Phát triển bền vững cần tư duy sẵn sàng thay đổi và luôn nâng cao tiêu chuẩn

"Nếu nói về Net Zero thì không bao giờ là đủ, vì nó bao hàm rất nhiều vấn đề, hay thách thức mà một doanh nghiệp cần làm. Nhưng cho dù là vấn đề gì thì đó cũng là hành trình của những giá trị mà Vinamilk không bao giờ đặt lên bàn cân để so sánh với tiền bạc", Tổng Giám đốc Vinamilk Mai Kiều Liên đã khẳng định mục tiêu của doanh nghiệp mình với phóng viên Báo Điện tử Chính phủ trong cuộc thảo luận về chiến lược phát triển bền vững.

Phát triển bền vững phải lấy mục tiêu vì lợi ích cộng đồng

Mục tiêu Net Zero đang được nhiều doanh nghiệp đề cập để đồng hành cùng Chính phủ. Trong câu chuyện phát triển bền vững các doanh nghiệp có cạnh tranh nhau không và nguyên tắc của Vinamilk là gì, thưa bà?

Bà Mai Kiều Liên: Phát triển bền vững không phải là cạnh tranh. Mỗi doanh nghiệp có cách đi riêng và sự đóng góp riêng. Cũng cần hiểu rằng, chúng ta không thể đạt được mục tiêu Net Zero nếu chỉ đi một mình. Nếu có một "cuộc đua" ở đây thì đó là cuộc đua của chính chúng ta với thời gian.

Kinh doanh thì sẽ có lúc lên lúc xuống, nhưng phát triển bền vững phải xuất phát từ trách nhiệm, từ những gì bản thân mình tự nhận thấy cần làm dù không bắt buộc. Trong hơn 48 năm qua, những gì phục vụ cho lợi ích cộng đồng thì Vinamilk sẽ làm và khi làm thì Vinamilk sẽ theo tiêu chuẩn quốc tế. Đây là nguyên tắc mà tôi luôn nhắc với các cộng sự của mình.

Phát triển bền vững là xu thế của thế giới và để hội nhập sâu vào thị trường toàn cầu thì hành trình Net Zero sẽ là bước đi cụ thể nhất. Xin bà cho biết hành trình này của Vinamilk bắt đầu từ khi nào?

Bà Mai Kiều Liên: Trước khi cam kết Net Zero vào năm 2050 được công bố, chúng tôi đã thực hiện các chương trình, như trồng 1 triệu cây xanh từ năm 2012, công bố báo cáo phát triển bền vững trong 12 năm qua, hay vận hành trang trại, nhà máy theo tiêu chí giảm phát thải từ nhiều năm trước.

Từ những năm 1990, Vinamilk đã bắt tay cùng nông dân chăn nuôi bò sữa để xây dựng vùng nguyên liệu sữa tươi, phát triển ngành chăn nuôi bò sữa trong nước. Đến khi các trang trại do Vinamilk được xây dựng thì chúng tôi đầu tư làm trang trại theo các tiêu chuẩn như Global GAP, theo những thực hành nông nghiệp tốt toàn cầu. 

Năm 2013, Vinamilk đầu tư xây dựng siêu nhà máy sữa tại Bình Dương, khi đó, từ dây chuyền sản xuất, công nghệ chế biến, robot, kho thông minh đến quy trình quản lý vận hành nhà máy đã theo hướng tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải. Tại các cửa hàng Vinamilk trên cả nước, từ 5 năm trở lại đây, chúng tôi hoàn toàn chuyển qua dùng túi nylon tự hủy sinh học, túi thân thiện với môi trường.

Vinamilk dành 15 năm để xây dựng nên hệ thống 13 trang trại chuẩn quốc tế trên cả nước, 100% trang trại của Vinamilk đều đã đạt chuẩn Global GAP, sử dụng năng lượng biogas, năng lượng mặt trời.

Có thể nói, Vinamilk là một trong những doanh nghiệp Việt tiên phong đi đầu trong quá trình triển khai các công việc hướng tới phát triển bền vững. Vinamilk đã xây dựng chiến lược và tầm nhìn cho quá trình này từ bao lâu và với phương thức nào, thưa bà?

Bà Mai Kiều Liên: Sự bền bỉ này đã theo cùng với Vinamilk qua 48 năm, với nhiều thế hệ, chứ không chỉ trong một dự án nào, một chương trình nào. Như chương trình 1 triệu cây xanh cho Việt Nam mà chúng tôi đã thực hiện từ hơn 10 năm trước, cũng bắt đầu từ vài trăm, vài nghìn cây, dần dần mục tiêu 1 triệu cây xanh cũng đạt được và còn vượt hơn.

Mới đây, khi tiến hành dự án khoanh nuôi rừng ngập mặn ở Cà Mau, nhân viên Vinamilk hào hứng lội bùn, không quản mưa nắng để làm hàng rào giúp tái sinh rừng. Chúng tôi là một tập thể cùng nhau hướng tới Net Zero, hướng tới phát triển bền vững chứ không chỉ một cá nhân đơn lẻ.

Vinamilk sẵn sàng thay đổi, luôn làm với tiêu chuẩn cao nhất

Bà từng trả lời trong một cuộc phỏng vấn rằng: "Tôi không sợ thay đổi chính sách của doanh nghiệp nếu như đó là điều cần thiết". Có thể thấy, người đứng đầu đóng vai trò quyết định trong lộ trình Net Zero của Vinamilk?

Bà Mai Kiều Liên: Đúng vậy, tôi sẵn sàng thay đổi nếu điều đó cần thiết. Trải qua nhiều vị trí tại Vinamilk, khi soi chiếu lại, tôi thấy rằng, nếu người lãnh đạo đưa ra hướng đi nhưng không thuyết phục được đội ngũ thì cũng không thể thành công. Như lộ trình Net Zero hiện đã đi vào chiến lược chung của Vinamilk và được đưa vào mục tiêu của các khối chức năng, các đơn vị một cách cụ thể. Lộ trình đó không phụ thuộc từng cá nhân lãnh đạo nữa, mà là quy trình hay các hệ tiêu chuẩn được tuân thủ và thực hiện.

Tại Vinamilk, các tiêu chuẩn này luôn được nâng cao liên tục, làm tốt và tốt hơn nữa. Ví dụ trước đây có thể tiêu chuẩn A là tốt để quản lý khí thải nhà kính, nhưng nay để trung hòa được phát thải, chúng ta phải cần tiêu chuẩn B… Trong môi trường biến đổi nhanh chóng ngày nay, những người không cầu tiến, nâng cấp kiến thức, kĩ năng liên tục thì sẽ khó có thể tạo ra giá trị cho doanh nghiệp.

Trong quá trình theo đuổi mục tiêu Net Zero, theo bà đâu là những thách thức đối với các doanh nghiệp nói chung và Vinamilk nói riêng?

Bà Mai Kiều Liên: Thách thức rõ nhất, theo tôi chính là yếu tố "mới". Ngành sữa thế giới có khoảng 300 năm tuổi, ngành sữa Việt Nam khoảng 60 năm, trong khi đó, phát triển bền vững là lĩnh vực mới đối với cả ngành sữa thế giới chứ không riêng chúng ta. Đây là thách thức đòi hỏi quá trình thực hiện trong dài hạn và tính bền bỉ của doanh nghiệp.

Còn thách thức có thể nói là lớn nhất chính là con người. Không phải do tiền bạc, tài chính, công nghệ… mà thành hay bại, đều ở con người. Tôi thường nói với anh em trong công ty, thế giới bây giờ đi nhanh lắm, người Vinamilk cần tự chủ, luôn cầu tiến, sẵn sàng tư duy lại những điều đã biết để làm tốt hơn. Đó mới là điều quan trọng, quyết định sự phát triển trong tương lai.

Tại Vinamilk, tôi chưa gặp phải trở ngại nào từ nội bộ. Còn từ các nhà cung cấp nguyên liệu hay đối tác của Vinamilk, tôi nhận thấy họ cũng hào hứng tham gia cùng chúng tôi trong các chiến lược phát triển bền vững.

Tôi vẫn hay nói với nhân viên của mình rằng, hành động của chúng ta không bao giờ được gây hại cho người khác. Mọi hoạt động đầu tư của Vinamilk phải chứng minh được các lợi ích, ở đây lợi ích không chỉ cho mình, mà còn cho các bên liên quan như cổ đông, nhân viên, người dân địa phương...

Tất nhiên sẽ có nhiều sự thay đổi là chưa từng có tiền lệ và cũng không nhất thiết phải dò dẫm, chúng ta có thể học hỏi từ thế giới, sử dụng công nghệ… Quan trọng là phải bắt đầu bước đi thì mới có thể đến đích.

Vinamilk muốn truyền tải thông điệp gì với cộng đồng trong hành trình thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, thưa bà?

Bà Mai Kiều Liên: "Chúng tôi thay đổi vì bạn" – đây vẫn là thông điệp của tập thể 10.000 con người Vinamilk từ trước tới nay. Chúng tôi làm vì người tiêu dùng. Vinamilk có được quy mô ngày hôm nay là nhờ người tiêu dùng.

Vinamilk là công ty sản xuất sữa, là sản phẩm được dùng nhiều cho trẻ em. Trong chương trình đổi vỏ hộp lấy cây xanh của Vinamilk, có những cô cậu bé lớp 1, lớp 2 uống sữa xong, rửa hộp rồi cho vào thùng thu gom để tái chế và vui vẻ mang những cây xanh về trồng. Những hình ảnh này khích lệ chúng tôi và chúng tôi tự hỏi mình nhiều hơn về việc "sẽ để lại gì cho thế hệ mai sau".

Trân trọng cảm ơn bà!

Lê Nguyễn (thực hiện)