Năm 2024 phấn đấu tìm kiếm, quy tập khoảng 1.500 hài cốt liệt sĩ

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 28/TB-VPCP ngày 25/1/2024 kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin tại Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ năm 2023.

Năm 2023 toàn quốc tìm kiếm, quy tập 1.328 hài cốt liệt sĩ

Thông báo nêu: Năm 2023, Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin (Ban CĐQG 515) và Ban Chỉ đạo 515 các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, quyết liệt, đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm; tăng cường kiểm tra, kịp thời xử lý vướng mắc phát sinh, điều chỉnh, bổ sung giải pháp thực hiện bảo đảm đạt kết quả toàn diện về các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra. Toàn quốc đã tìm kiếm, quy tập 1.328 hài cốt liệt sĩ (trong nước: 559 hài cốt liệt sĩ; Lào: 247 hài cốt liệt sĩ; Campuchia: 522 hài cốt liệt sĩ). Tiếp nhận 5.055 mẫu hài cốt liệt sĩ và mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ; đã phân tích, so sánh, đối khớp và trả kết quả giám định ADN đối với 124 trường hợp, trong đó đã xác định được danh tính của 09 hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp giám định ADN; xác định được 251 hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng.

Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đạt được, việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ còn một số tồn tại, hạn chế cần nghiêm túc rút kinh nghiệm, như: một số cơ quan, đơn vị chưa thực sự quan tâm đến công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trong nước; hoạt động tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ và công tác rà soát, bổ sung, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ ở một số đơn vị, địa phương chưa tiến hành sâu rộng, thực hiện chưa đúng hướng dẫn, tiến độ thực hiện còn chậm; hệ thống phần mềm về liệt sĩ, mộ liệt sĩ chưa được liên thông, tích hợp… Nguyên nhân do công tác quản lý hồ sơ, danh sách liệt sĩ, sơ đồ mộ chí… chưa chặt chẽ, khoa học; lãnh đạo, chỉ đạo ở một số cấp ủy, đơn vị, địa phương chưa quyết liệt; công tác phối hợp giữa các cơ quan, ban, ngành ở địa phương, đơn vị chưa cụ thể, thường xuyên, chặt chẽ; thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ ngày càng ít, độ chính xác không cao,...

Hiện nay, cả nước còn gần 180.000 hài cốt liệt sĩ chưa tìm kiếm, quy tập được và gần 300.000 hài cốt liệt sĩ đã được quy tập nhưng chưa xác định được danh tính. Năm 2024, với mục tiêu phấn đấu tìm kiếm, quy tập khoảng 1.500 hài cốt liệt sĩ; giám định ADN khoảng 2000 mẫu hài cốt liệt sĩ; nâng cao năng lực, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của các cơ sở giám định ADN và trung tâm lưu trữ cơ sở dữ liệu gen,… Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương cần tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; phát huy các kết quả đạt được, kịp thời khắc phục tồn tại, hạn chế, tiếp tục đề cao trách nhiệm, nỗ lực, quyết tâm thực hiện tốt công tác này.

Hoàn thiện quy định về chế độ, chính sách

Trong đó, các bộ, cơ quan, địa phương cần tổ chức tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Quyết định số 75/2013/QĐ-TTg ngày 06/12/2013 và Quyết định số 35/2017/QĐ-TTg ngày 25/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ quy định về chế độ, chính sách và công tác bảo đảm đối với tổ chức, cá nhân làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Trên cơ sở đó, nghiên cứu, tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền hoàn thiện quy định về chế độ, chính sách và công tác bảo đảm cho các tổ chức, cá nhân làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ. Thực hiện có hiệu quả Chương trình phối hợp giữa Ban CĐQG 515 với Trung ương Hội Cựu Chiến binh Việt Nam; tiếp tục duy trì, mở rộng công tác phối hợp, tạo điều kiện để Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam và các tổ chức khác tích cực tham gia vào các hoạt động tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ phù hợp với mục đích, tôn chỉ của Hội và quy định của pháp luật.

Đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành cơ bản việc rà soát, hoàn thiện hồ sơ danh sách liệt sĩ; xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ với các thông tin hiện có. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; tổ chức tập huấn, khai thác, quản lý phần mềm hệ thống cơ sở dữ liệu bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Tập trung chuyển trọng tâm tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ vào địa bàn trong nước, nhất là các khu vực, địa bàn còn nhiều thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ; tổ chức lực lượng tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở trong và ngoài nước phù hợp, giao chỉ tiêu tìm kiếm, quy tập theo hướng tăng chỉ tiêu ở địa bàn trong nước.

Đồng thời, mở rộng quan hệ, hợp tác quốc tế nhằm chia sẻ, cung cấp thông tin, tài liệu có liên quan phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ban Công tác đặc biệt Chính phủ Lào, Ủy ban Chuyên trách Chính phủ Vương quốc Campuchia, các cấp chính quyền của Bạn để chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh ở Lào, Campuchia trong các thời kỳ chiến tranh đến khi không còn thông tin về nơi an táng liệt sĩ.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin; nâng cao năng lực các cơ sở giám định ADN đáp ứng yêu cầu xác định danh tính hài cốt liệt sĩ; rà soát, đề xuất thay thế, bổ sung các phương tiện, trang bị xuống cấp, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ bảo đảm đúng quy trình, thủ tục, thẩm quyền. Thực hiện đầy đủ chế độ, chính sách cho các lực lượng làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Tăng cường công tác kiểm tra; chú trọng các địa bàn trọng điểm, còn nhiều hài cốt liệt sĩ ở trong nước; tổ chức sơ kết kiểm điểm rút kinh nghiệm. Kịp thời đề xuất, báo cáo Trưởng Ban CĐQG 515 xử lý kịp thời những vướng mắc phát sinh. Biểu dương, khen thưởng, động viên các tổ chức, cá nhân có thành tích trong thực hiện nhiệm vụ.

Trên cơ sở nhiệm vụ trọng tâm năm 2024 và các đề xuất, kiến nghị, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Quốc phòng chủ động xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch công tác năm 2024 phù hợp với đặc điểm tình hình, nhiệm vụ của từng địa phương, đơn vị, đảm bảo rõ về nội dung và trách nhiệm thực hiện; chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về hoạt động tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng, tu bổ, tôn tạo Đài Hữu nghị Việt Nam - Campuchia; tiếp tục chỉ đạo giải mã phiên hiệu, ký hiệu đơn vị trong chiến tranh; rà soát, bổ sung, hoàn thiện hồ sơ danh sách liệt sĩ; xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; khai thác, quản lý có hiệu quả hệ thống cơ sở dữ liệu bản đồ và thông tin tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin; tập trung nâng cấp, mở rộng phần mềm, hệ thống công nghệ thông tin của ngành để tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước tham gia cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ và hỗ trợ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Ban CĐQG 515 và Văn phòng Ban CĐQG 515 tiếp tục rà soát, đề xuất thay thế, bổ sung các phương tiện, trang bị xuống cấp, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm đúng quy trình, thủ tục, thẩm quyền.

Bộ Quốc phòng hướng dẫn, chỉ đạo tổng kết 10 năm thực hiện các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện chế độ, chính sách và công tác bảo đảm đối với tổ chức, cá nhân làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; rà soát, nghiên cứu, tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật liên quan đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay.

Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các cơ quan, đơn vị có liên quan triển khai việc xác minh, kết luận thông tin mộ liệt sĩ trong các nghĩa trang liệt sĩ; tạo điều kiện thuận lợi để Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam và các tổ chức, cá nhân khác tham gia tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ phục vụ nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và các cơ quan, đơn vị có liên quan khẩn trương xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật, định mức chi phí thực hiện dịch vụ giám định ADN xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, hoàn thành trong Quý III năm 2024.

Cùng với đó, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông và các bộ, ngành, cơ quan liên quan đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về người có công với cách mạng và cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ bảo đảm tích hợp với các cơ sở dữ liệu liên quan.

Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính có giải pháp khắc phục khó khăn, vướng mắc để thanh toán kinh phí giám định ADN cho các đơn vị đã thực hiện việc giám định ADN của năm 2021 - 2022 đến nay; báo cáo Thủ tướng Chính phủ trường hợp vượt thẩm quyền.

Bộ Ngoại giao thúc đẩy, mở rộng quan hệ, hợp tác quốc tế với các nước; phối hợp triển khai có hiệu quả nội dung Bản ghi nhớ giữa Văn phòng Ban CĐQG 515 và Văn phòng Tùy viên Quốc phòng Hoa Kỳ tại Hà Nội về hợp tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ Việt Nam; phối hợp với Bộ Quốc phòng nghiên cứu, xây dựng Thỏa thuận giữa hai Chính phủ Việt Nam - Campuchia về việc bảo vệ, xây dựng, sửa chữa, tu bổ, tôn tạo các công trình Đài Hữu nghị Việt Nam - Campuchia tại Campuchia.

Chủ động trao đổi thống nhất chủ trương và đưa nội dung tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ Việt Nam ở một số địa bàn, như: Trường Sa; bên kia biên giới Việt Nam - Trung Quốc, Việt Nam - Campuchia, Việt Nam - Thái Lan,… vào các nội dung hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và lãnh đạo các cấp vào thời điểm phù hợp.

Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, mộ liệt sĩ

Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo tăng cường công tác tuyên truyền; phát huy hiệu quả Cổng Thông tin điện tử về liệt sĩ, mộ liệt sĩ và nghĩa trang liệt sĩ; phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Quốc phòng xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về người có công với cách mạng và cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, mộ liệt sĩ.

Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao, ưu tiên bố trí nguồn lực và kinh phí cho các nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin theo quy định của pháp luật.

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Quốc phòng và các bộ, ngành có liên quan thúc đẩy Dự án "Tiếp nhận trang thiết bị, hóa chất, vật tư tiêu hao, hợp tác phát triển và chuyển giao công nghệ nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh" theo quy định hiện hành.

Các bộ, cơ quan thành viên Ban CĐQG 515, theo phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ động phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Ban Chỉ đạo 515 các cấp hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Đẩy mạnh các hoạt động tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, trọng tâm địa bàn trong nước, nhất là địa bàn trọng điểm còn nhiều thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ chưa tìm kiếm, quy tập được; quan tâm, chăm lo công tác hậu phương quân đội; tổ chức tốt các lễ xuất quân, giao nhiệm vụ và lễ đón các đội làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở Lào, Campuchia; đón nhận, truy điệu, an táng hài cốt liệt sĩ trang trọng; tu bổ, sửa chữa các nghĩa trang liệt sĩ, công trình ghi công liệt sĩ khang trang, sạch đẹp.

Vũ Phương Nhi