Mẹ Thứ, Mây trắng về trời

Mẹ Thứ - người Mẹ Việt Nam anh hùng - Ảnh: Vũ Công Điền

Mẹ Việt Nam Anh hùng Nguyễn Thị Thứ - người Mẹ đất Quảng có đến 11 con, cháu (gồm 9 người con, 1 con rể và 1 cháu ngoại) đã hy sinh trong 2 cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc. Các anh về đón mẹ đi vào lúc 1h 40 phút ngày 10/12/2010, hưởng thọ 107 tuổi, tại căn nhà nhỏ ở xóm Rừng, thôn Thanh Quý 2, xã Điện Thắng Trung, Điện Bàn, Quảng Nam.

Đành rằng sống chết là quy luật của muôn đời, song vì Tổ quốc vĩ đại, vì đất mẹ thân yêu, mẹ đã chịu biết bao những nỗi đau, đau để không còn sức để cảm giác là đau nữa. Mỗi lần nghe tin một đứa con hy sinh, Mẹ như cắt lìa khúc ruột. Một lần, hai lần … Mẹ còn khóc đến khô dòng nước mắt; nhưng từ những lần sau trở đi, mỗi lần nghe tin buồn, Mẹ chỉ còn “khóc thầm lặng lẽ”, thẫn thờ im lặng hoặc quẩn quanh nhặt cái này, lượm cái kia, mặc cho nước mắt, mặc cho nỗi đau chảy ngược vào tim.

Mẹ Trị - con gái hiện nay còn sống của mẹ Thứ đã từng nói, những lúc ấy chỉ mong mẹ khóc oà lên, bởi có như thế nỗi đau mới vơi đi phần nào. Đau đớn nhất là đến tận ngày cuối cùng giải phóng đất nước (30/4/1975), quê hương mẹ đã được giải phóng, mẹ khấp khởi mừng mong cậu con trai cả (năm đó đã 53 tuổi), đang chỉ huy biệt động Sài Gòn trở về, để mẹ dựa vào anh mà khóc, mà kể về sự hy sinh của những đứa em. 

Hơn ai hết, mẹ biết anh Cả là người hay lo, thương bố mẹ và thương em nhất. Nhưng anh Cả hy sinh đúng vào giây phút kẻ thù gục ngã, Tổ quốc thống nhất, Bắc - Nam hai miền chung về một mối, nhưng anh đã ra đi, mang theo bao niềm vui và hi vọng cuối cùng của mẹ.

Hôm hay anh mất, ai nói gì mẹ cũng không tin. Mẹ vẫn hy vọng và đón nhận cái chết của con trai cả bằng sự lặng im đau đáu.

Mẹ Thứ bên người thân - Ảnh Chinhphu.vn

Đã bao năm, mẹ hầu như rất ít ngủ, vẫn cứ như những năm nào mẹ chong đèn gác cho các con trong những căn hầm bí mật. Đến sáng mẹ thức dậy thật sớm, chuẩn bị cơm nước dọn ra mâm bảy tám cái chén, rồi gọi thằng hai, thằng ba… dậy ăn cơm còn đi công tác sớm.

Khi có anh em, đồng chí, bà con xóm làng đến thăm, khuôn mặt mẹ bừng lên rạng rỡ, cứ ngỡ các con Mẹ đã về. Từ khi bước qua tuổi trăm, Mẹ càng ít nói, tìm niềm vui bên những tấm Bằng Tổ quốc ghi công của các anh.

Bao người con trong cả nước tìm về với mẹ, mong được ngồi bên cầm bàn tay gầy gò của Mẹ để thể hiện tình yêu thương, tri ân sâu sắc. Bởi mẹ là Mẹ Việt nam Anh hùng, đã hy sinh cả cuộc đời cho Tổ quốc, hiến dâng 9 người con cho ngày độc lập của dân tộc. Mẹ là như vậy, nhưng không bao giờ mẹ đòi hỏi cái gì cho riêng mẹ. “Văng vẳng bên tai chúng con lời mẹ sắt son: / Chín con trai mẹ hy sinh / nước nhà độc lập / …công lao mẹ một giọt nước …”.

Cách đây không lâu, khi mẹ đã yếu, phải rời căn nhà đầy kỷ niệm ở thôn Thanh Quý 2, xã Điện Thắng Trung, Điện Bàn, Quảng Nam ra ở với con trai trong con hẻm nhỏ đường Hùng Vương. Dầu rất yếu mệt, song hễ có ai đến thăm mẹ đều cười mủm mỉm. Có bữa các cháu trong nhà văn hoá thiếu nhi đến thăm mẹ, làm bánh cho mẹ ăn, rồi vẽ chân dung mẹ, dầu không nhìn thấy nữa, nhưng nghe tiếng các cháu ríu rít hát múa, kể chuyện, nghe thằng cháu nội của mình hoà cùng đám nhỏ đọc Trường ca: Thưa mẹ- phía trăng lên của nhà thơ Lê Anh Dũng. Mẹ xúc động lắm, miệng cười mà nước mắt rưng rưng.

Phó Thủ tướng Nguyện Thiện Nhân và Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc thăm mẹ Thứ - Ảnh Chinhphu.vn

Phó Thủ tướng Nguyện Thiện Nhân và Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về thăm mẹ, thấy mẹ không khoẻ, các đồng chí kiên quyết không cho gia đình nâng mẹ ngồi dậy mà để mẹ nằm nghỉ trên giường và các con xúm xít xung quanh.

Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân sau khi dặn dò con trai út của mẹ cố gắng tiếp tục chăm sóc cho mẹ thật tốt, còn thì thầm vào tai mẹ, động viên Mẹ cố gắng khỏe để đến tháng 10/2011 dự lễ khánh thành tượng đài mẹ ở Quảng Nam. Mẹ cười gật gật đầu, song tuổi cao sức yếu Mẹ đã không chờ được, đã phải về mây trắng trời cao. Mẹ đã trở thành bất tử, mẹ hoá thân vào đá, thổi hồn vào đá gửi thân vào sông núi Việt Nam. Vĩnh biệt Mẹ Việt Nam Anh hùng Nguyễn Thị Thứ.

Bằng tình cảm trân trọng với những gì các  Mẹ Việt Nam Anh hùng đã cống hiến cho Tổ quốc, cho nhân dân trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, Chính phủ đã cho xây dựng tượng đài Mẹ Việt Nam Anh hùng, lấy nguyên mẫu mẹ Nguyễn Thị Thứ. Công trình đã được khởi công vào ngày 27/7/2009, tại Núi Cấm thuộc thôn Phú Thạnh, xã Tam Phú, TP Tam Kỳ,- Quảng Nam.

Tượng đài Mẹ Việt Nam Anh hùng có diện tích 150.000m2; chính giữa khối tượng đài là chân dung mẹ Nguyễn Thị Thứ cao 18m, phần thấp nhất của cánh cung cao là 5,83m. Bên trong khối tượng là Nhà tưởng niệm Mẹ VNAH có diện tích 400m2, có bia ghi danh gần 50.000 Mẹ VNAH, giới thiệu hình ảnh, cuộc đời và sự cống hiến của các mẹ đối với Tổ quốc. Công trình dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2011.

Song Ngân