Mở ra hướng phát triển mới cho quan hệ kinh tế Việt Nam-Australia

Hội nghị Bộ trưởng Đối tác kinh tế Việt Nam-Australia lần thứ tư được tổ chức tại Adelaide, Australia ngày 17/10/2024 do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng và Bộ trưởng Bộ Thương mại và Du lịch Australia Don Farrell đồng chủ trì.

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh hai nước vừa nâng cấp quan hệ lên thành Đối tác Chiến lược Toàn diện trong chuyến thăm chính thức Australia của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tháng 3/2024.

Tham dự cuộc họp có đại diện của các cơ quan hữu quan của hai nước. Về phía Việt Nam, có đại diện của các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Ngoại giao, Công Thương, Giao thông vận tải, Khoa học và Công nghệ, Đại sứ quán Việt Nam tại Australia… Về phía Australia có đại diện của các Bộ: Ngoại giao và Thương mại, Cơ quan Thương mại và Đầu tư (Austrade); Đại sứ quán Australia tại Việt Nam.

Quan hệ hợp tác kinh tế Việt Nam-Australia tiếp tục có những bước phát triển mạnh mẽ, liên tục trong năm 2024. Với việc nâng cấp lên quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện vào tháng 3/2024, Việt Nam và Australia là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu trong nhiều lĩnh vực, từ thương mại, đầu tư, hợp tác phát triển, nông nghiệp, giáo dục và đào tạo…

Về hợp tác phát triển (ODA), Australia là một trong các nhà tài trợ có hỗ trợ ODA không hoàn lại lớn cho Việt Nam. Theo thông báo của Đại sứ quán Australia, giai đoạn 2023 - 2024, Australia cung cấp 95 triệu AUD. ODA của Chính phủ Australia dành cho Việt Nam hiện nay tập trung vào các lĩnh vực: Tăng trưởng kinh tế; Phát triển nguồn nhân lực có tay nghề cao; Năng lượng và khí hậu; Bình đẳng giới.

Về đầu tư nước ngoài (FDI), tính đến tháng 8/2024, các nhà đầu tư Australia có 660 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 2,05 tỷ USD, đứng thứ 21/149 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam, tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ lưu trú và ăn uống và nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản.

Về thương mại, trong 9 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Australia đạt 10,8 tỷ USD, tăng 5,6% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đến Australia đạt 5 tỷ USD, tăng 30,3% so với cùng kỳ năm 2023. Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Australia đạt 5,8 tỷ USD, giảm 9,3% so với cùng kỳ năm 2023. Nhập siêu của Việt Nam từ Australia có giá trị 777 triệu USD, giảm 69,5% so với cùng kỳ năm 2023. Xuất khẩu của Việt Nam sang tập trung vào một số mặt hàng như máy móc, thiết bị, giày dép, dệt may, thủy sản, sắt thép các loại... Ở chiều ngược lại, Australia là thị trường cung cấp nguyên nhiên vật liệu quan trọng, phục vụ sản xuất trong nước như than các loại, bông các loại, quặng và khoáng sản khác, lúa mỳ.

Về giáo dục đào tạo, theo thống kê của Bộ Giáo dục Australia, Việt Nam hiện là quốc gia đứng thứ 5 trong số các quốc gia có sinh viên du học tại quốc gia này. Tính đến tháng 31/8/2024 có 36.221 học sinh, sinh viên Việt Nam đang học tập, nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục Australia.

Tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ tư, hai bên đã trao đổi để đưa ra các biện pháp thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ kinh tế Việt Nam-Australia, đồng thời đánh giá việc thực hiện Chiến lược Tăng cường hợp tác kinh tế và kết quả cuộc họp các Nhóm công tác về ODA, FDI và Thương mại, lắng nghe báo cáo về tình hình thực hiện sáng kiến doanh nghiệp tiên phong để thúc đẩy môi trường kinh doanh. Ngoài ra, hai bên đã trao đổi về hợp tác giữa hai nước trong các diễn đàn/cơ chế đa phương và khu vực như ASEAN, APEC, WTO, RCEP, CPTPP, AANZFTA, IPEF.

Hội nghị Bộ trưởng Đối tác kinh tế Việt Nam - Australia lần thứ tư đã thành công tốt đẹp, mở ra các hướng phát triển mới cho quan hệ kinh tế Việt Nam-Australia.

Hội nghị lần thứ năm sẽ được tổ chức tại Việt Nam vào thời gian thích hợp để hai bên rà soát tiến độ thực hiện Chiến lược Tăng cường kết nối kinh tế Việt Nam - Australia, kết quả triển khai các thoả thuận tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ tư, đồng thời đề xuất các sáng kiến, thoả thuận hợp tác mới.

Sáng 18/10, trong khuôn khổ chuyến công tác tham dự Hội nghị Bộ trưởng Đối tác Kinh tế Việt Nam - Australia lần thứ 4 và các hoạt động xúc tiến đầu tư giữa hai nước, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã có buổi làm việc với chính quyền bang Victoria, Australia. Victoria là bang đông dân thứ hai của Australia với dân số hơn 6,9 triệu người và có nền kinh tế lớn thứ hai cả nước. Đặc biệt, Melbourne – thủ phủ của Victoria – là một trong những trung tâm công nghiệp quan trọng nhất của Australia.

Đại diện chính quyền bang Victoria tham dự buổi làm việc có ông Paul Hammer, Trưởng Ban Kinh tế Nghị viện và bà Emma Laurence, Giám đốc Đối ngoại Toàn cầu.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng và các đối tác đã thảo luận về việc thúc đẩy đầu tư giữa Việt Nam và bang Victoria, cùng hợp tác phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và bán dẫn. 

Bộ trưởng nhấn mạnh, quan hệ giữa Việt Nam và Australia đã được nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện từ ngày 7/3/2024, với trọng tâm là thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Việt Nam mong muốn đẩy mạnh đầu tư song phương giữa hai bên, tập trung vào những ngành công nghệ tiềm năng như kinh tế xanh, kinh tế số, giáo dục, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, và năng lượng mới. Chính phủ Việt Nam cam kết tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp và tổ chức của bang Victoria đầu tư và hợp tác tại Việt Nam.

Phía bang Victoria, ông Paul Hammer đánh giá cao những tiến bộ kinh tế - xã hội của Việt Nam, cũng như tiềm năng lớn về nguồn nhân lực chất lượng cao. Victoria có thế mạnh đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục với các trường đại học hàng đầu thế giới như Đại học Melbourne và Đại học Monash, hiện chiếm 55% số sinh viên Việt Nam đang theo học tại Australia. Bang Victoria mong muốn tiếp tục củng cố quan hệ hợp tác kinh tế với Việt Nam, đồng thời cam kết hỗ trợ Việt Nam phát triển hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo.

Cùng ngày, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng có các buổi làm việc với Đại học Melbourne và Đại học Monash. Tại đây, Bộ trưởng đánh giá cao hai ngôi trường này là những cơ sở hàng đầu thế giới trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và công nghệ cao, đồng thời đề xuất sự hợp tác trong việc đào tạo, ươm tạo và phát triển nguồn nhân lực cho lĩnh vực AI và bán dẫn của Việt Nam.

Đặc biệt, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng thị sát Trung tâm Đổi mới sáng tạo Melbourne Connect của Đại học Melbourne. Đây là một trong những trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu của Australia. Buổi làm việc cũng mở ra những cơ hội mới về hợp tác giữa Trung tâm Đổi mới sáng tạo Melbourne Connect và Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) của Việt Nam trong các hoạt động đổi mới sáng tạo cũng như các chương trình hợp tác của Melbourne Connect để nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo cho NIC cũng như tư vấn đào tạo, ươm tạo, trao đổi start-up với NIC.

Anh Thơ