Nhiều nước đối mặt với lạm phát tăng cao

Kể từ cuối năm 2009, lạm phát thế giới đã có xu hướng tăng. Tỷ lệ lạm phát thế giới năm 2010 đã đạt tới mức trung bình của giai đoạn trước khủng hoảng 2000-2007. Cụ thể là tỷ lệ lạm phát thế giới đã tăng từ 1,3% trong quý III/2009 lên tới 3,7% trong quý IV/2010.

Lạm phát gia tăng ở tất cả các nước mới nổi, đang phát triển lẫn các nước phát triển.

Trong các nước đang phát triển, Ấn Độ với những nỗ lực chống lạm phát khi tỷ lệ lạm phát liên tục giảm trong năm 2010, sau một thời gian dài liên tục tăng từ 2003-2009 (từ 2,9% lên 15%). Trong khi lạm phát thế giới có xu hướng gia tăng, tỷ lệ lạm phát của Ấn Độ đã giảm xuống còn 8,6% trong năm 2010 và 9,3% trong tháng 1/2011.

Các nước Nam Mỹ có mức lạm phát tương đối ổn định ở mức dưới 2 con số trong cả thập niên 2000. Tuy nhiên, các nước Mỹ Latinh vẫn chịu sức ép lạm phát trong năm 2011, như Brazil có tỷ lệ lạm phát tăng từ 4,3% trong năm 2009 lên 5,2% trong năm 2010 và 6% trong 2 tháng đầu năm 2011.

Lam phát của Argentina tăng từ 7,7% trong năm 2009 lên 10,9% trong năm 2010 và 10,6% trong tháng 1/2011. Trong khi đó, Chile, Mexico và Peru vẫn duy trì được tỷ lệ lạm phát thấp hơn năm 2010, tương ứng là 2,7%, 3,6% và 2,2%.

Lạm phát của các nước ASEAN liên tục tăng từ quý III/2009 đến quý IV/2010, từ 0,4% lên 5,3%. Tuy nhiên, sức ép lạm phát ở các nước ASEAN trong năm 2010 không quá lớn.

Tỷ lệ lạm phát của Malaysia, Philippines và Thái Lan cho đến năm 2010 và đầu năm 2011 vẫn chỉ ở khoảng 3%. Tỷ lệ lạm phát của Indonesia tăng từ 5,9% năm 2009 lên 7% năm 2010 và giữ ở tốc độ 6,8% trong 2 tháng đầu năm 2011, do nước này đã thực hiện việc điều chỉnh tăng giá điện trong năm 2011. Lạm phát của Malaysia tăng từ 2,2% trong năm 2010 lên 2,4% trong tháng 1-2011; Singapore tăng từ 4,1% trong năm 2010 lên 5,54% trong tháng 1-2011.

Tỷ lệ lạm phát của Trung Quốc đã lên tới 3,5% trong năm 2010 và 4,9% trong 2 tháng đầu năm 2011.

Không chỉ các nước mới nổi và đang phát triển, các nước phát triển cũng đối mặt với lạm phát gia tăng, nhất là Hàn Quốc, Anh và Mỹ. So với năm 2010, tỷ lệ lạm phát tháng 1/2011 của các nước này đã tăng tương ứng từ 3,0% lên 4,1%, 2,6% lên 4,0% và 0,5% lên 1,6%.

Lạm phát của khu vực đồng Euro có xu hướng tăng kể từ quý III/2009, tỷ lệ lạm phát đã tăng từ 0,4% trong quý IV/2009 lên tới 2,0% trong quý IV/2010, 2,4% trong tháng 1/2011 và 2,5% trong tháng 2/2011. Lạm phát khu vực đồng Euro tăng chủ yếu do giá lương thực và năng lượng tăng cao. Chính sách nới lỏng tiền tệ cũng là một nhân tố gây lạm phát ở khu vực này.

Nhằm kích thích kinh tế, trong giai đoạn 2008-2010, nhiều gói kích cầu, hỗ trợ kinh tế đã được đưa ra khiến cho cung tiền tăng lên nhanh chóng. Tuy nhiên, lạm phát của khu vực đồng Euro không đáng lo ngại khi tỷ lệ lạm phát của khu vực vẫn ngang bằng tỷ lệ lạm phát của thời kỳ trước khủng hoảng.

Trái với các nước, Nhật Bản vẫn đang phải đối phó với tình trạng giảm phát, mặc dù Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) đã hạ lãi suất tới mức rất thấp, nhưng lạm phát của nước này trong năm 2007 là 0,7%, năm 2009 lại giảm xuống -1,7% và -1,1% trong năm 2010.

Trong những tháng cuối năm 2010, mặc dù BOJ có những đánh giá tích cực về kinh tế Nhật Bản nhưng nguy cơ về tình trạng giảm phát vẫn đe dọa Nhật Bản khi tỷ lệ lạm phát của nước này vẫn ở mức 0% trong tháng 1/2011.

So với các nước khu vực đồng Euro và Nhật Bản, lạm phát của Hoa Kỳ mang tính chu kỳ. Nền kinh tế Mỹ đã trải qua 3-4 thời kỳ đối mặt với áp lực lạm phát, đặc biệt vào các giai đoạn sau suy thoái kinh tế. Do tính chu kỳ của nền kinh tế, trung bình khoảng 5-8 năm, khi nền kinh tế Mỹ rơi vào thời kỳ suy thoái, chính sách tiền tệ được nới lỏng để khôi phục sự tăng trưởng khiến lạm phát gia tăng sau khủng hoảng. Chẳng hạn, chính sách nới lỏng định lượng của Mỹ trong thời gian vừa qua nhằm kích thích nền kinh tế có thể làm gia tăng lạm phát trong thời gian tới. Theo dự báo của Financial Forecast, lạm phát của Mỹ trong tháng 9/2011 có thể lên tới 3,1%, so với mức 1,3% của năm 2010 và 1,6% của tháng 1/2011.

So với các nước phát triển khác, Hàn Quốc chịu sức ép gia tăng lạm phát lớn hơn. Sau khủng hoảng kinh tế thế giới 2008, lạm phát cũng có dấu hiệu tăng trở lại một cách nhanh chóng kể từ quý III/2009, từ 2% lên 3,6% trong quý IV/2010. Trong tháng 1 và 2/2011, lạm phát của Hàn Quốc đã lên tới 4,1% và 4,5%, mức cao nhất trong 25 tháng gần đây.

Kim Chung