Nhiều thay đổi trong kiểm dịch sản phẩm động vật nhập khẩu

Cục Thú y, Bộ NN&PTNT đã có những thông tin cụ thể về những điểm mới của Thông tư số 04/2024/TT-BNNPTNT. Đây là thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư quy định về kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật trên cạn.

Ông Chu Nguyên Thạch, Trưởng phòng Kiểm dịch động vật, Cục Thú y cho biết, Thông tư bổ sung quy định về gộp mẫu xét nghiệm khi thực hiện kiểm dịch vận chuyển trong nước; điều chỉnh, bỏ quy định bấm thẻ tai đối với động vật đưa đi giết mổ để tránh gây lãng phí. Trường hợp gia súc nhập khẩu đã được đánh dấu hoặc đã có thẻ tai thì không phải thực hiện đánh dấu lại.

Đặc biệt, Thông tư bổ sung chỉ tiêu kiểm tra Salmonella spp., E.coli cho phù hợp với thông lệ quốc tế khi Việt Nam xuất khẩu sang các nước đều phải lấy mẫu xét nghiệm các chỉ tiêu này và thực tế liên tục xảy ra các vụ ngộ độc thực phẩm quy mô lớn tại nhiều địa phương.

Theo đó, nhóm sản phẩm động vật nguy cơ cao phải bổ sung chỉ tiêu kiểm tra là: thịt, phủ tạng, phụ phẩm và sản phẩm thịt đông lạnh/ướp lạnh/sơ chế của trâu, bò, dê, cừu, hươu, nai; thịt, phủ tạng, phụ phẩm và sản phẩm thịt đông lạnh/ướp lạnh/sơ chế của lợn; thịt, phủ tạng, phụ phẩm và sản phẩm thịt đông lạnh/ướp lạnh/sơ chế của gia cầm, chim.

Trứng gia cầm tươi sẽ phải bổ sung chỉ tiêu cúm gia cầm thể độc lực cao và Newcastle. Tổ yến chưa chế biến bổ sung chỉ tiêu Newcastle.

Thông tư cũng bãi bỏ quy định về kiểm dịch đồng thời kiểm tra chất lượng thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản có nguồn gốc từ động vật nhập khẩu. Giấy chứng nhận kiểm dịch được tăng thời gian sử dụng: đối với xuất khẩu là 180 ngày, nhập khẩu là 60 ngày.

Về một số vấn đề liên quan đến kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật như: quy trình nhập khẩu sản phẩm động vật, quy định về sản phẩm được nhập khẩu, hay chưa gửi hồ sơ đăng ký nhập khẩu cho cơ quan chức năng trong khi hàng hóa đã tàu thì xử lý thế nào..., ông Nguyễn Văn Long, Cục trưởng Cục Thú y thông tin, đối với hồ sơ được nộp trước thời điểm Thông tư này có hiệu lực thi hành (trước 24 giờ ngày 15/5/2024) thì thực hiện theo quy định của pháp luật tại thời điểm nộp hồ sơ. Những hồ sơ nộp từ 0h ngày 16/5/2024, các trình tự thủ tục, quy định kiểm dịch sẽ áp dụng theo Thông tư số 04/2024/TT-BNNPTNT.

Với lý do của doanh nghiệp là hàng hóa đã lên tàu nhưng chưa gửi hồ sơ hay hồ sơ không đạt yêu cầu trong khi hàng hóa đã nhập về tại cảng, ông Nguyễn Văn Long nhấn mạnh, theo quy định, trước khi nhập khẩu động vật, sản phẩm động vật, doanh nghiệp phải gửi hồ sơ cho cơ quan chức năng hướng dẫn hoàn thiện thủ tục. Trước khi có hướng dẫn, doanh nghiệp không được đưa hàng lên tàu về, tránh trường hợp hàng không đạt yêu cầu theo quy định, gây thiệt hại không đáng có. Trong trường hợp này, doanh nghiệp đã tự tạo rủi ro cho chính mình.

"Sản phẩm nào được nhập khẩu và doanh nghiệp nào được xuất khẩu sản phẩm vào Việt Nam đều phải có sự thống nhất của cơ quan chức năng hai nước. Doanh nghiệp không tuân thủ sẽ làm khó cho cơ quan quản lý nhà nước", ông Nguyễn Văn Long cho hay.

Một vấn đề nữa là về Health Certificate (HC) – đây là công cụ chứng minh tính an toàn chất lượng của sản phẩm thực phẩm xuất khẩu, là cơ sở để cơ quan quản lý xác nhận sản phẩm đủ điều kiện lưu hành tại nước nhập khẩu (bao gồm dụng cụ, vật liệu bao gói, chứa đựng thực phẩm…). Về HC mới, ông Nguyễn Văn Long cho biết, HC không phải do Cục Thú y ban hành mà do cơ quan thẩm quyền nước xuất khẩu quy định. Nếu phát sinh cho doanh nghiệp xuất khẩu thì doanh nghiệp phải làm việc với cơ quan kiểm dịch nước đó. Cục Thú y chỉ tham gia ý kiến thống nhất nội dung, công nhận mẫu HC.

Để thực hiện theo thông tư mới này, Việt Nam cũng đã thông báo, gửi dự thảo và lấy ý kiến các nước có xuất khẩu động vật, sản phẩm động vật vào Việt Nam theo quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Đến nay, các nước cũng đã biết và đồng ý với quy định mới của Việt Nam. "Do đó, không có chuyện cơ quan thẩm quyền các nước xuất khẩu không nắm được cũng như không kịp tuân thủ theo quy định mới của Việt Nam", ông Nguyễn Văn Long nêu rõ.

Trong quá trình thực hiện, doanh nghiệp nếu có vướng mắc, khó khăn có thể phản hồi với Cục Thú y. Cục Thú y cũng đề nghị các cá nhân, tổ chức nhập khẩu động vật, sản phẩm động vật cần nghiên cứu kỹ Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn luật và văn bản liên quan để thực hiện nghiêm quy định pháp luật. Điều này cũng bảo về quyền lợi cho các tổ chức, cá nhân; đồng thời giúp cho lĩnh vực kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật tránh rủi ro không đáng có.

Ông Nguyễn Văn Long cũng khuyến cáo, doanh nghiệp đẩy mạnh đăng ký trực tuyến trên Cơ chế một cửa quốc gia. Hạn chế tối đa và tiến tới sẽ dừng việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ giấy để công khai, minh bạch.

Đỗ Hương