Mái nhà cho dân là mái ấm của lòng dân

Trong gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã tạo ra nhiều kỳ tích. Nhưng giữa bức tranh kinh tế – xã hội đang chuyển màu tươi sáng, vẫn còn gần 274.000 hộ nghèo, cận nghèo và gia đình chính sách vẫn phải sống trong những căn nhà tạm bợ, dột nát, theo thống kê của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đầu năm 2024.

Mái nhà không chỉ là chỗ trú mưa, tránh nắng. Đó là không gian khởi sinh nhân phẩm, nơi ủ ấm niềm tin, chắt chiu hy vọng.

XÓA NHÀ DỘT NÁT – TƯ DUY CHÍNH TRỊ VÀ LƯƠNG TRI CỦA MỘT NHÀ NƯỚC VÌ DÂN

Từ góc nhìn chính trị, xóa nhà tạm, nhà dột nát là một chương trình có tính chất vừa biểu tượng, vừa hành động. Nó là hiện thân cụ thể nhất của tư tưởng "không để ai bị bỏ lại phía sau", là sự cụ thể hóa tinh thần "phát triển bao trùm" mà Đảng và Nhà nước kiên định theo đuổi.

Chính sách xóa nhà tạm, nhà dột nát không chỉ tạo dựng chỗ ở an toàn, mà còn khôi phục niềm tin vào công bằng xã hội.

Trong phiên họp toàn quốc gần đây, Thủ tướng Chính phủ đã xác định mốc thời gian cụ thể cho toàn quốc hoàn thành chương trình xóa nhà tạm:

Trước 27/7/2025: hoàn thành hỗ trợ nhà ở cho tất cả gia đình thương binh, liệt sĩ và người có công.

Trước 31/8/2025: hoàn thành 100% số nhà tạm, nhà dột nát còn lại trên phạm vi cả nước, đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh.

Đây là lần đầu tiên một mốc thời gian cụ thể, có tính hiệu triệu quốc gia, được đặt ra cho một chính sách an sinh. Điều đáng chú ý là mục tiêu ban đầu là đến năm 2030, nhưng nay đã được rút ngắn 5 năm, thể hiện quyết tâm cao độ và tinh thần "làm ngay việc cần làm, không để chậm trễ thêm một ngày nào nữa".

Tính đến đầu tháng 7/2025, cả nước đã xây mới được 264.522 căn nhà (đạt 95,3%), trong đó 229.328 căn đã hoàn thiện và 35.194 căn đang thi công. Bình quân, mỗi địa phương cần hoàn thiện 26 căn/ngày để về đích đúng hẹn. Đã có 19/34 tỉnh trọng điểm hoàn thành sớm kế hoạch, thể hiện sự vào cuộc rất trách nhiệm và hiệu quả.

Chương trình không chỉ dừng ở nguồn lực ngân sách. Tổng số tiền huy động đã vượt 17.800 tỷ đồng, bao gồm ngân sách Trung ương, địa phương và xã hội hóa. Hơn 113.000 lượt người đã trực tiếp tham gia xây dựng, đóng góp trên 1 triệu ngày công, từ chiến sĩ quân đội, công an đến đoàn viên, công nhân, người dân địa phương.

VAI TRÒ CỦA NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU CHÍNH PHỦ: KIÊN TRÌ VÀ QUYẾT LIỆT

Không ồn ào tuyên bố, nhưng kiên định trong từng hành động, Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp đến thăm nhiều địa phương vùng sâu, vùng xa – nơi căn nhà đàng hoàng vẫn còn là ước mơ xa xỉ. Trong các phiên họp Chính phủ và làm việc với từng địa phương, ông đều nhấn mạnh đây là mệnh lệnh từ trái tim, là thước đo về trách nhiệm và đạo lý trong quản trị quốc gia.

Điều đáng trân trọng là Thủ tướng đã không dừng ở chỉ đạo, mà trực tiếp thiết kế lại cách triển khai, huy động lực lượng công an, quân đội, điều tiết nguồn lực xã hội hóa, và đặc biệt yêu cầu các địa phương tiết kiệm 5% chi thường xuyên để dành cho chương trình.

Những nỗ lực nói trên không phải để nhận về lời khen, mà để nhận về những mái nhà thực sự cho người nghèo. Và từ đó, nhận về lòng tin bền vững của nhân dân cho Đảng và Nhà nước.

NHỮNG MÁI NHÀ MỚI – BIỂU TƯỢNG CỦA NIỀM TIN MỚI

Một bà mẹ liệt sĩ ở Nghệ An nói trong lễ bàn giao căn nhà mới:

"Tôi sống gần hết đời người rồi, nhưng đây là lần đầu tiên có một mái nhà tử tế. Không phải mơ nữa."

Một bé gái dân tộc Mông ở Hà Giang, khi bước vào căn nhà vừa xây xong, đã òa khóc vì có "phòng riêng" để học bài, điều tưởng chừng quá xa vời.

Mỗi mái nhà được xây lên, là một mảnh đời được tái thiết. Nhưng lớn hơn cả, đó là một mắt xích được hàn lại trong mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân – một mối quan hệ đang được phục hồi bằng những hành động cụ thể và tình cảm chân thành.

GÓI TRỌN NIỀM TIN TRONG MỘT MÁI NHÀ – MỘT SỨ MỆNH CỦA TOÀN DÂN TỘC

Xóa nhà tạm, nhà dột nát không còn là một chính sách đơn thuần mà là một chiến dịch đồng hành, một hành động hàn gắn, một lời hiệu triệu toàn dân.

Đây không phải việc của riêng Chính phủ. Đây là sứ mệnh của toàn xã hội: mỗi doanh nghiệp, mỗi tổ chức, mỗi người dân – ai có công góp công, ai có của góp của, ai có lòng góp lòng, ai có gì góp nấy. Không có đóng góp nào là nhỏ, nếu xuất phát từ trái tim.

Và rồi đến ngày 2/9/2025, khi cả dân tộc mừng 80 năm độc lập, chúng ta sẽ không chỉ nhìn thấy quốc kỳ tung bay, mà còn thấy hàng trăm ngàn ngôi nhà mới khang trang trên khắp mọi miền Tổ quốc. Đó là những mái nhà của lòng dân, được dựng lên bằng niềm tin, sự đồng lòng và khát vọng không để ai bị bỏ lại phía sau.

TS. Nguyễn Sĩ Dũng