Tại cuộc tọa đàm "Nâng cao thương hiệu nông sản Việt”, do Liên hiệp hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam tổ chức ngày 8/11, ông Tạ Quang Minh, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ đã nhấn mạnh, "Thương hiệu sản phẩm của một doanh nghiệp xây dựng được đã khó, thương hiệu nông sản nổi tiếng, thường là của một địa phương đặc thù thì việc xây dựng và bảo vệ nó còn khó hơn”.
Hiện Việt Nam có khoảng 800 sản phẩm nông sản nổi tiếng ở hầu hết các địa phương. Đến nay, đã có 59 nhãn hiệu tập thể, 12 nhãn hiệu chứng nhận và 24 chỉ dẫn địa lý được đăng ký bảo hộ cho các sản phẩm nông sản nổi tiếng. Hiện có 53 sản phẩm nông sản được hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý trong khuôn khổ Chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ.
Như vậy, chúng ta đang ở giai đoạn đầu của việc xây dựng thương hiệu nông sản nổi tiếng, mới đặt cơ sở, nền móng, điều kiện ban đầu, đó là các nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý đã được đăng ký bảo hộ. Và con số 95/800 sản phẩm nông sản nổi tiếng của Việt Nam được đăng ký nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý.
Giải pháp được các nhà khoa học kiến nghị tại buổi hội thảo nhằm hạn chế tình trạng mất thương hiệu nông sản thời gian tới vẫn là bài học tuy cũ nhưng chưa được thực hiện một cách bài bản là thực hiện một quy trình khép kín từ "chủ động tìm thị trường, phát triển thị trường và cuối cùng là đăng ký sử hữu trí tuệ đối với sản phẩm, nhãn hiệu”. Thực tế cho thấy, cần phải đẩy mạnh các hoạt động quản lý và phát triển thương hiệu nông sản nổi tiếng, là các sản phẩm xuất khẩu chủ lực như gạo, cà phê, tiêu , điều, chè... đừng để đến khi "mất bò mới lo làm chuồng”.
Theo Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ Tạ Quang Minh, việc nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý nông sản Việt Nam bị doanh nghiệp đăng ký nhãn hiệu ở nước ngoài (như trường hợp cà phê Buôn Ma Thuột), sẽ gây ra nhiều hậu quả bất lợi cho doanh nghiệp Việt Nam. Cụ thể là không thể tự do xuất khẩu sản phẩm nông sản của mình dưới nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý của mình (đã được đăng ký tại Việt Nam) ngay cả trường hợp trước đây việc xuất khẩu đó vẫn diễn ra bình thường; nguy cơ mất thị trường, mạng lưới phân phối, bạn hàng là hiện hữu.
TS. Đỗ Gia Phan, Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam khẳng định, mất thương hiệu là một điều rất đáng tiếc và việc lấy lại cũng không hề đơn giản. Đây là một cuộc đấu tranh về mặt pháp lý phức tạp và tốn kém. Khi chuyện đó xảy ra đối với một sản phẩm nông sản Việt Nam, chắc chắn niềm tin của người tiêu dùng đối với thương hiệu đó cũng bị giảm sút. Người nông dân tự đăng ký, khai thác thương hiệu là điều rất khó. Nó là tài sản của Nhà nước và Nhà nước cần phải quan tâm đến vấn đề này.
“Phải tuyên truyền phổ biến kiến thức sở hữu trí tuệ cho nông dân và doanh nghiệp, cùng những đối tượng liên quan. Cơ quan chức năng ở địa phương cần giúp cho nông dân tổ chức lại đăng ký và quản lý, cùng vào cuộc với nông dân, tổ chức mạng lưới phân phối hợp lý để tránh bị ép giá. Các nhà khoa học cũng phải vào cuộc để kéo dài mùa vụ cho người dân. Phải giữ được tín nhiệm sản phẩm khi đã đăng ký với người tiêu dùng vì xây dựng thương hiệu đã là khó, giữ còn khó hơn” – TS. Đỗ Gia Phan đề xuất những giải pháp.
Công Trí