Hai bộ xương cá voi này ở di tích Lăng Tân (huyện Lý Sơn, Quảng Ngãi) bị hư hỏng 40% vừa được các chuyên gia phục dựng thành công. Ông Đặng Trung Hiếu, chuyên gia chế tác mẫu vật - phụ trách việc phục dựng, cho biết xương cá nhiều chỗ bị hư hỏng do độ ẩm và nhiệt độ ở đảo. Đơn vị thi công đã huy động 10 kỹ thuật viên bám đảo hơn 2 tháng thi công khung đỡ, xử lý xương mục, sơn phủ bóng phần xương. Dùng phương pháp nhựa hóa một số phần xương mục và tôn tạo toàn bộ phần đầu cá bằng nhựa composite.
Hai bộ xương lần lượt dài 22 m và 28 m, cao gần 4 m. Mỗi bộ có 50 đốt xương sống, đường kính đốt sống trên 40 cm; 28 xương sườn, mỗi xương sườn dài gần 10 m; xương đầu dài 4 m, xương ngà dài 4,7 m. Lâu nay, các bộ xương được người dân trên đảo bảo quản và thờ cúng.
Bà Phạm Thị Hương, Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cho biết, tổng đầu tư dự án phục dựng là 14 tỷ đồng, gồm cả xây nhà trưng bày. Việc phục chế hai bộ xương và nhà trưng bày cá voi cạnh di tích Lăng Tân, thôn Đông An Vĩnh nhằm bảo tồn, phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa tâm linh, phục vụ nhu cầu tham quan, nghiên cứu và phát triển du lịch của huyện đảo Lý Sơn trong tương lai.
Tại Lý Sơn có 7 lăng thờ cá Ông, mỗi nơi thờ hàng chục bộ xương hay còn gọi là “ngọc cốt” niên đại từ vài chục năm đến hơn 300 năm tuổi. Hai bộ xương cá Ông ở di tích Lăng Tân đã được công nhận lớn nhất Việt Nam và được phong tước Đồng Đình Đại Vương và Đức Ngư nhị vị tôn thần.
Thờ cá voi là tập tục truyền thống của người dân đảo Lý Sơn và có vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của cư dân miền biển. Ngư dân quan niệm cá voi như vị thần hay giúp đỡ họ khi khó khăn trên biển, nên việc phục dựng bộ xương có ý nghĩa lớn với người dân trên đảo. Hằng năm, vào ngày 3/5 âm lịch, ngư dân Vạn Vĩnh Thạnh và Các Lái tổ chức lễ cúng hoàn nguyện, lễ cầu ngư để cầu mong mùa biển bội thu.
Lưu Hương