Ngành Công Thương đột phá thể chế, hoàn thành vượt mức nhiều chỉ tiêu

Chiều 19/12, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị tổng kết công tác ngành Công Thương năm 2025, giai đoạn 2021 - 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Tại hội nghị, trình bày Báo cáo tổng kết công tác ngành Công Thương năm 2025, giai đoạn 2021 - 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng nhấn mạnh, năm 2025, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, điều hành linh hoạt và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, kinh tế Việt Nam tiếp tục phục hồi rõ nét. Kinh tế vĩ mô duy trì ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn và an sinh xã hội được bảo đảm. Tăng trưởng GDP năm 2025 ước đạt khoảng 8%, thuộc nhóm rất ít quốc gia đạt mức tăng cao trong khu vực và trên thế giới, được các tổ chức quốc tế đánh giá tích cực.

Trong bức tranh chung đó, ngành Công Thương đã đóng góp quan trọng, với việc cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2025 và cả giai đoạn 2021 - 2025, trong đó nhiều chỉ tiêu vượt kế hoạch. Một trong những dấu ấn nổi bật là đột phá trong công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế.

Giai đoạn 2021 - 2025 ghi nhận nỗ lực lớn của Bộ Công Thương trong tham mưu, xây dựng và trình ban hành hệ thống luật, nghị định, thông tư và chiến lược phát triển các ngành, lĩnh vực then chốt. Riêng trong cả giai đoạn, Bộ đã chủ trì xây dựng và trình ban hành 6 luật, gồm Luật Dầu khí, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Điện lực, Luật Hóa chất (sửa đổi), Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (sửa đổi), Luật Thương mại điện tử.

Bên cạnh đó là 65 nghị định, 216 thông tư và hơn 20 chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, đề án quan trọng, tạo nền tảng pháp lý cho phát triển công nghiệp, thương mại trong trung và dài hạn.

Năm 2025, công tác xây dựng thể chế tiếp tục được đẩy mạnh với việc trình Quốc hội thông qua nhiều luật quan trọng; tham mưu Chính phủ ban hành các chính sách lớn về phát triển công nghiệp, bảo đảm an ninh năng lượng và triển khai các dự án năng lượng trọng điểm. Những kết quả này góp phần thu hút nguồn lực xã hội, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và tạo động lực phát triển mới cho ngành.

Bên cạnh đó, các cân đối lớn của nền kinh tế, đặc biệt là an ninh năng lượng và cung cầu các mặt hàng thiết yếu, được bảo đảm trong suốt giai đoạn 2021 - 2025. Nhiều dự án nguồn và lưới điện trọng điểm được triển khai, trong đó có các công trình truyền tải 500 kV và 220 kV. Đến hết năm 2025, hệ thống điện Việt Nam đạt quy mô khoảng 90.000 MW, đứng đầu Đông Nam Á và nằm trong nhóm 20 hệ thống điện lớn nhất thế giới. Việc hoàn thành tuyến đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên trong thời gian ngắn kỷ lục được xem là điểm nhấn quan trọng, thể hiện tinh thần đổi mới, sáng tạo và quyết tâm cao của toàn ngành.

Hoạt động xuất nhập khẩu giai đoạn 2021 - 2025 ghi nhận sự bứt phá mạnh mẽ, trở thành trụ cột tăng trưởng quan trọng. Xuất khẩu tăng trưởng bình quân khoảng 10,8%/năm, vượt xa kế hoạch đề ra; cán cân thương mại duy trì xuất siêu liên tục.

Riêng năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 920 tỷ USD, đưa Việt Nam vào nhóm 15 quốc gia có quy mô thương mại lớn nhất thế giới, tiếp tục khẳng định vai trò của thương mại trong ổn định kinh tế vĩ mô và nâng cao vị thế quốc gia.

Sản xuất công nghiệp phục hồi mạnh mẽ, với chỉ số sản xuất công nghiệp ước tăng 9,5% trong năm 2025, mức tăng cao nhất kể từ sau đại dịch COVID-19. Trong đó, ngành chế biến, chế tạo tăng trưởng 10,6%, tiếp tục là động lực chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Hội nhập kinh tế quốc tế đổi mới toàn diện

Cùng với phục hồi sản xuất và thương mại, công tác hội nhập kinh tế quốc tế của ngành Công Thương giai đoạn 2021 - 2025 có bước đổi mới toàn diện. Việt Nam đã ký mới 4 hiệp định thương mại tự do, nâng tổng số FTA lên 17 hiệp định với 65 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các hiệp định này tạo nền tảng pháp lý quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Riêng năm 2025, việc nâng cao chất lượng thực thi FTA được đặt ở vị trí trung tâm, với điểm nhấn là việc công bố Bộ chỉ số đánh giá thực thi FTA cấp địa phương. Trong bối cảnh thương mại toàn cầu gia tăng rủi ro, ngành Công Thương đã chủ động, linh hoạt trong xử lý quan hệ thương mại với các đối tác lớn, đồng thời thúc đẩy đàm phán, nâng cấp các hiệp định trong khuôn khổ ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác.

Công tác phòng vệ thương mại tiếp tục đạt kết quả tích cực, góp phần bảo vệ lợi ích chính đáng của các ngành sản xuất trong nước trước các vụ điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp từ nước ngoài. Song song đó, công tác quản lý cạnh tranh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có nhiều chuyển biến rõ nét sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW của Ban Bí thư.

Thị trường trong nước tiếp tục giữ vai trò trụ đỡ của nền kinh tế, với mức tăng trưởng khoảng 9 - 10% trong năm 2025. Thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, lần đầu vượt mốc 30 tỷ USD, chiếm tỷ trọng lớn trong kinh tế số. Việc thông qua Luật Thương mại điện tử được xem là bước tiến quan trọng trong hoàn thiện hành lang pháp lý cho thương mại hiện đại.

Công tác xúc tiến thương mại được đổi mới mạnh mẽ, góp phần nâng tầm thương hiệu quốc gia. Giá trị Thương hiệu Quốc gia Việt Nam năm 2025 đạt 519,6 tỷ USD, tiếp tục duy trì thứ hạng cao trên thế giới. Cùng với đó, cải cách hành chính, phân cấp, phân quyền được triển khai quyết liệt, gắn với sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Bước sang năm 2026, năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026 - 2030, ngành Công Thương xác định quyết tâm cao ngay từ đầu năm. Trọng tâm là tiếp tục hoàn thiện thể chế, triển khai hiệu quả các luật, nghị quyết mới; đẩy mạnh phát triển sản xuất công nghiệp với mục tiêu chỉ số sản xuất công nghiệp tăng trên 10%; thúc đẩy xuất khẩu, tận dụng hiệu quả các FTA, đa dạng hóa thị trường và mặt hàng; phát triển mạnh thị trường trong nước, gắn với chuyển đổi số và thương mại điện tử.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu vượt 900 tỷ USD

Trong khuôn khổ Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các bộ, ngành đã chứng kiến Lễ công bố kết quả xuất nhập khẩu năm 2025 và trao bằng khen cho các doanh nghiệp có thành tích xuất sắc trong hoạt động xuất khẩu.

Tính đến hết ngày 15 tháng 12 năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá cả nước đạt 883,7 tỷ USD. Đến cuối năm 2025, dự kiến tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam có thể đạt 920 tỷ USD. Việc tổng kim ngạch xuất nhập khẩu vượt 900 tỷ USD là một dấu mốc mới, có ý nghĩa rất lớn và là kết quả của sự nỗ lực từ cộng đồng doanh nghiệp cũng như sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Chính phủ và sự vào cuộc của các bộ, ngành và địa phương.

Với sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cả năm 2025, xuất khẩu ước đạt trên 470 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2024, khẳng định vị thế của Việt Nam là một trong những nền kinh tế có độ mở cao và là điểm sáng trong thương mại khu vực và toàn cầu. Việt Nam tiếp tục duy trì xuất siêu liên tục 10 năm, kể từ năm 2016, qua đó góp phần quan trọng tạo nguồn ngoại tệ ổn định, giảm áp lực lên tỷ giá và củng cố dự trữ ngoại hối quốc gia.

Kết quả tăng trưởng xuất nhập khẩu năm 2025 đánh dấu quá trình tăng trưởng mạnh mẽ và liên tục của xuất nhập khẩu Việt Nam.

Từ cột mốc 100 tỷ USD vào năm 2009, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đã vượt 200 tỷ USD năm 2011, vượt 300 tỷ USD năm 2015, vượt 400 tỷ USD năm 2017, cán mốc 500 tỷ USD chỉ sau một thập kỷ. Đà tăng trưởng này tiếp tục được duy trì, giúp chúng ta chinh phục các ngưỡng 600 tỷ USD vào năm 2021 và 700 tỷ USD vào năm 2022. Tổng đã vượt 800 tỷ USD vào tháng 11 năm 2025 và vượt mốc trên 900 tỷ USD trong tháng 12 năm 2025.

Số lượng mặt hàng xuất khẩu đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD cũng tăng nhanh chóng, từ 10 mặt hàng năm 2007 lên 30 mặt hàng vào năm 2019. Con số này tăng lên thành 33 mặt hàng năm 2023, 36 mặt hàng năm 2024. Việt Nam tiếp tục duy trì có 36 mặt hàng xuất khẩu trên 1 tỷ USD vào năm 2025.

Thị trường xuất khẩu tiếp tục được mở rộng, khi số thị trường xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD tăng từ 27 thị trường vào năm 2013 lên 31 thị trường vào năm 2018, 34 thị trường vào năm 2022 và 35 thị trường vào năm 2024.

Thành tựu quan trọng về mặt kinh tế vĩ mô là khả năng chuyển từ nhập siêu sang duy trì thặng dư thương mại kéo dài. Việt Nam ghi nhận Thặng dư thương mại lần đầu tiên vào năm 2012 và bắt đầu chuỗi 10 năm liên tiếp xuất siêu (tính từ năm 2016). Mức thặng dư liên tục tăng trưởng, đạt 19,9 tỷ USD vào năm 2020 và kỷ lục 28,3 tỷ USD vào năm 2023. Năm 2024, cán cân thương mại thặng dư 24,9 tỷ USD và dự kiến năm 2025, cán cân thương mại tiếp tục thặng dư khoảng 21 tỷ USD.

Tại Hội nghị này, 27 doanh nghiệp có thành tích xuất sắc trong hoạt động xuất khẩu đã được Bộ trưởng Bộ Công Thương trao Bằng khen ghi nhận đóng góp cho thành tích xuất khẩu chung của cả nước.

Anh Thơ