Mức đóng BHXH, BHYT đối với người hoạt động không chuyên trách xã

Theo phản ánh của ông Hoàng Huynh (Khánh Hòa), Luật BHXH 2024 và Nghị định số 158/2025/NĐ-CP quy định người hoạt động không chuyên trách cấp xã phải đóng BHXH bắt buộc 8% vào quỹ hưu trí và tử tuất, người sử dụng lao động phải đóng 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, đóng 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT số 51/2024/QH15 và Nghị định số 188/2025/NĐ-CP, mức đóng BHYT của người hoạt động không chuyên trách cấp xã là 4,5% trong đó người sử dụng lao động đóng 2/3 tương đương 3% và người lao động đóng 1,5%.

Căn cứ các quy định trên thì tổng mức đóng BHXH và BHYT của người hoạt động không chuyên trách là 29,5% trong đó người sử dụng lao động đóng 20% còn người lao động đóng 9,5% theo tiền lương (phụ cấp) làm căn cứ đóng.

Công văn số 242/BHXH-QLT ngày 27/8/2025 của BHXH tỉnh Khánh Hòa quy định theo đúng tỷ lệ đóng như trên. Nhưng khi trừ vào phụ cấp của người hoạt động không chuyên trách thì BHXH lại hướng dẫn kế toán đơn vị trừ tổng cộng 29,5% vào phụ cấp của người hoạt động không chuyên trách với lý do theo Nghị định số 33/2023/NĐ-CP ngày 10/6/2023 của Chính phủ, tại khoản 1 Điều 34 ngân sách Trung ương khoán quỹ phụ cấp bao gồm cả hỗ trợ đóng BHXH và BHYT để chi trả hằng tháng. Do đó, phụ cấp cho người hoạt động không chuyên trách hằng tháng phải trích một khoản đóng là 29,5% trừ trực tiếp vào phụ cấp, không được cơ quan hỗ trợ. 

Với mức phụ cấp được Trung ương hỗ trợ 1,5% mức lương cơ sở và tỉnh hỗ trợ là 0,84% đối với người có bằng đại học trở lên thì chỉ được 5.475.600 đồng/tháng. Quy định trước đó cũng phải đóng 26,5% nhân với tiền lương làm căn cứ đóng (đối với người hoạt động không chuyên trách quy định là 1,0% tương đương 2.340.000 đồng thì phải đóng hằng tháng là 620.100 đồng. Theo quy định mới phải đóng 29,5% với tiền lương làm căn cứ đóng là 5.475.600 đồng (2,34 x 2.340.000 đồng) số tiền là 1.615.302 đồng/tháng, mức đóng gần 30%/tháng phụ cấp của người hoạt động không chuyên trách. Trong khi đó quy định của cán bộ, công chức chỉ có khoảng 9-10%/tháng.

Ông Huynh đề nghị cơ quan có thẩm quyền làm rõ nội dung trên để người hoạt động không chuyên trách cấp xã đang tiếp tục hỗ trợ công tác từ ngày 1/7/2025 được biết.

Về vấn đề này, Bảo hiểm xã hội Việt Nam trả lời như sau:

Theo quy định tại điểm k khoản 1 Điều 2, điểm a khoản 1 Điều 33, khoản 1 Điều 34, khoản 1 Điều 140 của Luật BHXH năm 2024; khoản 10 Điều 1 và khoản 1 Điều 3 của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT năm 2024; khoản 3 Điều 7 của Nghị định số 158/2025/NĐ-CP ngày 25/6/2025 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc; điểm c khoản 1 Điều 6 Nghị định số 188/2025/NĐ-CP ngày 1/7/2025 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHYT thì:

- Từ ngày 1/7/2025, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã thuộc đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc và BHYT bắt buộc thuộc nhóm do người sử dụng lao động đóng hoặc người lao động đóng hoặc cùng đóng;

- Mức đóng BHXH bắt buộc hằng tháng bằng 25% tiền lương tháng làm căn cứ đóng, trong đó người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tố dân phố đóng bằng 8% vào quỹ hưu trí và tử tuất và người sử dụng lao động (ngân sách nhà nước) đóng bằng 17% (14% vào quỹ hưu trí và tử tuất, 3% vào quỹ ốm đau, thai sản). 

Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc là mức phụ cấp hằng tháng của người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố. Trường hợp mức phụ cấp hằng tháng của người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố thấp hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất thì tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc bằng mức tham chiếu (mức tham chiếu hiện nay bằng mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng).

Mức đóng BHYT bắt buộc hằng tháng bằng 4,5% mức lương cơ sở, trong đó người sử dụng lao động (ngân sách nhà nước) đóng hai phần ba và người lao động đóng một phần ba.

Vì vậy, ông căn cứ quy định nêu trên để đề nghị UBND xã, phường thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

Chinhphu.vn