Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình trả lời báo chí Trung Quốc. Ảnh: VGP/Lê Sơn |
Việt Nam và Trung Quốc núi liền núi sông liền sông, hai nước có tình hữu nghị truyền thống lâu đời. Năm 2016, kim ngạch thương mại song phương Việt-Trung đạt 98,2 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay. Xin Ngài đánh giá khái quát về thành quả giao lưu, hợp tác giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế-thương mại? Ngài có kỳ vọng gì đối với giao lưu, hợp tác giữa hai nước trong năm tới?
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình: Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng gần gũi, có nhiều nét tương đồng, mối tình hữu nghị truyền thống “vừa là đồng chí, vừa là anh em” được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Mao Trạch Đông cùng các thế hệ tiền bối dày công gây dựng, được vun đắp trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng và giải phóng dân tộc của cả hai nước đã trở thành tài sản chung quý báu của hai đất nước, hai dân tộc, cần được gìn giữ, kế thừa và phát huy.
Trong chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam hết sức coi trọng gìn giữ và phát triển quan hệ láng giềng hữu nghị và hợp tác toàn diện với Đảng, Chính phủ và nhân dân Trung Quốc, đây là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.
Thời gian qua, với sự nỗ lực của Đảng, Chính phủ và nhân dân hai nước, quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc duy trì đà phát triển tích cực, đạt được những thành quả đáng khích lệ trên nhiều lĩnh vực.
Cụ thể, về chính trị, quan hệ và tin cậy chính trị giữa hai nước được củng cố và phát triển tích cực thể hiện qua việc tiếp xúc cấp cao hai Đảng, hai Chính phủ được duy trì thường xuyên. Từ đầu năm 2017 đến nay đã, đang và sẽ diễn ra ba chuyến thăm của các Lãnh đạo cấp cao nhất của hai nước: Chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (1/2017), chuyến thăm của Chủ tịch nước Trần Đại Quang (5/2017), Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình sẽ thăm Việt Nam và dự Hội nghị cấp cao APEC (11/2017). Thực tế đó thể hiện sự quan tâm và coi trọng của Đảng, Nhà nước và Chính phủ hai nước đối với việc củng cố và tăng cường quan hệ láng giềng hữu nghị và hợp tác toàn diện Việt Nam-Trung Quốc.
Về kinh tế, quan hệ giữa hai nước ngày càng mở rộng và đi vào chiều sâu. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và Việt Nam cũng là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong các nước ASEAN. Đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam được mở rộng cả về quy mô, lĩnh vực và địa bàn với tổng số vốn đầu tư đăng ký đến nay đạt trên 11 tỷ USD, đứng thứ 8 trong tổng số 116 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam. Trung Quốc tiếp tục dẫn đầu về lượng khách du lịch đến Việt Nam và Việt Nam cũng là nước đứng đầu các nước ASEAN có lượng khách du lịch đến Trung Quốc.
Giao lưu, hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương hai nước được đẩy mạnh. Các lĩnh vực hợp tác đạt được những tiến triển đáng khích lệ. Chúng tôi hoan nghênh các bộ, ngành địa phương Trung Quốc quan tâm thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác giữa hai nước đạt tiến triển mới; cung cấp các khoản viện trợ giúp đỡ một số địa phương Việt Nam khắc phục hậu quả thiên tai; tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác giữa các địa phương hai nước. Giao lưu nhân dân, nhất là giao lưu giữa thế hệ trẻ hai nước và người dân các địa phương vùng biên giới diễn ra sôi động, góp phần tăng cường tình hữu nghị truyền thống giữa hai dân tộc.
Với những cơ sở và nền tảng tốt đẹp như đã nói ở trên, trong thời gian tới, hai bên cần tiếp tục triển khai hiệu quả những nhận thức chung quan trọng mà lãnh đạo cấp cao hai nước đã đạt được; tăng cường các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao; mở rộng các hoạt động giao lưu hữu nghị giữa nhân dân hai nước; thúc đẩy các cơ chế giao lưu, hợp tác cùng có lợi, thiết thực đem lại lợi ích và hạnh phúc cho nhân dân hai bên.
Tôi tin chắc rằng, với sự quan tâm của lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước và sự nỗ lực chung của cả hai bên, quan hệ Việt-Trung nhất định sẽ có bước phát triển mạnh mẽ, to lớn hơn nữa.
Việt Nam là quốc gia tham gia Hội chợ Trung Quốc-ASEAN với quy mô lớn nhất trong số các nước ASEAN, 12 năm liền đều có khu gian hàng riêng, hằng năm đều tích cực tổ chức đoàn doanh nghiệp tham dự hội chợ, Việt Nam tăng cường giao lưu, hợp tác với Trung Quốc và các nước ASEAN khác thông qua CAEXPO như thế nào, thưa ngài?
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình: Hội chợ và Hội nghị Thượng đỉnh Đầu tư Thương mại Trung Quốc-ASEAN là hoạt động giao lưu có ý nghĩa quan trọng trong hợp tác giữa Trung Quốc với ASEAN, thành công của 13 kỳ Hội chợ kể từ năm 2004 đến nay đã góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc không ngừng phát triển đi vào chiều sâu, trở thành một trong những sự kiện lớn được doanh nghiệp ASEAN và Trung Quốc quan tâm và tham gia nhiều nhất tại khu vực. Năm nay, Việt Nam tiếp tục tham dự với hơn 250 gian hàng triển lãm và là quốc gia có quy mô tham gia lớn nhất trong số các nước ASEAN; các sản phẩm trưng bày chủ yếu gồm các ngành hàng có tiềm năng và thế mạnh của Việt Nam như nông sản, thực phẩm chế biến, giày dép, hàng tiêu dùng, gia dụng, đồ gỗ, thủ công mỹ nghệ.
Trong những năm qua, kinh tế Việt Nam tiếp tục phát triển ổn định và đạt được những thành tựu khá ấn tượng: GDP liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng hơn 6% và dự kiến tăng 6,5-7% trong giai đoạn 2017-2020; nền kinh tế có độ mở cao với kim ngạch thương mại gấp khoảng 1,7 lần GDP. Đến nay, Việt Nam đã xây dựng quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện với nhiều đối tác chủ chốt, có quan hệ kinh tế, thương mại với 224 quốc gia và vùng lãnh thổ, được đánh giá là một trong những nước đang phát triển thành công về thu hút FDI.
Là một thành viên tích cực của Cộng đồng ASEAN, Việt Nam luôn coi trọng và ủng hộ hợp tác ASEAN-Trung Quốc; sẵn sàng phát huy vai trò cầu nối giữa Cộng đồng Kinh tế ASEAN và Trung Quốc, cùng các nước ASEAN thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác trên các lĩnh vực, giữ vững hòa bình, ổn định, giải quyết khác biệt vì lợi ích của các bên để bảo đảm các hoạt động hợp tác kinh tế-thương mại được triển khai thông suốt, đóng góp tích cực cho hòa bình, hợp tác, phát triển và thịnh vượng chung của khu vực.Việt Nam luôn khuyến khích và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp ASEAN và Trung Quốc phát triển hợp tác kinh doanh, mở rộng đầu tư tại Việt Nam, vì lợi ích của tất cả các bên.
Việc Việt Nam tham gia tích cực vào các kỳ Hội chợ CAEXPO đã thể hiện sinh động sự coi trọng của Chính phủ, các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam trong việc tăng cường hợp tác toàn diện với Trung Quốc và các địa phương của Trung Quốc, đóng góp vào thành công của Hội chợ Trung Quốc-ASEAN, tiếp tục là cầu nối quan trọng trong hợp tác giữa Trung Quốc và ASEAN. Đồng thời, đây cũng là dịp quảng bá hình ảnh quốc gia, thương hiệu và sản phẩm của mình, tăng cường xuất khẩu các mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam sang các nước ASEAN và Trung Quốc.
Thời gian qua, hợp tác giữa Quảng Tây và các địa phương Việt Nam đạt nhiều tiến triển, đóng góp tích cực cho sự phát triển của quan hệ Việt Nam-Trung Quốc, Ngài có kỳ vọng gì đối với hợp tác giữa Việt Nam và Quảng Tây trong thời gian tới?
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình: Thời gian qua, cùng với đà phát triển của quan hệ Việt-Trung, quan hệ láng giềng hữu nghị và hợp tác cùng có lợi giữa các địa phương của Việt Nam với Quảng Tây tiếp tục thu được nhiều kết quả quan trọng, trở thành hình mẫu trong quan hệ hợp tác địa phương giữa hai nước. Quảng Tây nhiều năm liền là địa phương Trung Quốc đi đầu về hợp tác kinh tế-thương mại với Việt Nam. Thương mại giữa Quảng Tây và các địa phương Việt Nam luôn chiếm tỷ trọng cao trong tổng kim ngạch Việt Nam-Trung Quốc; hợp tác giữa hai bên trên các lĩnh vực du lịch, nông nghiệp, văn hóa, giáo dục, giao lưu nhân dân, quản lý biên giới cũng đạt được nhiều tiến triển đáng khích lệ và ngày càng đi vào chiều sâu.
Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam luôn coi trọng việc tăng cường quan hệ hợp tác hiệu quả, thực chất với các địa phương Trung Quốc, trong đó đặc biệt coi trọng vị thế của Quảng Tây đối với quan hệ hợp tác giữa hai nước, nhất là trong bối cảnh hai bên đang tích cực thúc đẩy kết nối giữa khuôn khổ “hai hành lang, một vành đai” và sáng kiến “vành đai và con đường”. Tôi đánh giá cao những nỗ lực của Quảng Tây và các địa phương biên giới Việt Nam trong việc củng cố truyền thống láng giềng hữu nghị và đi sâu hợp tác trên các lĩnh vực, góp phần thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt-Trung.
Trong bối cảnh Việt Nam và Trung Quốc đang tiến hành công cuộc đổi mới và cải cách mở cửa, quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện hai nước đang duy trì đà phát triển hiện nay, các địa phương Việt Nam và Quảng Tây càng có thêm điều kiện thuận lợi để tăng cường tình hữu nghị và thúc đẩy hợp tác.
Trên cơ sở những thành quả hợp tác đã đạt được, trong thời gian tới, Quảng Tây và địa phương của Việt Nam cần tích cực trao đổi, áp dụng các biện pháp hữu hiệu để triển khai toàn diện các nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước; không ngừng củng cố tình hữu nghị truyền thống, phát huy hiệu quả vai trò của các cơ chế hợp tác hiện có; tích cực triển khai các lĩnh vực hợp tác thực chất, cùng có lợi, nhất là thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại phát triển cân bằng, ổn định và bền vững; tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động thông quan, hạn chế tối đa tình trạng ùn tắc hàng hóa tại các cặp cửa khẩu; thực hiện tốt các văn kiện pháp lý về quản lý biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc, tăng cường phòng chống tội phạm, duy trì an ninh trật tự khu vực biên giới, góp phần tích cực xây dựng đường biên giới Việt-Trung hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển.
Lê Sơn (ghi)