Ngoại tình có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Ảnh minh hoạ

Hiện bà Hương gặp nhiều khó khăn vì phải một mình nuôi con nên đề nghị chồng thuận tình ly hôn và thỏa thuận chu cấp tiền nuôi con hàng tháng. Tuy nhiên, chồng bà không đồng ý và vẫn tiếp tục sống với người phụ nữ đó. Bà Hương hỏi, chồng bà làm như vậy có vi phạm pháp luật không và nên có biện pháp nào để xử lý? 

Luật sư Lê Văn Đài, Văn phòng luật sư Khánh Hưng - Đoàn luật sư Hà Nội trả lời bà Hương như sau:

Nhằm bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình, tại Khoản 2 Điều 4 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 quy định, cấm người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ.

Như vậy, người nào thực hiện một trong các hành vi bị cấm nêu trên là vi phạm pháp luật.

Có nhiều biện pháp để bảo vệ hôn nhân, gia đình, khi vợ chồng không chung thuỷ với nhau, có quan hệ ngoại tình, thì người vợ hoặc người chồng hoặc bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, cần tích cực nhắc nhở, khuyên bảo, động viên, tha thứ lỗi lầm… để họ chấm dứt quan hệ ngoại tình.

Trường hợp đã được người vợ hoặc người chồng hoặc bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, khuyên bảo nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình, vi phạm chế độ một vợ, một chồng thì tùy theo tính chất, mức độ của hành vi vi phạm mà cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Điểm a, b, c khoản 1 Điều 48 Nghị định số 110/2013/NĐ-CP quy định, phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm chế độ một vợ, một chồng như  sau:

- Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ.

- Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác.

- Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ.

Trường hợp xử lý hình sự

Điều 147 Bộ luật Hình sự quy định về tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng như sau:

Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.

Phạm tội trong trường hợp đã có quyết định của Toà án tiêu huỷ việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó, thì bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Việc xử lý tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng quy định tại Điều 147 Bộ luật Hình sự được hướng dẫn tại Mục 3, Thông tư Liên tịch số 01/2001/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC ngày 25/9/2001 của Liên Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao như sau:

Chung sống như vợ chồng là việc người đang có vợ, có chồng chung sống với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà lại chung sống với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ một cách công khai hoặc không công khai nhưng cùng sinh hoạt chung như một gia đình. Việc chung sống như vợ chồng thường được chứng minh bằng việc có con chung, được hàng xóm và xã hội xung quanh coi như vợ chồng, có tài sản chung đã được gia đình cơ quan, đoàn thể giáo dục mà vẫn tiếp tục duy trì quan hệ đó...

Chỉ có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: Hành vi vi phạm chế độ một vợ, một chồng gây hậu quả nghiêm trọng. Hậu quả nghiêm trọng có thể là làm cho gia đình của một hoặc cả hai bên tan vỡ dẫn đến ly hôn, vợ hoặc chồng, con vì thế mà tự sát… hoặc người vi phạm chế độ một vợ, một chồng đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

Trường hợp người chồng của bà Trần Mai Hương có quan hệ ngoại tình, chung sống với người phụ nữ khác như vợ chồng, đã được bà Hương, người thân thích hoặc cơ quan, tổ chức nhắc nhở, khuyên bảo nhiều lần nhưng chồng bà vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình, chung sống như vợ chồng với người phụ nữ khác, không quan tâm, bỏ mặc vợ con, thì bà Hương có thể lựa chọn các hình thức giải quyết sau:

- Gửi đơn đến Tòa án cấp huyện nơi vợ chồng cư trú yêu cầu giải quyết việc ly hôn, chia tài sản, quyết định người trực tiếp nuôi con. Nếu nhận thấy mục đích hôn nhân không đạt được, tình trạng của vợ chồng trầm trọng Tòa án sẽ giải quyết cho ly hôn, chia tài sản, quyết định người trực tiếp nuôi con, quyết định việc cấp dưỡng nuôi con.

- Gửi đơn trình báo UBND cấp xã, Công an cấp xã nơi người chồng chung sống với người phụ nữ khác như vợ chồng. Chính quyền địa phương có trách nhiệm kiểm tra hành chính, lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm chế độ một vợ, một chồng.

Việc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm chế độ một vợ một chồng, chủ yếu nhằm mục đích giáo dục để cá nhân vi phạm nhận thức được sai phạm, tự nguyện sửa chữa, thực hiện nghĩa vụ mà pháp luật quy định, chấm dứt hành vi vi phạm pháp luật và răn đe, phòng ngừa chung.

Trường hợp người chồng và người phụ nữ chung sống như vợ chồng trái pháp luật đã bị xử phạt hành chính về hành vi này trong thời gian một năm mà vẫn vi phạm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng quy định tại Điều 147 Bộ luật Hình sự.

Luật sư Lê Văn Đài

VPLS Khánh Hưng – Đoàn luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.