Qua 5 năm thực hiện Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách Tư pháp đến năm 2020 ở Khánh Hòa: Đạt nhiều kết quả tích cực

*Về thực hiện nhiệm vụ cải cách tư pháp: Trong thời gian qua, công tác bắt, giam, giữ và điều tra, xử lý tội phạm được thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ theo đúng quy định của pháp luật, không để xảy ra tình trạng oan, sai, bỏ lọt tội phạm, không có án tồn đọng, quá hạn luật định. Hàng năm, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh đều tổ chức các đoàn kiểm tra toàn diện hoặc theo từng chuyên đề nghiệp vụ tại các phòng trực thuộc và VKSND cấp huyện. Qua các cuộc kiểm tra đã chỉ rõ những khuyết điểm, tồn tại, đề ra hướng khắc phục những tồn tại, khuyết điểm đó và giải quyết những vấn đề còn vướng mắc trong nghiệp vụ của đơn vị, địa phương.

Bên cạnh đó, các Tòa án nhân dân cấp huyện được tăng thẩm quyền xét xử về hình sự, dân sự và kinh doanh thương mại đều tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật trong quá trình giải quyết án, tạo tiền đề cho việc tiến hành các bước cải cách tư pháp tiếp theo trong thời gian tới.

* Về xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp và bổ trợ tư pháp, đã tiến hành rà soát, khảo sát thực tế tình hình tội phạm và số lượng cán bộ làm công tác điều tra án hình sự, kinh tế, ma túy hiện có ở từng cơ quan điều tra cấp tỉnh và cấp huyện để quyết định điều động, bố trí cán bộ phù hợp với tình hình thực tế. Tổ chức cơ quan điều tra cấp tỉnh và cấp huyện đã được xây dựng theo mô hình mới và đi vào hoạt động hiệu quả, không để xảy ra tình trạng xáo trộn hay gián đoạn trong công tác điều tra. Đã xây dựng được đội ngũ cán bộ dự bị, kế cận có đủ điều kiện về lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực công tác để đảm nhiệm các vị trí lãnh đạo, quản lý khi có nhu cầu cần bổ sung, thay thế. Bên cạnh đó, xác định công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là nhiệm vụ quan trọng, do đó, các ngành luôn tạo điều kiện để cán bộ, kiểm sát viên, nhất là cán bộ trẻ trong quy hoạch dự nguồn tham gia học các lớp đào tạo, bồi dưỡng về chính trị.

Thường xuyên thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, sắp xếp, luân chuyển, điều động cán bộ, nhất là đối với cán bộ trẻ để đáp ứng tốt hơn nhiệm vụ chung của ngành; việc bổ nhiệm, tái bổ nhiệm các chức vụ lãnh đạo và chức danh thẩm phán được thực hiện công khai, tập trung, dân chủ và theo đúng quy trình.

*Về xây dựng đội ngũ cán bộ bổ trợ tư pháp

Toàn tỉnh có 52 luật sư (LS), trong đó có 1 LS có trình độ Tiến sĩ Luật; LS có độ tuổi dưới 50 chiếm 65%, trên 50 chiếm 35%. Có 26 văn phòng luật sư và 1 công ty trách nhiệm hữu hạn luật. Trong thời gian qua, các ngành Tư pháp tỉnh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho LS nghiên cứu hồ sơ vụ án, sao chụp tài liệu theo yêu cầu, tiếp xúc với bị cáo, tham gia tranh tụng tại phiên tòa theo đúng quy định của pháp luật và tinh thần cải cách tư pháp mà Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đề ra.

Tỉnh đã thành lập Trung tâm pháp y với 7 giám định viên; Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh với 11 giám định viên (trong đó có 2 giám định viên pháp y); Trung tâm giám định pháp y tâm thần với 2 giám định viên. Bên cạnh đó, đang đề nghị bổ nhiệm 1 giám định viên hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, 4 giám định viên hoạt động trong lĩnh vực tài chính kế toán....

Công an tỉnhđã thành lập Phòng Cảnh sát bảo vệ và hỗ trợ tư pháp gồm 4 đội với 26 đồng chí (trong đó có 8 đồng chí có trình độ đại học; 10 đồng chí có trình độ trung cấp và 8 đồng chí có trình độ sơ cấp). Do phòng mới được thành lập nên hầu hết cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị chưa được qua đào tạo về công tác hỗ trợ tư pháp.

Đã thực hiện việc chuyển đổi Phòng Công chứng số 1 sang loại hình đơn vị sự nghiệp; đã thành lập hai Văn phòng công chứng hoạt động trên địa bàn thành phố Nha Trang. Thành lập 2 Chi nhánh Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) tại thị xã Cam Ranh và huyện Ninh Hòa. Toàn tỉnh hiện có 134 cộng tác viên TGPL và 46 câu lạc bộ TGPL. Bằng nhiều hình thức khác nhau, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã thường xuyên tổ chức bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng TGPL cho các cộng tác viên và thực hiện kế hoạch TGPL lưu động tại các huyện trong tỉnh.

* Về đổi mới, nâng cao chất lượng chất vấn đối với hoạt động của các cơ quan tư pháp tại kỳ họp HĐND: Các báo cáo định kỳ trước kỳ họp HĐND tỉnh về nội dung hoạt động của cơ quan tư pháp đều được hầu hết các đại biểu nhất trí, không có nhiều chất vấn. Bởi nội dung báo cáo thẩm tra của Ban Pháp chế đã nhận xét, đánh giá đúng những ưu, khuyết điểm và kiến nghị khắc phục với tinh thần phản biện thẳng thắn, đúng pháp luật và mang tính thuyết phục.

*Về tăng cường và nâng cao hiệu lực giám sát việc chấp hành pháp luật của các cơ quan tư pháp: Thường trực HĐND tỉnh và Ban Pháp chế đã tiến hành giám sát một số nội dung như: Việc tăng thẩm quyền xét xử về hình sự, dân sự của Tòa án nhân dân cấp huyện; tình hình chấp hành pháp luật trong công tác giam, giữ của Trại tạm giam Công an tỉnh và nhà tạm giữ của công an các địa phương; việc thi hành Nghị định 60, 61 của Chính phủ về chấp hành hình phạt tù cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ; tình hình thực hiện chức năng kiểm sát án hình sự, thực hành quyền công tố của VKSND tỉnh và tình hình xét xử của Tòa án nhân dân tỉnh định kỳ 06 tháng và hàng năm; tình hình chấp hành pháp luật về giải quyết án thi hành án dân sự.

*Về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý: Đã phát hành 1.300 cuốn sách hỏi - đáp pháp luật; 23.800 cuốn Bản tin pháp luật và cuộc sống; thực hiện 10 chuyên mục pháp luật và hơn 55 .000 lượt các bản tin, thông tin tuyên truyền pháp luật trên các phương tiện truyền thông; xây dựng được khoảng 1.3 5 0 Tủ sách pháp luật với gần 20. 5 00 văn bản, sách pháp luật ... đã thực hiện TGPL cho 3.670 trường hợp; mời LS bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp 547 vụ với 683 đối tượng được TGPL; tổ chức 181 đợt TGPL lưu động. Công tác TGPL tiếp tục hướng về cơ sở, đưa pháp luật đến với người dân, đặc biệt là nhân dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số miền núi.

Từ những kết quả trên cho thấy, nhiệm vụ cải cách tư pháp theo tinh thần Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị đã góp phần tạo chuyển biến quan trọng trong lĩnh vực cải cách tư pháp, đóng góp hiệu quả vào việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ; c ông tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án ngày càng có chuyển biến tích cực, đảm bảo yêu cầu về chính trị, nghiệp vụ, không để xảy ra tình trạng bắt, giam, giữ oan, sai, bỏ lọt tội phạm, góp phần tích cực ngăn chặn và xử lý hiệu quả các loại tội phạm và hành vi vi phạm pháp luật; công tác cán bộ và tổ chức bộ máy của các cơ quan tư pháp trong tỉnh từng bước được củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động, việc quy hoạch, luân chuyển, điều động cán bộ bước đầu đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ tăng thẩm quyền xét xử của các cơ quan tư pháp.

Hải Dương