NHNN Việt Nam dẫn đầu chỉ số công khai ngân sách năm 2019

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Ảnh:VGP.

Việt Nam lên vị trí 77/117 nước về công khai ngân sách

Ông Ngô Minh Hương - Giám đốc Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) cho hay, kể từ khi tiến hành khảo sát công khai ngân sách (OBS) năm 2006, sau 7 kỳ khảo sát, chỉ số công khai ngân sách (OBI) của Việt Nam có xu hướng tăng và giảm nhẹ qua các kỳ đánh giá 2010-2017 và tăng nhanh trong khảo sát OBS 2019.

Kết quả này cho thấy Chính phủ và Bộ Tài chính Việt Nam đã nỗ lực thực hiện các cam kết công khai thông tin về quản lý và sử dụng nguồn lực công để người dân có thể tham gia thảo luận về ngân sách với những cải cách về pháp luật và thể chế quản trị ngân sách theo hướng minh bạch hơn. Kết quả của khảo sát OBS 2019 cho thấy điểm xếp hạng của Việt Nam có sự cải thiện ở cả 3 trụ cột: Minh bạch, sự tham gia và giám sát ngân sách. 

Nếu trong năm 2010, điểm xếp hạng về trụ cột công khai ngân sách của Việt Nam được đánh giá ở mức 14/100 điểm thì đến kỳ khảo sát năm 2019 đã ghi nhận những chuyển biến rõ rệt khi đạt 38/100 điểm. Sự tăng điểm mạnh ở trụ cột công khai ngân sách đã góp phần giúp Việt Nam tăng 14 bậc xếp hạng về công khai minh bạch ngân sách, đưa Việt Nam lên vị trí 77/117 nước.

Nhờ đó, Việt Nam là quốc gia có mức độ cải thiện mức độ công khai ngân sách một cách tích cực. So với một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, điểm xếp hạng OBI 2019 của Việt Nam đã vượt qua Campuchia và Myanmar. Bên cạnh đó, Việt Nam đã thực hiện công bố 7 trong 8 tài liệu ngân sách chủ chốt cần được công khai.

Mức độ chưa đồng đều

Kết quả khảo sát MOBI 2019 cho thấy mức độ công khai ngân sách của các bộ, cơ quan Trung ương đã có sự cải thiện so với năm 2018, cụ thể điểm số trung bình đạt 21,2 điểm, tăng 10,2 điểm so với MOBI 2018. Trong số 44 bộ, cơ quan Trung ương tham gia khảo sát MOBI 2019, chỉ 1 đơn vị đạt mức công khai tương đối, 8 đơn vị đạt mức công khai chưa đầy đủ thông tin về ngân sách.

NHNN Việt Nam có thứ hạng cao nhất trong bảng xếp hạng MOBI 2019 với 73,17 điểm. Cơ quan nghiên cứu đánh giá, đây là đơn vị đạt điểm cao nhất về tính đầy đủ và tính thuận tiện của 5 trên 6 loại tài liệu được công khai đó là dự toán năm 2020, báo cáo tình hình thực hiện dự toán quý I, 6 tháng, 9 tháng năm 2019 và quyết toán năm 2018”. Xếp thứ hai là Đài Truyền hình Việt Nam với 49,56 điểm quy đổi. 

Nhìn riêng vào từng chỉ số thành phần, chỉ có 24 đơn vị có công khai ít nhất một trong các tài liệu chấm điểm MOBI 2019. Trong đó, NHNN Việt Nam là đơn vị xếp hạng thứ nhất với 51,22 điểm về tính đầy đủ, vượt xa so với Đài Truyền hình Việt Nam (đơn vị đứng đầu về tính đầy đủ trong MOBI 2018) với 30,05 điểm.

Chỉ có 7 đơn vị có điểm về tính thuận tiện, trong đó NHNN Việt Nam cũng là đơn vị dẫn đầu xếp hạng với số điểm 13,41 (điểm số quy đổi tối đa cho tính thuận tiện là 17,78 điểm). 

Tính thuận tiện được xem xét trên các khía cạnh bộ, cơ quan Trung ương có cổng thông tin điện tử của đơn vị và có thư mục về công khai ngân sách, thư mục có chứa tài liệu hoặc đường dẫn để tải tài liệu và định dạng của tài liệu được công khai bằng các định dạng thân thiện dễ dàng cho việc tái sử dụng thông tin. 

NHNN Việt Nam cũng là đơn vị dẫn đầu trong số 18 cơ quan, tổ chức có công bố công khai tài liệu về Dự toán NSNN năm 2020 với 17,07 điểm/điểm số quy đổi tối đa 24,39 điểm; đồng thời tiếp tục là đơn vị dẫn đầu trong số 17 cơ quan, tổ chức có công bố công khai tài liệu về quyết toán NSNN năm 2018 với 21,95 điểm trên thang điểm 26,83 điểm.

Kết quả của hai cuộc khảo sát (năm 2018 và 2019) về mức độ công khai ngân sách các cơ quan cấp bộ và cơ quan Trung ương trong việc tuân thủ Luật Ngân sách 2015 cho thấy các cơ quan này dù mức độ cam kết đã được cải thiện, nhưng so với các địa phương thì các cơ quan Trung ương lại có cấp độ minh bạch kém hơn.

Để tăng cường công khai minh bạch ngân sách trong thời gian tới, Chính phủ và các bộ, cơ quan Trung ương cần có những cam kết cải thiện bền vững, lộ trình dài hơi và thực chất.