Nhiều ý kiến đóng góp cho phương án quy hoạch cảng biển Đà Nẵng

Toàn cảnh Hội thảo - Ảnh: VGP/Thế Phong

Việc xây dựng cảng Liên Chiểu phục vụ vận tải hàng hóa vốn được xem là một dự án hạ tầng tạo động lực cho vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, được Bộ Chính trị đưa vào Nghị quyết 43-NQ/TW về xây dựng và phát triển Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Dự án cũng đã được Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tuy nhiên, qua triển khai nhiệm vụ điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn 2045, Công ty Surbana Jurong (Singapore) - đơn vị tư vấn quy hoạch đề xuất không nên phát triển cảng Liên Chiểu, thay vào đó là mở rộng cảng Tiên Sa.

Ông Siah Gim Lim, đại diện đơn vị tư vấn Surbana Jurong cho rằng nếu phát triển cảng Liên Chiểu tại vị trí như đã quy hoạch thì sẽ kéo theo một lượng lớn tàu thuyền ra vào khu vực này và cần thêm một đường nước sâu khoảng 20 m phục các phương tiện vận chuyển hàng hóa đến và đi. Phía cảng tiên Sa cũng có một đường nước sâu 16 m, như vậy, với 2 đường nước sâu và lượng tàu thuyền rất lớn ra vào, sẽ tác động lớn đến môi trường vịnh Đà Nẵng.

Trong khi đó cảng Tiên Sa có vị trí rất lý tưởng và có thể mở rộng tới 5.800 m chiều dài bến tàu với 14 cầu cảng (từ khu vực cảng hiện nay đến âu thuyền Thọ Quang). Nếu được mở rộng, cảng Tiên Sa có thể tích hợp 2 chức năng logistics và du lịch.

Về giao thông kết nối, Surbana Jurong đề nghị xây dựng tuyến đường sắt và đường bộ trên cao dọc theo tuyến Điện Biên Phủ-Đống Đa-Vân Đồn và Nguyễn Tri Phương-Nguyễn Hữu Thọ, kết nối trực tiếp cảng và sân bay với đường cao tốc và đường sắt mà không làm ảnh hưởng giao thông thành phố.

Đơn vị tư vấn Surbana Jurong đề xuất UBND TP. Đà Nẵng và Bộ GTVT thận trọng khi xem xét các phương án bởi khi xây dựng cảng cần bảo đảm tầm nhìn từ 50 năm trở lên, làm sao có thể bảo vệ môi trường vịnh Đà Nẵng để phát triển du lịch bền vững của thành phố.

Góp ý về đề xuất của Surbana Jurong, đại diện Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) Nhật Bản tại Việt Nam cho rằng nếu mở rộng cảng Tiên Sa thì việc giải phóng mặt bằng là vấn đề lớn bởi tại đây có nhiều công trình. Ngoài ra, khu vực Tiên Sa khá hẹp để vận hành các dịch vụ logistics và hoạt động của xe bus, xe vận chuyển, do vậy, cần để ý đến quy mô của cảng. Còn về quy trình pháp lý, cảng Liên Chiểu đã nằm trong quy hoạch chung của quốc gia, nếu muốn thay đổi phải trình các bộ, ngành Trung ương và mất nhiều thời gian.

Còn theo ông Nguyễn Minh Khang, Giám đốc Công ty CP Tư vấn cảng-đường thủy TEDIPORT, cảng Đà Nẵng là cảng tổng hợp quốc gia đầu mối khu vực loại 1, được Chính phủ quy hoạch trở thành cảng cửa ngõ quốc tế ở khu vực miền Trung loại 1A. Vào thời điểm xây dựng cảng Tiên Sa, kích cỡ của tàu vẫn còn hạn chế nên cảng này không được xây đủ độ sâu.

Ông Nguyễn Minh Khang nói: “Nếu chọn phương án đề xuất của Surbana Jurong là mở rộng cảng Tiên Sa thì cần xem xét 3 vấn đề: Phải nạo vét vào phía trong đất liền với khối lượng lớn (-16 m); tính toán lại cỡ cầu tàu để phù hợp với tàu cỡ lớn; nếu làm tuyến đường trên cao thì vẫn còn áp lực trên giao thông nội đô bởi vẫn còn những điểm lên xuống, những nút xung đột”.

Một góc cảng Tiên Sa, Đà Nẵng - Ảnh: VGP/Thế Phong

Ông Lê Tấn Đạt, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng hàng hải cho rằng về việc mở rộng cảng Tiên Sa, công ty tư vấn chưa đánh giá quỹ đất sau cảng để mở rộng dịch vụ hậu cần cảng, bảo đảm cho việc phát triển Đà Nẵng thành trung tâm kinh tế biển, hình thành chuỗi cung ứng logistics tại miền Trung với vai trò trung tâm, đáp ứng lượng hàng thông qua gần 28 triệu tấn/năm vào năm 2030 và các năm tiếp theo.

“Về phương án mở rộng cảng Tiên Sa có 14 bến cảng và bao trùm toàn bộ vùng đất, vùng nước của quốc phòng, hệ thống kho cảng, nơi cung ứng dịch vụ hậu cần nghề cá và hệ kho cảng xăng dầu…, chúng tôi quan ngại với quy mô cảng này không đáp ứng được các mục tiêu về bảo đảm quốc phòng, an ninh, chủ quyền biển đảo, trật tự an toàn xã hội, du lịch cũng như các hoạt động khác”, ông Lê Tấn Đạt nói.

Ông Nguyễn Minh Quý, Công ty tư vấn Japan Port ConsulHart (IPC) cho hay, không thể nào phát triển cảng biển mà chỉ dừng lại 50 triệu tấn, chỉ bằng 1/7 thành phố Yokohama và 1/10 cảng Busan hiện nay. Theo ông, để lựa chọn nên xây dựng cảng Liên Chiểu hay mở rộng cảng Tiên Sa, cần phải so sánh chi phí đầu tư, vòng đời dự án... Bên cạnh đó, vào mùa mưa, cảng Tiên Sa phải chịu tình trạng bùn loãng nhiều, lượng sa bồi lớn. Để nâng cấp cảng lên đáp ứng tàu trọng lượng 100.000 tấn sẽ phải tốn khoản chi phí khổng lồ.

Ông Nguyễn Hữu Sia, nguyên Tổng Giám đốc Công ty CP Cảng Đà Nẵng cho rằng, cảng Tiên Sa được xây dựng từ năm 1965, đến nay có thể coi như đã hoàn thành sứ mạng, vòng đời của mình nên việc chuyển cảng container ra Liên Chiểu là cần thiết. Ông Sia cho rằng, muốn phát triển kinh tế, phải có cơ sở logistics, vì vậy, thành phố nên khẩn trương làm cảng Liên Chiểu nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển của Đà Nẵng.

Kết luận Hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Đà Nẵng Đặng Việt Dũng khẳng định, cảng Đà Nẵng là một cụm cảng, là cửa ngõ mang tính quốc tế. Việc phát triển cảng ảnh hưởng mạnh mẽ đến phát triển kinh tế khu vực, cấu trúc đô thị, mạng lưới giao thông, vì vậy, đơn vị tư vấn cần đánh giá toàn diện để đưa việc phát triển cảng vào quy hoạch chung của thành phố. Phương án nào thì cũng phải đạt được mục tiêu tạo động lực kinh tế mới cho Đà Nẵng.

Thế Phong