Nông nghiệp, thủy sản, chuyển đổi số: 'Trục chính' bàn thảo của các hiệu trưởng ASEAN

Nền tảng chung của ASEAN: Nông nghiệp, thủy sản và bài toán khí hậu

Các đại biểu cùng quan tâm chia sẻ những vấn đề trọng tâm của ASEAN như biến đổi khí hậu (BĐKH), nông nghiệp, thủy sản và chuyển đổi số.

Ông Trần Ngọc Hải, Phó Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ, cho rằng do điều kiện thiên nhiên và kinh tế các nước ASEAN có những nét tương đồng nên việc đi sâu vào thảo luận về nông nghiệp, thủy sản, BĐKH, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo cũng là những vấn đề chung của các nước trong khu vực. Khoa học công nghệ và chuyển đổi số vẫn là chìa khóa phát triển của ASEAN. Đây là những đề tài các trường đại học ASEAN đang đối mặt, nghiên cứu và tìm ra những giải pháp thích ứng với BĐKH trên đường phát triển đang là vấn đề lớn đặt ra đối với các trường đại học ASEAN.

Không chỉ là câu chuyện của từng quốc gia, các ý kiến tại hội nghị đều nhấn mạnh bối cảnh chung: BĐKH, dịch bệnh, thiên tai, xâm nhập mặn và nước biển dâng đang tác động trực tiếp đến an ninh lương thực, sinh kế của hàng trăm triệu người dân trong khu vực. Vì vậy, vai trò của các trường đại học – nơi đào tạo nguồn nhân lực và tạo ra tri thức, công nghệ mới – được đặt ở vị trí trung tâm của quá trình tìm lời giải cho bài toán phát triển bền vững ASEAN.

Thủy sản công nghệ cao, hợp tác khu vực và tính bền vững ở Đồng bằng sông Cửu Long

Chia sẻ tại hội nghị, GS.TS Vũ Ngọc Út, Hiệu trưởng Trường Thủy sản (Đại học Cần Thơ), cho biết hiện nay tình hình biến đổi khí hậu ảnh hưởng lớn đến vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), vì vậy trường đã nghiên cứu, thí nghiệm nhiều mô hình nuôi thủy sản công nghệ cao, thích nghi với BĐKH.

Nhiều mô hình đã được thực nghiệm cho kết quả tốt đối với thủy sản trong vùng, nâng cao hiệu quả, phát triển bền vững và giảm phát thải khí nhà kính, góp phần cải thiện sinh kế và an toàn thực phẩm. Trường Thủy sản cũng tăng cường hợp tác khu vực và toàn cầu, đóng góp vào an ninh lương thực quốc gia và các Mục tiêu Phát triển bền vững của Việt Nam.

Ông Imai Junichi, Điều phối viên dự án JICA-TC2 của Nhật Bản tại Đại học Cần Thơ, đánh giá cao những đóng góp về khoa học công nghệ của Đại học Cần Thơ trong lĩnh vực thủy sản. Theo ông, đây là những kinh nghiệm quý để các viện, trường ASEAN tham khảo và tiếp tục hoàn thiện các giải pháp khoa học công nghệ trong điều kiện BĐKH đang diễn ra ở các nước trong vùng.

Tại hội nghị chuyên đề về khả năng thích ứng với khí hậu, tài nguyên nước và phát triển bền vững môi trường với định hướng “Thích ứng khu vực với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên nước và đa dạng sinh học”, giới khoa học Việt Nam và ASEAN đã bàn sâu nhiều chủ đề. Theo PGS.TS Văn Phạm Đăng Trí, Viện trưởng Viện Mekong (Đại học Cần Thơ), những thách thức về BĐKH đang đặt ra nhiều vấn đề lớn cho các nước trong vùng về an ninh lương thực, bão, lũ, ngập lụt và nước biển dâng; về đảm bảo an toàn cho người dân trước thiên tai, dịch bệnh…

Từ góc nhìn ĐBSCL – vùng trũng của BĐKH nhưng cũng là “vựa lúa, vựa cá” của cả nước – các mô hình, công nghệ và kết quả nghiên cứu được chia sẻ tại hội nghị được đánh giá có ý nghĩa tham chiếu lớn đối với nhiều quốc gia trong ASEAN, nơi nông nghiệp và thủy sản vẫn là bệ đỡ của nền kinh tế.

AI, drone và phòng thí nghiệm UAV: Đòn bẩy cho nông nghiệp thông minh ASEAN

Ở nhóm chủ đề về công nghệ, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, GS.TS Trần Xuân Tú, Viện trưởng Viện Công nghệ Thông tin (Đại học Quốc gia Hà Nội), cho biết chủ đề trọng tâm của giới khoa học hôm nay là chuyên đề về hệ thống công nghệ thông minh, công cụ số và đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển, với định hướng “Trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ drone, và các nền tảng dữ liệu phục vụ giáo dục, nông nghiệp và ứng phó thiên tai”.

Những công nghệ này hiện nay đã khá phổ biến ở các nước ASEAN, song làm thế nào để vận hành hiệu quả trong những điều kiện cụ thể của từng quốc gia, từng địa phương vẫn là vấn đề được các trường đại học quan tâm. Hệ thống dữ liệu lớn về khí hậu, thổ nhưỡng, thảm thực vật, nguồn nước… nếu được kết nối với các nền tảng trí tuệ nhân tạo và thiết bị bay không người lái có thể giúp dự báo thiên tai, quy hoạch sản xuất, sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn.

Tại hội nghị, Tập đoàn CT Group là đơn vị duy nhất giới thiệu về công nghệ máy bay không người lái và robot nông nghiệp, đưa ra các giải pháp cho nền nông nghiệp thông minh, đồng thời ra mắt Phòng thí nghiệm Đổi mới sáng tạo UAV & Robot trong nông nghiệp tại Đại học Cần Thơ. Không chỉ là mô hình hợp tác đại học – doanh nghiệp, phòng thí nghiệm này còn được kỳ vọng trở thành nơi ươm tạo các giải pháp mới cho sản xuất nông nghiệp, thủy sản thích ứng BĐKH trong toàn khu vực.

Từ các phiên thảo luận, tọa đàm đến tham quan, giới thiệu mô hình, hội nghị Hiệu trưởng AUN và ASEAN+3 tại Đại học Cần Thơ cho thấy rõ quyết tâm của mạng lưới các trường đại học trong việc chung tay xây dựng một ASEAN phát triển bền vững, dựa trên trụ cột nông nghiệp – thủy sản hiện đại và chuyển đổi số sâu rộng, vì an ninh lương thực và tương lai an toàn hơn trước biến đổi khí hậu.

Lê Sơn