉnh, giải thích từ ngữ, khái niệm, hành vi bị cấm, quy định nhà thầu, nhà đầu tư, đảm bảo cạnh tranh trong đấu thầu, cơ chế đền bù, quy trình thủ tục trong hoạt động đấu thầu, lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, các hình thức hợp đồng, thanh tra kiểm tra giám sát trong hoạt động đấu thầu…

Giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh: Trong quá trình soạn thảo có nhiều luồng ý kiến đặt vấn đề nên quy định nới lỏng hay siết chặt để bảo đảm quản lý nhà nước.

Luật Đấu thầu năm 2005 và sửa đổi năm 2013 đã tiệm cận đến những thông lệ tốt của quốc tế và được đánh giá cao. Trên thực tế triển khai, thực hiện Luật đạt được nhiều kết quả tốt, nhưng cũng có những vướng mắc như nhiều đại biểu phản ánh.

Do đó, việc sửa đổi Luật lần này nhằm tiếp tục hoàn thiện, nhưng không có nghĩa là mở hết ra, mà vẫn bảo đảm quản lý chặt chẽ, tránh để trục lợi, tránh tiêu cực tham nhũng. Đồng thời phải hài hòa giữa quyền lợi Nhà nước và thông thoáng, thuận lợi cho các chủ đầu tư khi thực hiện các mua sắm các gói thầu.

Để khắc phục tình trạng gian lận thông thầu, tham nhũng trong hoạt động đấu thầu, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cho biết, dự thảo Luật cũng đã bổ sung, quy định rất nhiều các quy định để tránh hiện tượng này.

Theo đó, đã bổ sung hoàn thiện các quy định về hồ sơ mời thầu để làm sao chống hiện tượng cài cắm tiêu chí; đẩy mạnh đấu thầu qua mạng để đảm bảo tính công khai, minh bạch; yêu cầu tất cả các thông tin về quá trình lựa chọn nhà thầu, trong đó bao gồm có cả các chất lượng hàng hóa và dịch vụ công trình và được công khai trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia; thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về nhà thầu để phục vụ cho việc đánh giá uy tín của các nhà thầu và chất lượng của các hàng hóa cung cấp; nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước. 

Về tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động đấu thầu, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chia sẻ và tán thành với nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cần có quy định rõ ràng, cụ thể về nội dung này. Dự thảo Luật đã thiết kế chương có quy định về vấn đề này và có một số điều khoản ở các chương khác quy định những vấn đề liên quan đến y tế. Bộ trưởng cho biết, sẽ rà soát lại để đầy đủ, bao quát tạo thuận lợi trong quá trình mua sắm các trang thiết bị y tế.

Trước ý kiến đề xuất có chương riêng về đấu thầu trong lĩnh vực y tế, Bộ trưởng cho biết, cần phải cân nhắc, bởi nếu có chương riêng sẽ phá vỡ kết cấu chung của luật và hệ thống pháp luật. Không phải chỉ có lĩnh vực y tế mới có đặc thù đặc biệt, mà còn nhiều lĩnh vực cần đặc thù, đặc biệt, kể cả trong giáo dục đào tạo, trong thiên tai địch họa, chiến tranh, quốc phòng an ninh…

Về vấn đề đơn giản hóa các thủ tục cắt giảm thời gian, chi phí trong đấu thầu, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cho biết, dự thảo Luật đã thiết kế theo hướng đẩy mạnh lộ trình áp dụng đấu thầu qua mạng; đồng thời cắt bỏ, loại bỏ các thủ tục ở cấp trung gian; cho phép chủ đầu tư được mua bổ sung các hàng hóa dịch vụ phát sinh trên cơ sở hợp đồng đã thực hiện trước đó; cho phép thực hiện trước một số các hoạt động để chuẩn bị đấu thầu để rút ngắn thời gian thực hiện.

Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện dự án Luật trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 5.

Hải Liên