Mở rộng hệ thống hóa đơn điện tử, từng bước chuyển đổi số ngành thuế

Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 1209/QĐ-BTC ngày 23/6/2015 thí điểm sử dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế.

Theo các quy định trên, các doanh nghiệp đang sử dụng 2 loại hóa đơn điện tử, gồm loại không có mã xác thực của cơ quan thuế theo Thông tư số 32/2011/TT-BTC và hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế theo Quyết định số 1209/QĐ-BTC.

Việc áp dụng hóa đơn điện tử trong thời gian qua đã mang lại nhiều lợi ích như giảm thời gian, chi phí về hóa đơn cho doanh nghiệp, góp phần hạn chế các hành vi gian lận về hóa đơn.

Bên cạnh đó, hóa đơn điện tử còn giúp doanh nghiệp giảm chi phí giấy, mực in, vận chuyển và đặc biệt chi phí lưu trữ hóa đơn. Doanh nghiệp không phải lập báo cáo sử dụng hóa đơn, dữ liệu từ hóa đơn điện tử được kết nối tự động với phần mềm khai thuế giá trị gia tăng nên doanh nghiệp không mất thời gian lập tờ khai thuế giá trị gia tăng. 

Hóa đơn điện tử còn có tính bảo mật cao vì sử dụng chữ ký số của người bán nên khả năng làm giả hóa đơn là khó. Vì vậy, việc sử dụng hóa đơn điện tử thay thế hóa đơn giấy sẽ khắc phục được gian lận phát sinh trong việc sử dụng hóa đơn.

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, hiện nay trên cả nước có 255 doanh nghiệp thí điểm áp dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế theo Quyết định số 1209/QĐ-BTC của Bộ Tài chính và hơn 550.000 doanh nghiệp áp dụng hóa đơn điện tử theo Thông tư số 32/2011/TT-BTC.

Theo số liệu tổng hợp từ báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn do các doanh nghiệp gửi, số lượng hóa đơn điện tử doanh nghiệp sử dụng một năm khoảng gần 1,3 tỷ hóa đơn. Cả nước có khoảng 800 doanh nghiệp cung cấp giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử cho các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh sử dụng. Số lượng hóa đơn điện tử đã sử dụng trong năm 2020 khoảng 2,3 tỷ hoá đơn, chiếm khoảng 50% tổng số hóa đơn sử dụng trong năm 2020.

Song song với việc thực hiện hóa đơn điện tử như hiện nay, căn cứ quy định tại Nghị định số 123/2020/NĐ-CP và yêu cầu quản lý về hóa đơn điện tử, Tổng cục Thuế đang hoàn chỉnh dự thảo Thông tư hướng dẫn Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn chứng từ. Đồng thời, Tổng cục Thuế đang nghiên cứu các giải pháp công nghệ, xây dựng thiết kế tổng thể hệ thống quản lý hóa đơn điện tử đáp ứng quy định tại Nghị định số 123/2020/NĐ-CP. 

Theo đó, hệ thống hóa đơn điện tử được xây dựng trên nền tảng kiến trúc ứng dụng công nghệ 4.0 theo hướng triển khai hệ thống dữ liệu lớn (Big Data), phù hợp với yêu cầu về xử lý số lượng lớn giao dịch về hóa đơn, khối chức năng xử lý nghiệp vụ được thiết kế triển khai linh hoạt, có độ mở cao, theo mô hình vừa xây dựng phát triển phần mềm, vừa triển khai và vận hành mà không ảnh hưởng tới hoạt động của ứng dụng. 

Dự kiến, hệ thống hóa đơn điện tử sẽ được thực hiện triển khai trước tại 6 tỉnh, thành phố (Hà Nội, TPHCM, Quảng Ninh, Hải Phòng, Phú Thọ và Bình Định) trong những tháng cuối năm trước khi triển khai trên toàn quốc, bảo đảm thời hạn đúng theo quy định tại Nghị định 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ.

Việc triển khai hệ thống hóa đơn điện tử cũng góp phần giúp các doanh nghiệp chuyển đổi số khi tiến hành số hóa, tự động hóa tất cả các quy trình làm việc để thay thế phương thức làm việc thủ công, kém hiệu quả trước đây. Mọi hoạt động của doanh nghiệp từ sản xuất, quảng bá, tiếp thị, bán hàng, thanh toán cho tới xuất hóa đơn sắp tới đây sẽ được số hóa, đồng bộ, nhằm tối ưu quy trình quản lý, nâng cao hiệu suất làm việc, tiết kiệm chi phí.

Theo các chuyên gia, ở Việt Nam hiện nay, số lượng các doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm tỉ trọng lớn, trong đó không ít DN còn e ngại dùng hóa đơn điện tử. Hơn nữa, tâm lý ngại thay đổi của bộ phận lớn các nhà quản lý, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, là rào cản. Chính tâm lý này sẽ dẫn đến hệ quả là chậm tiếp cận công nghệ.

Dù có nhiều ưu điểm nhưng nhiều doanh nghiệp do số lượng sử dụng không nhiều và số lượng hóa đơn giấy còn rất nhiều trong kho nên vẫn đang "nghe ngóng" lộ trình chuyển đổi theo yêu cầu của cơ quan thuế. Mặt khác, việc áp dụng hóa đơn điện tử rất cần một hạ tầng kỹ thuật tốt, trong khi không phải doanh nghiệp nào cũng sẵn sàng đáp ứng được yêu cầu về mặt hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin - viễn thông.

Anh Minh