Những biến chuyển mới tại Nepal

Tổng thống Paudel gửi lời chúc mừng và bày tỏ kỳ vọng bà sẽ thành công trong việc điều hành chính phủ lâm thời.

Từ biểu tượng công lý tới Thủ tướng lâm thời

Bà Karki, vốn là gương mặt từng được công chúng yêu mến khi là nữ Chánh án duy nhất của Tòa án Tối cao giai đoạn 2016-2017.

Bà Karki sinh ngày 7/6/1952 tại Biratnagar, tốt nghiệp Thạc sĩ Khoa học chính trị tại Đại học Banaras Hindu, Varanasi của Ấn Độ và đã tham gia giải quyết các vụ án quan trọng liên quan đến công lý chuyển tiếp và tranh chấp bầu cử.

Bà cũng nổi tiếng vì cho phép phụ nữ truyền lại quốc tịch cho con cái, quy định trước đây chỉ dành cho nam giới ở Nepal. Bà được biết đến với chính sách "không khoan nhượng" đối với tham nhũng. Bà Karki, hiện không liên kết với bất kỳ đảng phái chính trị nào, đã được chọn để duy trì tính trung lập trong tiến trình đàm phán.

Sau khi được bổ nhiệm, bà Karki sẽ bắt tay vào việc thành lập và lãnh đạo Hội đồng Bộ trưởng lâm thời. Theo kế hoạch, nội các ban đầu sẽ có quy mô nhỏ, danh sách thành viên tạm thời vẫn được giữ kín.

Văn phòng Tổng thống Nepal cũng thông báo Quốc hội nước này đã giải tán và Nepal sẽ tiến hành tổng tuyển cử vào ngày 5/3/2026. Hiến pháp Nepal quy định không được bổ nhiệm một thủ tướng không phải là thành viên của Hạ viện, trừ khi cơ quan lập pháp bị giải tán.

Chính phủ lâm thời do bà Karki dẫn dắt sẽ phải đối mặt với nhiệm vụ nặng nề: Lập lại trật tự xã hội, ổn định kinh tế và chuẩn bị cho cuộc tổng tuyển cử vào năm sau.

Kỳ vọng vào Thủ tướng lâm thời

Quyết định bổ nhiệm bà Karki nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ dư luận. Cựu Thẩm phán Tòa án Tối cao Anil Kumar Sinha trong một tuyên bố nhận định, bà Karki là một lựa chọn đáng tin cậy để dẫn dắt chính phủ lâm thời.

Hàng nghìn người đã tập trung trước Văn phòng Tổng thống tại Sheetalniwas, Maharajgunj để ăn mừng, trong khi trên mạng xã hội tràn ngập thông điệp chúc mừng và kỳ vọng về một Nepal đổi mới.

Người dân bày tỏ hy vọng Thủ tướng lâm thời Sushila Karki sẽ sớm giải quyết tình trạng tham nhũng, khôi phục nền kinh tế và mang lại ổn định cho đất nước. Với nhiều người, việc bổ nhiệm bà là biểu tượng của sự thay đổi và cam kết cải cách từ phía chính quyền, đặc biệt sau cuộc đàm phán căng thẳng giữa Tổng thống Paudel, Tư lệnh quân đội Ashok Raj Sigdel và đại diện phong trào biểu tình.

"Nepal đã có nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử. Chúng tôi tin bà sẽ kiên quyết chống tham nhũng và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước", AFP dẫn lời ông Suraj Bhattarai, 51 tuổi, công chức tại Kathmandu chia sẻ.

Giới trẻ cũng dành nhiều kỳ vọng cho bà Karki, tin tưởng bà có thể xử lý dứt điểm những bất ổn đang lan rộng trong xã hội. 

"Thành lập chính phủ lâm thời là quyết định đúng đắn vào thời điểm này. Điều người dân mong chờ nhất là nạn tham nhũng phải chấm dứt, bất kể người thực hiện là thế hệ trẻ hay chính trị gia kỳ cựu", anh Durga Magar, nhân viên cửa hàng ở Kathmandu nói. Dù thừa nhận không thể đoán định được tương lai, Magar cho biết bản thân "cảm thấy hài lòng" và đặt niềm tin vào khả năng chính phủ mới sẽ sớm chấm dứt căng thẳng, đưa Nepal trở lại ổn định.

Ngay sau diễn biến chính trị tại Nepal, Ấn Độ đã hoan nghênh việc thành lập chính phủ lâm thời do bà Karki lãnh đạo, bày tỏ hy vọng nội các mới sẽ góp phần thúc đẩy hòa bình và ổn định tại quốc gia láng giềng. New Delhi khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng Nepal vì sự thịnh vượng và hạnh phúc của nhân dân hai nước.

Trong khi đó, Trung Quốc kêu gọi các lực lượng chính trị tại Nepal sớm tìm được giải pháp để khôi phục trật tự xã hội và ổn định quốc gia.

Nhịp sống thường nhật dần trở lại

Ngày 13/9, nhịp sống thường nhật tại thủ đô Kathmandu dần trở lại. Sự hiện diện của binh sĩ quân đội trên đường phố đã giảm, bầu không khí bớt căng thẳng. Các khu chợ mở cửa trở lại, giao thông trở nên nhộn nhịp, trong khi nhiều gia đình bắt đầu đi lễ cầu nguyện tại các đền thờ.

Trước đó, Cục Hàng không dân dụng Nepal cũng thông báo Sân bay Quốc tế Tribhuvan ở Kathmandu mở cửa trở lại từ ngày 10/9, dỡ bỏ lệnh tạm dừng các chuyến bay do những tình huống bất lợi.

Làn sóng biểu tình tại Nepal bắt đầu từ ngày 8/9. Cuộc biểu tình này có sự tham gia của hàng nghìn người, chủ yếu thuộc “Thế hệ Gen Z” (những người sinh từ năm 1997 đến 2012) nhằm phản đối tình trạng tham nhũng và lệnh cấm truy cập một số nền tảng mạng xã hội chưa đăng ký với chính phủ, trong đó có Facebook, YouTube, X. 

Theo Chính phủ Nepal, đây là các nền tảng không tuân thủ quy định địa phương và không đăng ký hoạt động theo yêu cầu của luật pháp Nepal. Tuy nhiên, làn sóng này nhanh chóng chuyển thành các cuộc đối đầu bạo lực giữa người biểu tình và lực lượng chức năng.

Bạo loạn cũng lan tới khu vực biên giới giữa Nepal và Ấn Độ, buộc toàn bộ cửa khẩu giữa hai nước tạm thời đóng cửa.

An Bình (tổng hợp)