Phát huy vai trò của công an xã trong phòng, chống ma túy ngay từ cơ sở

Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh như trên tại Lễ Mít tinh hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy, Ngày quốc tế và Ngày toàn dân phòng chống ma túy 26/6.

Theo Bộ Công an, tình hình người nghiện ma túy, sử dụng trái phép chất ma túy diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương trên cả nước. Hiện nay toàn quốc có trên 217.059 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý; 59.537 người sử dụng trái phép chất ma túy. Đây là "nguồn cầu" tiêu thụ ma túy rất lớn và có xu hướng gia tăng qua từng năm, là nguy cơ tiềm ẩn gây mất an ninh trật tự, bức xúc trong nhân dân.

Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc cho biết, với chủ đề trọng tâm của Tháng hành động phòng, chống ma túy năm nay là "Nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện ma túy, quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy - Vì một cộng đồng khỏe mạnh và an toàn", các bộ, ngành liên quan và Ban Chỉ đạo các địa phương cần tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Công điện 365 ngày 20/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ về đôn đốc triển khai quyết liệt, hiệu quả công tác xác định tình trạng nghiện ma túy và cai nghiện ma túy theo Luật Phòng, chống ma túy năm 2021.

Trong đó, các bộ, ngành tập trung chỉ đạo lực lượng chức năng ở cơ sở, nhất là lực lượng công an cấp xã;  y tế; LĐTB&XH tổ chức rà soát, thống kê, đánh giá chính xác và nắm chắc tình hình người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý, nhất là các đối tượng có biểu hiện loạn thần, "ngáo đá" nhằm làm tốt công tác phòng ngừa, không để các đối tượng gây ra các vụ việc làm mất an ninh trật tự; làm tốt công tác xác định tình trạng nghiện; thực hiện các hình thức cai nghiện phù hợp theo quy định, trong đó chú trọng biện pháp cai nghiện bắt buộc.

Đồng thời tổ chức quản lý người đã hoàn thành các biện pháp cai nghiện ma túy, bao gồm quản lý về cư trú, tư vấn giúp đỡ tái hòa nhập cộng đồng, phòng, chống tái nghiện ma túy, kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi tái sử dụng trái phép chất ma túy, tái nghiện hoặc các hành vi vi phạm pháp luật.

Ưu tiên đảm bảo nguồn lực cho công tác cai nghiện, xác định tình trạng nghiện, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và quản lý sau cai nghiện. Ngành y tế khẩn trương công bố cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy và đảm bảo đội ngũ y bác sĩ đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện, nhất là ở cấp cơ sở.

Ngành LĐTB&XH tổ chức rà soát, xây dựng kế hoạch đầu tư, nâng cấp cơ sở cai nghiện ma túy đáp ứng yêu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện theo quy định; nghiên cứu đề xuất cơ chế, chính sách đảm bảo 100% phòng y tế tại các cơ sở cai nghiện công lập đủ điều kiện là cơ sở xác định tình trạng nghiện; phối hợp với ngành y tế có phương án bổ sung đội ngũ y bác sĩ cho các phòng y tế thuộc cơ sở cai nghiện công lập đủ điều kiện thực hiện xác định tình trạng nghiện theo quy định.

Đối với việc đẩy mạnh xã hội hoá công tác cai nghiện, ngành LĐTB&XH hướng dẫn các địa phương tổ chức cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng; nghiên cứu, xây dựng cơ chế tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện công tác cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng.

UBND các cấp tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện đăng ký cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy, bố trí nguồn lực để thực hiện cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng; huy động sự tham gia và tăng cường trách nhiệm của gia đình, cộng đồng đối với công tác cai nghiện ma tuý; tổ chức xây dựng, nhân rộng mô hình cai nghiện hoạt động hiệu quả.

Bên cạnh đó, nâng cao hiệu quả công tác phối hợp liên ngành LĐTB&XH, y tế và công an trong phòng, chống ma túy; tăng cường công tác đào tạo, tập huấn, hướng dẫn chuyên sâu nhằm nâng cao trình độ, năng lực cho lực lượng cấp cơ sở về công tác xác định tình trạng nghiện, công tác cai nghiện, công tác quản lý người nghiện, quản lý người sau cai nghiện, quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, công tác đảm bảo an ninh trật tự tại các cơ sở xác định tình trạng nghiện, cơ sở cai nghiện.

Tập huấn chuyên sâu Luật Phòng, chống ma túy cho lực lượng công an xã

Theo Bộ Công an, tính đến ngày 14/5/2022, công an 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã bố trí hơn 48.000 cán bộ công an xã, thị trấn chính quy tại 100% xã, thị trấn trên toàn quốc.

Trong thời gian qua, lực lượng công an xã, thị trấn chính quy đã tiếp cận và nắm chắc tình hình địa bàn, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp lãnh đạo, chỉ đạo công tác bảo đảm ANTT, giải quyết nhanh chóng, hiệu quả các vấn đề phức tạp về ANTT. Qua đó, đã tạo nên một "luồng gió mới" về công tác bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở.

Đối với công tác phòng chống ma túy, ngoài tấn công, trấn áp tội phạm, công an xã đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phòng, chống ma túy và đẩy lùi tệ nạn ma túy ra khỏi cuộc sống cộng đồng.

Điển hình như tại Bạc Liêu, lực lượng công an cấp xã thường xuyên tuyên truyền về tác hại của ma túy đến tận các gia đình trong các khóm, ấp; điều tra cơ bản, rà soát tình hình tội phạm ma túy; phối hợp với chính quyền cơ sở, lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy cấp trên tổ chức cho hầu hết hộ gia đình và khu dân cư ký cam kết phòng, chống tội phạm, phòng, chống ma túy, đảm bảo ANTT.

Nhiều xã xuất hiện mô hình nhân dân "Tự phòng, tự quản trong phòng, chống tội phạm", đặc biệt là tội phạm ma túy. Toàn tỉnh hiện có 8 mô hình xã, phường không có tệ nạn ma túy. Với mô hình này, công an 8 xã, phường phối hợp với Sở LĐTB&XH hằng năm cung cấp hàng trăm cuốn tài liệu, gần 8.000 tờ gấp tuyên truyền phòng, chống tội phạm phòng, chống ma túy và HIV/AIDS.

Hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy (tháng 6), công an các xã, phường, thị trấn trong tỉnh Bạc Liêu tổ chức đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma túy và triệt xóa tệ nạn này trên địa bàn; thường xuyên mời, gọi hỏi, test nhanh, giáo dục, răn đe đối tượng nghiện và nghi nghiện ma túy; tuần tra phát hiện, đấu tranh triệt xóa quyết liệt các tụ điểm tệ nạn có liên quan đến ma túy, kiên quyết không để tồn tại điểm, tụ điểm ma túy phức tạp...

Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an) cho biết, để công tác phòng chống ma túy đạt hiệu quả trong thời gia tới, cần phát huy vai trò lực lượng công an xã hơn nữa. Bởi theo quy định mới của Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, người sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bị đưa vào quản lý ngay từ lần đầu tiên phát hiện. Dự kiến, số lượng người nghiện, người sử dụng ma túy bị phát hiện ở các địa phương cũng sẽ tăng lên.

Theo quy định, lực lượng công an cấp xã có trách nhiệm giúp Chủ tịch UBND cùng cấp quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy trong thời hạn 1 năm kể từ ngày ra quyết định. Các nội dung quản lý gồm: Tư vấn, động viên, giáo dục, giúp đỡ người sử dụng trái phép chất ma túy để họ không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy; xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể; ngăn chặn người sử dụng trái phép chất ma túy có hành vi gây mất trật tự, an toàn xã hội.

Do đó, khối lượng công việc của lực lượng công an xã sẽ rất nặng nề trong công tác lập hồ sơ, quản lý người sử dụng ma túy cũng như quản lý người nghiện ma túy.

Đến nay, sau 6 tháng triển khai thi hành Luật Phòng, chống ma túy và các văn bản hướng dẫn thi hành, đã có 20 địa phương hoàn thành tập huấn chuyên sâu Luật Phòng, chống ma túy.

Trong thời gian tới, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy sẽ tổ chức tập huấn cho lực lượng trực tiếp thực hiện các quy định của Luật Phòng, chống ma túy theo hướng chuyên sâu, tập trung vào lực lượng cơ sở, nhất là lực lượng công an cấp xã.

Hoàng Giang