NHNN: Công khai, minh bạch lãi suất cho vay, ngân hàng phải tuân thủ

Đây là ý kiến của Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú tại Hội nghị trực tuyến toàn ngành về đẩy mạnh tín dụng ngân hàng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2024 do NHNN phối hợp tổ chức này 20/2 tại Hà Nội.

Tại Hội nghị, lãnh đạo Ngân hàng Bưu điện Liên Việt (LPBank) cho biết, việc công bố lãi suất cho vay bình quân ngắn hạn đối với ngân hàng thì không vấn đề gì. Bởi, theo mức chênh lệch lãi suất đầu vào và đầu ra với khoản vay ngắn hạn không lớn, do đó khách hàng không phản ứng. Tuy nhiên, đối với các khoản cho vay trung và dài hạn, đại diện LPBank e ngại sự phản ứng của khách hàng khi hết thời gian ưu đãi.

Đại diện LPBank chia sẻ, thời gian vừa rồi ngân hàng đã giảm lãi suất 1,5% - 2%, có khách hàng được giảm tới 3%. Hiện lãi suất huy động đầu vào chỉ 6 – 7%/năm là cao nhất, thậm chí huy động kỳ hạn ngắn chỉ 2,7%. Do đó, nếu ngân hàng áp dụng công bố lãi suất cho vay bình quân của cả ngân hàng thì các khách hàng vay cũ sẽ phản ứng tiếp tục đòi giảm lãi suất mà họ đang phải chấp nhận trả, mặc dù có thể trước đây 12 tháng họ đã được ưu đãi. Đây là khó khăn với ngân hàng khi công bố lãi suất cho vay bình quân này.

Còn đại diện Techcombank nêu lí do: Đối với cho vay doanh nghiệp, thực tế hoạt động cho vay doanh nghiệp phụ thuộc vào từng doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp, từng mức độ rủi ro,… Do đó, việc công bố lãi suất cho vay bình quân đối với doanh nghiệp có nhiều khó khăn, bất cập, nên đại diện Techcombank đề nghị chỉ có thể công bố được lãi suất cho vay cá nhân.

Trao đổi với báo chí, đại diện TPBank cho rằng: Hoạt động cho vay, việc lãi suất cho vay quyết định bởi nhiều yếu tố từ quy mô khách hàng, dịch vụ khách hàng, lợi ích khách hàng, tính chất rủi ro, có tài sản bảo đảm hay không. Nếu đưa ra một mức lãi suất chung là không hợp lý. Do đó, các ngân hàng sẽ công bố lãi suất nhưng theo từng phân khúc, sản phẩm và loại hình rủi ro và theo thời hạn ngắn dài...

Ông Phạm Như Ánh - Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) nêu ý kiến: Đối với yêu cầu về công bố lãi suất cho vay bình quân theo Chỉ thị của NHNN, MB đã sẵn sàng hệ thống tính toán và dữ liệu để thực hiện việc công bố thông tin theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị 01 của NHNN.

Tuy nhiên, lãnh đạo MB đề xuất NHNN có hướng dẫn chi tiết để các TCTD thực hiện thống nhất, trong đó, mức lãi suất bình quân công bố nên tách theo kỳ hạn, đối tượng khách hàng để phù hợp thực tế triển khai tại các TCTD và yêu cầu của NHNN.

Lãi suất công bố nên để khoảng lãi suất của các khoản có quy mô dư nợ phổ biến tại TCTD (từ x% đến y%), tránh việc người đọc (ngoài ngành) hiểu không chính xác về thông tin lãi suất (quá cao hoặc quá thấp của một số khoản có quy mô dư nợ đặc thù không đại diện cho danh mục của TCTD).

Sau khi lắng nghe ý kiến của các ngân hàng, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nêu rõ quan điểm dứt khoát của NHNN về vấn đề công khai lãi suất. Thực tế, thời gian qua, sau khi có các chỉ đạo quyết liệt, bên cạnh nhiều ngân hàng hạ lãi suất theo chủ trương của Chính phủ, vẫn có ngân hàng, hay một số khoản vay còn neo ở lãi suất cao.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú phân tích: Việc công khai là chỉ đạo đúng đắn của lãnh đạo Chính phủ và ngành ngân hàng phải thực hiện, đó là kỷ cương điều hành. Nếu các TCTD không thực hiện công bố lãi suất cho vay bình quân thì không chỉ NHNN sẽ đánh giá mà nền kinh tế, doanh nghiệp đánh giá. Hoặc nếu các ngân hàng chỉ công bố lãi suất cho vay bình quân ngắn hạn vì lãi suất này thấp thì cũng không công bằng.

"Đây là lãi suất bình quân, không phải lãi suất cho vay với từng đối tượng, từng doanh nghiệp hay từng loại hình thì không có gì vi phạm. Vì vậy, trách nhiệm khi cho vay, huy động là phải công bố lãi suất. Đề nghị các đồng chí thực hiện tốt. Chúng ta phấn đấu để có sự công bằng, khách quan trong cạnh tranh thì các ngân hàng đều phải phấn đấu, việc này công bố không có gì khó khăn", lãnh đạo NHNN nhấn mạnh.

"Nếu trước mắt nếu các ngân hàng chưa thực hiện, NHNN chưa có chế tài (bởi cũng chưa có quy định, văn bản chế tài nào về vấn đề này), song sẽ phải chịu chế tài của dư luận, để tạo sự cạnh tranh bình đẳng hơn", Phó Thống đốc cảnh báo.

Còn ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) cho biết thêm, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, lãnh đạo NHNN đã có Chỉ thị 01 về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ năm 2024, trong đó có chỉ đạo các TCTD công bố công khai và chịu trách nhiệm về lãi suất cho vay bình quân của từng TCTD và chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân trên website của từng TCTD. NHNN đã đề nghị các ngân hàng thương mại tổng kết đánh giá lãi suất để thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ.

"Để tránh hiểu lầm khi công bố lãi suất bình quân, NHNN không giới hạn các TCTD công bố chi tiết các nhóm khách hàng, phân loại khách hàng... đó là thẩm quyền các TCTD", ông Phạm Chí Quang nói.

Anh Minh