Nikkei: Chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ có thể kích thích làn sóng đầu tư mới vào Việt Nam

Theo tờ báo này, trong chuyến thăm trụ sở của "gã khổng lồ" sản xuất chip Nvidia ở San Francisco vào ngày 19/9 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề nghị Giám đốc điều hành của Nvidia, ông Jensen Huang, thành lập nhà máy sản xuất tại Việt Nam và xem Việt Nam là trung tâm sản xuất ở Đông Nam Á.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã gặp gỡ những nhân vật quan trọng khác trong lĩnh vực công nghệ của Hoa Kỳ, như tỷ phú Bill Gates - nhà sáng lập Microsoft và các giám đốc điều hành cấp cao của Meta (Facebook trước đây) và Elon Musk của SpaceX.

Những chuyến thăm và gặp gỡ này nằm trong lịch trình dày đặc của Thủ tướng Phạm Minh Chính trước khi tham dự Phiên thảo luận chung cấp cao Khóa 78 Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York, cho thấy sự quan tâm sâu sắc của Việt Nam trong việc thúc đẩy mối quan hệ với các "gã khổng lồ" công nghệ Hoa Kỳ.

Còn trong chuyến thăm Việt Nam, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã hội đàm với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và nhất trí nâng quan hệ song phương lên mức cao nhất là "Đối tác chiến lược toàn diện". Các cuộc đàm phán cấp cao giữa hai nhà lãnh đạo mang tới một số thương vụ kinh doanh lớn. Đơn cử như Hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) đã ký thỏa thuận mua 50 máy bay Boeing 737 Max trị giá khoảng 10 tỷ USD.

Công ty công nghệ hàng đầu Việt Nam, FPT Software, cũng công bố hợp tác chiến lược với công ty khởi nghiệp Landing AI của Hoa Kỳ. 

Synopsys, một công ty chuyên về giải pháp phần mềm thiết kế bán dẫn hàng đầu, đã ký một biên bản ghi nhớ với một tổ chức chính phủ Việt Nam để giúp ngành bán dẫn Việt Nam đào tạo lao động.

Nikkei cũng nhắc lại, trong lịch sử, Việt Nam đã chứng kiến 3 đợt bùng nổ đáng kể về đầu tư trực tiếp nước ngoài. Lần đầu tiên diễn ra khi Honda Motor bắt đầu sản xuất xe 2 bánh vào năm 1997. Làn sóng thứ hai kéo dài từ đầu những năm 2000 cho đến thời điểm ngân hàng Lehman Brothers của Hoa Kỳ sụp đổ vào năm 2008, gây ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Trong thời gian này, Samsung Electronics của Hàn Quốc đã đưa vào hoạt động cơ sở sản xuất điện thoại di động tại tỉnh Bắc Ninh vào năm 2009.

Đợt bùng nổ thứ ba được cho là đã diễn ra mạnh mẽ vào giữa thập niên 2010. Với sức mua ngày càng tăng, Việt Nam trở thành mục tiêu cho các doanh nghiệp tiêu dùng nước ngoài. Đơn cử, "gã khổng lồ" mua sắm Nhật Bản Aeon đã khai trương cửa hàng đầu tiên ở Việt Nam, Aeon Mall Tan Phu Celadon, tại đô thị lớn nhất nước, TPHCM, vào năm 2014.

Vì vậy, Nikkei cho rằng, chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ Joe Biden vào tháng trước nhằm tăng cường quan hệ ngoại giao song phương đã mở ra một kỷ nguyên mới về hợp tác kinh tế giữa hai nước. Từ đó, có khả năng đang hình thành một đợt bùng nổ FDI lần thứ tư vào Việt Nam.

Trong lịch sử, đầu tư của Hoa Kỳ vào Việt Nam được xem là khá khiêm tốn so với các cường quốc kinh tế châu Á như Nhật Bản hay Hàn Quốc. Tính đến cuối năm 2022, tổng vốn FDI của Hoa Kỳ vào Việt Nam là 11,4 tỷ USD, đứng thứ 11 trong số các quốc gia đầu tư vào Việt Nam. Trong khi đó, con số này ở Hàn Quốc là 80,9 tỷ USD, Singapore 70,8 tỷ USD và Nhật Bản 68,8 tỷ USD.

Cũng theo tờ báo này, Việt Nam mong muốn chuyển hướng từ các ngành sử dụng lao động truyền thống như may mặc và lắp ráp điện tử sang các ngành công nghệ cao có giá trị gia tăng lớn. Sự hợp tác với các công ty công nghệ của Hoa Kỳ, đặc biệt là những công ty chiếm ưu thế trong lĩnh vực bán dẫn và AI, sẽ rất quan trọng cho việc chuyển đổi cơ cấu công nghiệp của đất nước.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu các bộ, ngành đào tạo 30.000 đến 50.000 chuyên gia về bán dẫn. Việt Nam cũng đang cân nhắc các biện pháp chính sách mới để thu hút các công ty đa quốc gia và đang tăng tốc chuẩn bị chào đón đầu tư nước ngoài.

Vũ Phong