Báo cáo tại Hội nghị Tổng kết công tác đảm bảo an toàn giao thông năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024 sáng ngày 9/1, ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch chuyên trách Uỷ ban ATGT Quốc gia cho biết: Năm 2023, kinh tế xã hội tiếp tục phục hồi và tăng trưởng, nhu cầu đi lại tăng, đồng thời tập trung nhiều đợt cao điểm về trật tự an toàn giao thông đã tạo áp lực lớn lên công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông. Song, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng sự vào cuộc tích cực của các Bộ, ngành, địa phương tình hình TTATGT trong năm 2023 về cơ bản được bảo đảm.
Tai nạn giao thông (TNGT) tiếp tục được kiềm chế và kéo giảm so với cùng kỳ năm 2022 về số vụ và số người chết, cụ thể: giảm 1.285 vụ (-5.5%), giảm 1.922 người chết (-14.18%).
Có 33 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có số người chết do TNGT giảm so với cùng kỳ năm 2022, trong đó 11 địa phương giảm trên 20% số người chết là: Thừa Thiên - Huế, Lai Châu, Kiên Giang, Hà Tĩnh, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai, Hòa Bình, Đà Nẵng, Bến Tre, Điện Biên.
28 địa phương có số người chết do TNGT tăng so với cùng kỳ năm 2022, trong đó 12 tỉnh tăng trên 30% là Hưng Yên, Lạng Sơn, KonTum, Trà Vinh, Sơn La, Nam Định, Long An, Phú Thọ, Hải Phòng, Thanh Hóa, Vĩnh Phúc, Tây Ninh. Ngoài ra, có 6 tỉnh có số người chết tăng trên 80% trở lên là: Long An, Phú Thọ, Hải Phòng, Thanh Hóa, Vĩnh Phúc và Tây Ninh.
Đặc biệt, tại 2 thành phố lớn nhất cả nước là Hà Nội và TPHCM tai nạn giao thông đều giảm sâu.
Tại thủ đô Hà Nội, tai nạn giao thông giảm trên cả 3 tiêu chí xảy ra: 1.248 vụ, làm 710 người chết, 823 người bị thương. Con số này so sánh cùng kỳ 2022 đã giảm 144 vụ (10,3%), giảm 39 người chết (5,2%), giảm 43 người bị thương (5,0%).
Tại TPHCM, tai nạn giao thông có 1734 vụ, 663 người chết và 271 người bị thương. So sánh cùng kỳ 2022 số vụ tai nạn đã giảm 411 (-19.2%), giảm 116 người chết (-14.9%) và giảm 271 người bị thương (-20.5%).
Nhằm thực hiện có hiệu quả chủ đề năm 2023 là "Thượng tôn pháp luật để xây dựng văn hóa giao thông an toàn", ngành Công an đã ra quân thực hiện việc kiểm soát, xử lý vi phạm nồng độ cồn tại các địa phương với tinh thần "không có ngoại lệ, không có vùng cấm" qua đó đã xử lý 770.374 trường hợp vi phạm nồng độ cồn (chiếm 23,04% tổng số vi phạm), trong đó có nhiều trường hợp là cán bộ công chức, viên chức, chiến sĩ đang công tác trong lực lượng vũ trang.
Số vụ ùn, tắc giao thông trong các dịp cao điểm được kéo giảm so với cùng kỳ năm 2022 sau khi triển khai thu phí không dừng trên phạm vi toàn quốc. Tình hình vi phạm về chở quá tải trọng xe, cơi nới thành thành xe tại các địa phương đã được xử lý một cách căn bản.
Ông Khuất Việt Hùng cũng cho biết thêm, ngày 13/12/2023 vừa qua, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chính thức công bố Báo cáo an toàn giao thông đường bộ toàn cầu 2023. Theo báo cáo này, cơ quan thường trực về an toàn giao thông của Đại hội đồng Liên hợp quốc, Việt Nam là 1 trong số 45/193 quốc gia thành viên có tỷ lệ nạn nhân tử vong do TNGT đường bộ giảm trên 30% trong giai đoạn 2011-2020.
Theo tính toán của WHO, tỷ lệ số người tử vong trên của Việt Nam đã giảm từ 25.4 người/100.000 dân vào năm 2010 xuống còn 17.7 người/100.000 dân vào năm 2021 (giảm 43,5%).
Bên cạnh những kết quả đạt được, Phó Chủ tịch Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia cũng thẳng thắn nhìn nhận: Năm vừa qua, vẫn còn xảy ra một số vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng, làm chết và bị thương nhiều người, gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Điển hình, tại Quảng Nam xảy ra 4 vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng làm 19 người chết, 25 người bị thương. Trong đó, vụ tai nạn ở huyện Núi Thành làm 10 người chết; tại Nghệ An xảy ra 1 vụ làm 3 người chết và 1 người bị thương; tại Hòa Bình xảy ra 1 vụ làm chết 3 người và 1 người bị thương; tại Điện Biên 1 vụ làm chết 4 người, bị thương 1 người; tại Phú Yên làm 4 người bị chết và 5 người bị thương; tại Lào Cai làm 3 người chết; tại Khánh Hòa làm 4 người chết; gần nhất tại Hà Giang làm 3 người chết và tại Đồng Nai làm 5 người chết….
Số người bị thương do tai nạn giao thông còn tăng. Vi phạm về hành lang an toàn giao thông đường bộ, đường sắt chưa được xử lý kịp thời. Tình trạng tụ tập, có dấu hiệu đua xe trái phép vẫn còn xảy ra tại một số tỉnh, thành phố.
Tình trạng xe ô tô tải không thực hiện nghiêm quy định về xếp hàng hoá lên phương tiện, khiến cho hàng hoá bị rơi xuống đường, gây mất an toàn giao thông chưa được xử lý triệt để. Tình trạng ùn tắc giao thông có xu hướng gia tăng tại các đô thị lớn. Hành vi chống người thi hành công vụ gia tăng”, ông Khuất Việt Hùng cho biết.
Cũng theo ông Hùng, nguyên nhân của những tồn tại hạn chế nêu trên là do hiệu lực thực thi pháp luật về trật tự an toàn giao thông ở một số địa phương còn hạn chế; ý thức chấp hành các quy định pháp luật về trật tự an toàn giao thông của một bộ phận người tham gia giao thông, lái xe và chủ doanh nghiệp còn yếu kém. Cấp uỷ, chính quyền và lực lượng chức năng ở một số địa phương còn thiếu quyết liệt trong chỉ đạo, có nơi ỷ lại hoàn toàn vào lực lượng chức năng.
“Tại một số địa phương, sự phối hợp thực hiện các nhiệm vụ bảo đảm trật tự an toàn giao thông giữa các cơ quan, lực lượng có nơi, có lúc chưa chặt chẽ, coi việc bảo đảm chỉ là trách nhiệm của ngành GTVT và Công an”, ông Khuất Việt Hùng chia sẻ.
Về mục tiêu 2024, Phó Chủ tịch chuyên trách Uỷ ban ATGT Quốc gia cho biết: Để tiếp tục thực hiện Chỉ thị 23 của Ban Bí thư, các Nghị quyết của Chính phủ và Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự an toàn giao thông và chống ùn tắc giao thông, Ủy ban ATGT Quốc gia dự kiến phấn đấu hoàn thành 2 mục tiêu: Tiếp tục kiềm chế và kéo giảm TNGT cả về số vụ, số người chết và số người bị thương; Khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông trên các trục giao thông chính, các đầu mối giao thông trọng điểm và tại các đô thị lớn, đặc biệt là TP. Hà Nội và TPHCM.
Để thực hiện được mục tiêu trên, Ủy ban ATGT Quốc gia và các Bộ, ngành, địa phương cần quyết liệt thực hiện 8 nhóm nhiệm vụ trọng tâm:
Một là, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo, trước hết là tăng cường kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Chỉ thị số 23 ngày 25/5/2023 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm TTATGT trong tình hình mới, Nghị quyết 149 của Chính phủ về việc Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Chỉ thị số 23 và Chỉ thị số 10 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ trong tình hình mới. Tiếp tục kiện toàn chức năng, nhiệm vụ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của Uỷ ban ATGT Quốc gia và Ban ATGT tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đáp ứng yêu cầu của tình hình mới.
Hai là, xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách pháp luật và các quy định liên quan đến công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông nhằm áp dụng kịp thời các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào thực tiễn. Lồng ghép mục tiêu bảo đảm trật tự an toàn giao thông vào các quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, tỉnh, quy hoạch sử dụng đất, xây dựng đô thị, nông thôn và các quy hoạch chuyên ngành về GTVT; quản lý chặt chẽ việc triển khai thực hiện các quy hoạch, xử lý nghiêm, dứt điểm các hành vi vi phạm.
Ba là, bảo đảm tiến độ, chất lượng các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông trọng điểm; tổ chức giao thông khoa học, hợp lý; bảo trì, sửa chữa kết cấu hạ tầng giao thông gắn với rà soát, xử lý dứt điểm các điểm đen, điểm tiềm ẩn tai nạn giao thông; xóa bỏ lối đi tự mở trái phép qua đường sắt; ngăn ngừa, xử lý hoạt động lấn chiếm tuyến luồng hàng hải, đường thuỷ nội địa; bảo vệ an toàn tĩnh không đường tiếp cận và khu bay các cảng hàng không.
Bốn là, nâng cao chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện giao thông vận tải; hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho phương tiện, linh kiện, vật liệu và hạ tầng để tạo thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh và lưu hành đối với phương tiện thân thiện với môi trường.
Năm là, tái cơ cấu vận tải, nâng cao thị phần vận tải đường sắt, đường thủy nội địa, hàng hải, hàng không, giảm dần phụ thuộc vào đường bộ; đẩy nhanh tiến độ đầu tư, phát triển hệ thống vận tải công cộng trong đô thị và liên tỉnh.
Sáu là, kiên trì xây dựng văn hoá giao thông an toàn. Đổi mới công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về bảo đảm trật tự an toàn giao thông theo hướng lấy thay đổi hành vi làm tiêu chí đánh giá kết quả; đẩy mạnh tuyên truyền trên mạng xã hội và hạ tầng số.
Bảy là, nâng cao năng lực, hiệu quả thực thi pháp luật về bảo đảm trật tự an toàn giao thông và phòng, chống dịch bệnh trong giao thông vận tải; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin; xây dựng và đảm bảo khả năng kết nối, sử dụng chung các cơ sở dữ liệu giữa ngành GTVT, Công an, Y tế, Bảo hiểm và các cơ quan chức năng có liên quan trong thực thi pháp luật và chia sẻ phục vụ công tác xây dựng, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và nghiên cứu khoa học về bảo đảm trật tự an toàn giao thông.
Tám là, nâng cao năng lực cứu hộ, cứu nạn, cứu chữa nạn nhân và khắc phục hậu quả tai nạn giao thông; tập huấn kỹ năng sơ cứu tai nạn giao thông cho nhân viên y tế cơ sở, lực lượng thực thi pháp luật và người tham gia giao thông.
Phan Trang