Nguy cơ nhiều bệnh nhiễm khuẩn kháng thuốc

Bệnh nhân điều trị lao đa kháng thuốc tại BV Phổi Trung ương. VGP/Thúy Hà

Một khảo sát năm 2010 về việc bán thuốc kháng sinh tại gần 3.000 hiệu thuốc vùng nông thôn và thành thị các tỉnh phía Bắc cho thấy, nhận thức về kháng sinh và kháng thuốc kháng sinh của người bán thuốc và người dân còn thấp.

Trong đó, có đến 88% thuốc kháng sinh được mua mà không cần kê đơn. Loại thuốc này đóng góp đến gần 14% doanh thu các hiệu thuốc ở thành thị và khoảng 19% ở nông thôn. Tỷ lệ người tự ý mua kháng sinh (không cần đơn của bác sĩ) để điều trị ho ở thành thị lên đến 32%.

Hiện nay, hầu hết các cơ sở khám, chữa bệnh đang phải đối mặt với tốc độ lan rộng các vi khuẩn kháng với nhiều loại kháng sinh. Mức độ và tốc độ kháng thuốc ngày càng gia tăng, đang ở mức báo động. Theo các chuyên gia, nếu không giải quyết ngay từ bây giờ thì trong tương lai, nhiều bệnh nhiễm khuẩn không điều trị được.

Nghiên cứu của Tổ chức Y tế giới (WHO) mới đây tại Việt Nam cũng cho thấy, trong số 10 loại thuốc được dùng phổ biến thì tỷ lệ dùng kháng sinh là cao nhất. Việc sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi cũng ở mức báo động. Nghiên cứu năm 2013 cho thấy có đến 45 loại kháng sinh được người nông dân sử dụng điều trị, dự phòng và thúc đẩy tăng trưởng.

Nhiều chủng vi khuẩn đã kháng nhiều loại kháng sinh, kể cả kháng sinh thế hệ mới. Trong khi đó, việc phát triển các kháng sinh mới đã chững lại từ hơn 30 năm nay và chỉ có một vài kháng sinh mới ra đời, trái ngược lại với tỷ lệ kháng của vi khuẩn ngày càng gia tăng.

Theo ông Jeffery Kobza, quyền Trưởng Đại diện Tổ chức WHO tại Việt Nam, cuộc khủng hoảng kháng thuốc đã tăng lên nhiều năm nay. Nhiều bệnh nhiễm trùng phổ biến trước có thể điều trị dễ dàng bằng kháng sinh thì giờ đây lại đe dọa tính mạng con người. Sự phát triển của kháng thuốc nhanh hơn sự phát triển của thuốc mới.

Các chuyên gia cho biết, kháng thuốc là mối đe dọa nghiêm trọng và thầm lặng, tạo ra bởi con người và giải pháp cũng chính từ con người. Hiện nay, kháng sinh không chỉ sử dụng cho con người mà còn sử dụng trong chăn nuôi- điều trị vật nuôi ốm, điều trị dự phòng, kích thích tăng trưởng…

Hưởng ứng lời kêu gọi của tổ chức WHO với khẩu hiểu “Không hành động hôm nay, ngày mai không thuốc chữa”, Việt Nam đã xây dựng kế hoạch hành động quốc gia về chống kháng thuốc giai đoạn từ 2013-2020 với mục tiêu đẩy mạnh các hoạt động phòng, chống kháng thuốc.

Ngày 24/6, Bộ Y tế đã tổ chức lễ ký kết thỏa thuận về phòng chống kháng thuốc với sự tham gia của Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương, Bộ TNMT cùng nhiều tổ chức quốc tế khác. Việt Nam là một trong những nước đầu tiên ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương ký cam kết về phòng chống kháng thuốc.

Với thỏa thuận này, các bên sẽ cùng nhau đưa công tác phòng, chống kháng thuốc là một phần của kế hoạch an ninh y tế toàn cầu; nâng cao năng lực quốc gia trong việc đưa ra các bằng chứng và thông tin kịp thời về kháng thuốc, thiết lập và vận hành hệ thống giám sát quốc gia về kháng thuốc; cùng xây dựng, triển khai các chiến lược truyền thông, giáo dục cho cộng đồng về việc sử dụng kháng sinh hợp lý và những hậu quả do kháng thuốc gây ra.

Thúy Hà