Nguyên nhân tăng trưởng tín dụng đầu năm chậm
Theo lãnh đạo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHHN), tính đến cuối năm 2023, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 13,71% so với cuối năm 2022. Tuy nhiên bước sang tháng 1/2024, tín dụng toàn hệ thống giảm 0,6% so với cuối năm 2023.
Tại tại Hội nghị, lãnh đạo các ngân hàng thương mại đã phân tích nguyên nhân của tình hình tăng trưởng tín dụng đầu năm khá trầm lắng.
Ông Nguyễn Thanh Tùng - Tổng Giám đốc Vietcombank cho biết, hết tháng 1/2024 tín dụng cuối kỳ đạt 1,24 triệu tỉ đồng, giảm 2,3%. Nguyên nhân tín dụng giảm là do tín dụng bán lẻ trong tháng đầu tiên năm 2024 tiếp tục đà giảm, giảm đến 11.000 tỉ đồng. Bên cạnh đó, tín dụng trong lĩnh vực bất động sản cũng giảm do thị trường bất động sản trầm lắng, các dự án mới cấp phép năm 2023 có ít dẫn đến nguồn cùng thiếu, nhiều dự án vướng mắc về pháp lý.
"Yếu tố đặc thù tín dụng Vietcombank là dư nợ ngăn hạn bán buôn chiếm tỉ trọng lớn hơn 74%, dư nợ cho vay thanh toán quốc tế tài trợ thương mại thời vụ tập trung vào dịp Tết Dương lịch phục vụ nhu cầu nhập khẩu hàng hóa... các khách hàng FDI thường có xu hướng trả nợ cuối năm.
Trong khi đó, tâm lý chung doanh nghiệp, người dân ngại vay nợ những tháng đầu năm. Tôi cho rằng các quý sau việc giải ngân cho khách hàng sẽ tăng trở lại...", ông Nguyễn Thanh Tùng - Tổng Giám đốc Vietcombank chia sẻ.
Có cùng quan điểm, ông Trần Long - Phó Tổng Giám đốc BIDV cho biết, nguyên nhân suy giảm tín dụng trong tháng đầu năm chính là do sức hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu. Kinh tế còn nhiều thách thức, các nhóm ngành là động lực tăng trưởng còn phục hội chậm, thị trường đầu ra gặp nhiều khó khăn trong giai đoạn hiện nay.
Trao đổi thêm với báo chí về vấn đề này, ông Phạm Như Ánh, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) phân tích về điểm khác biệt trong tăng trưởng tín dụng đầu năm 2024. Cụ thể, nếu như một số năm trước đây, thời điểm cuối năm tình hình nhu cầu tín dụng tăng cao, lúc đó các ngân hàng "khá căng" về room tín dụng nên nhu cầu được "vắt sang" giải quyết trong tháng 1 làm cho tăng trưởng tín dụng đầu năm khá cao.
Còn trong năm 2023 khi room tăng trưởng tín dụng tương đối thoải mái, nhu cầu tín dụng được đáp ứng, đến thời điểm 31/12, các DN cá nhân quyết toán công nợ, cơ bản được giải quyết hết trong năm 2023, do đó, nhu cầu vay trong tháng 1 thấp. Có ngân hàng số người trả nợ nhiều hơn người vay, làm tăng trưởng tín dụng giảm tốc trong tháng 1 năm 2024.
"Dự đoán, sau Tết, khi các hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh sôi động trở lại, thì nhu cầu tăng dần lên, tín dụng trong tháng 1, 2 giảm, tháng 3 phục hồi và có thể tăng mạnh hơn trong quý II/2024", ông Phạm Như Ánh nói.
Quyết liệt ngay từ đầu năm, nhưng phải bảo đảm chất lượng tín dụng
Phát biểu tại Hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, ngay từ đầu năm 2024, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng (TCTD) trong cung ứng tín dụng cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp (DN) trong tiếp cận tín dụng.
Cùng với việc rà soát để hoàn thiện các quy định pháp lý trong hoạt động cấp tín dụng nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động của các TCTD, nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng ngân hàng, hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn trong hoạt động tín dụng, NHNN đã thực hiện điều hành cung ứng vốn, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Năm 2024, trên cơ sở mục tiêu tăng trưởng kinh tế khoảng 6-6,5% và lạm phát khoảng 4-4,5% được Quốc hội, Chính phủ đặt ra, NHNN định hướng mức tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống khoảng 15%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế và ngày 31/12/2023, NHNN đã giao hết toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 cho các TCTD, thông báo công khai nguyên tắc xác định để TCTD chủ động thực hiện tăng trưởng tín dụng nhằm cung ứng nguồn vốn tín dụng cho nền kinh tế. NHNN tiếp tục ban hành văn bản chỉ đạo các TCTD đẩy mạnh triển khai, thực hiện các giải pháp đã được đề ra tại Chỉ thị 01/CT-NHNN ngày 15/1/2024 nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; trong đó, quyết liệt triển khai các giải pháp TTTD đúng, trúng mục tiêu ngay từ đầu năm, tăng cường rà soát, đơn giản hóa quy trình và thủ tục cấp tín dụng, tối ưu hóa áp dụng chuyển đổi số vào quy trình cấp tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi trong tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng…
Song song với đó, NHNN tiếp tục điều hành lãi suất hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế. Đầu năm 2024, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành nhằm tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp để góp phần hỗ trợ nền kinh tế...
Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú lưu ý toàn hệ thống ngân hàng phải triển khai các chỉ đạo của Chính phủ, NHNN đôn đốc ngay từ đầu năm.
Đặc biệt là bám sát các nội dung nhiệm vụ của ngành ngân hàng trong Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 15/2/2024 về việc đôn đốc thực hiện nhiệm vụ trọng tâm sau kỳ nghỉ Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Theo lãnh đạo NHNN, thực tế, bối cảnh cầu đầu tư, sức mua không cao, tình hình kinh tế quốc tế còn khó khăn ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu, dù Chính phủ, các bộ ngành, địa phương quyết liệt nhưng cần tiếp tục có các giải pháp chung tay tháo gỡ đồng bộ. Các doanh nghiệp không chỉ dựa vào vốn tín dụng, tuy nhiên, với vai trò của mình, các ngân hàng cần xác định để tín dụng phát huy vai trò bà đỡ của nền kinh tế, có cơ chế đẩy mạnh tín dụng, không để nợ xấu tăng cao...
"Về định hướng chính sách tiền tệ, hạn mức tăng trưởng tín dụng tăng 15%, lãi suất đã tương đối thấp, NHNN sẽ điều hành bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định lãi suât tỉ giá. Quan điểm của NHNN là điều hành linh hoạt, ổn định trong năm 2024, tạo điều kiện ổn định cho doanh nghiệp, trong đó DN xuất nhập khẩu, các ngân hàng hoạt động, phát triển", Phó Thống đốc Đào Minh Tú nói.
Phó Thống đốc Đào Minh Tú nêu quan điểm, NHNN đã giao phân bổ hạn mức tín dụng từ cuối năm 2023. Tuy nhiên, đó không phải là mức cứng, mà NHNN sẽ căn cứ vào điều kiện vĩ mô cho phép có thể giao thêm, đặc biệt NHNN lưu ý dòng vốn phải đi đúng đối tượng, chương trình, bảo đảm hỗ trợ tốt nhất cho doanh nghiệp, cũng như nền kinh tế, tín dụng an toàn lành mạnh, kiểm soát tốt rủi ro...
Lãnh đạo NHNN khuyến khích các TCTD tiết giảm chi phí, đơn giản hóa thủ tục cấp tín dụng, tăng cường ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số vào quy trình cấp tín dụng, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ nền kinh tế.
Các TCTD triển khai quyết liệt các chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, trong đó có chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ, chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long. Phối hợp với các Bộ, ngành kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.
Lãnh đạo NHNN đề nghị thường xuyên tổ chức các Hội nghị kết nối doanh nghiệp, Hiệp hội doanh nghiệp bằng hình thức phù hợp theo vùng và tại tất cả các tỉnh, thành phố...
Đáng chú ý, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết: Để hỗ trợ nền kinh tế, lãnh đạo NHNN nhất trí với việc kéo dài Thông tư 02 về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn.
Phó Thống đốc giao các Vụ, Cục chức năng khẩn trương đánh giá kỹ Thông tư 02, hoàn thiện việc gia hạn Thông tư, trong đó làm rõ việc gia hạn trong bao lâu, từ đó có điều chỉnh các nội hàm hướng dẫn, triển khai các văn bản hướng dẫn triển khai Luật các tổ chức tín dụng (sửa đổi).
"Hiện lãi suất cho vay đã thấp kỷ lục và cơ chế thông thoáng, nhưng khả năng hấp thụ hạn chế, trong bối cảnh đó, các ngân hàng cần tiếp tục cải tiến quy trình, ứng dụng công nghệ, tạo thuận lợi hơn nữa cho người vay, đặc biệt phải làm tốt công tác truyền thông hiệu quả hơn để người dân doanh nghiệp, hiểu rõ các chính sách mới của ngân hàng", lãnh đạo NHNN nhấn mạnh.
Kết quả một số chương trình, chính sách tín dụng: Chương trình cho vay 15.000 tỷ đồng đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản, đã giải ngân hoàn thành 100% mục tiêu của chương trình cho trên 6.000 lượt khách hàng vay vốn; chương trình 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư, các NHTM đã giải ngân cho 6 dự án với số tiền là 531 tỷ đồng và giải ngân cho người mua nhà với số tiền là 4,5 tỷ đồng; chương trình tín dụng 20.000 tỷ đồng cho công nhân theo thỏa thuận hợp tác giữa Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (TLĐLĐ) và 02 công ty tài chính HDSaison và FECredit, đã giải ngân cho công nhân khoảng 10.056 tỷ đồng; chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN, tổng lũy kế đến 31/12/2023, đã có gần 188 nghìn lượt khách hàng được cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ với tổng giá trị nợ gốc và lãi được cơ cấu là trên 183,5 nghìn tỷ đồng; chính sách hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP, lũy kế số tiền hỗ trợ lãi suất từ đầu chương trình đến 31/12/2023 (thời điểm kết thúc chính sách theo quy định) đạt khoảng 1.218 tỷ đồng cho gần 2.300 khách hàng.
Anh Minh