Quan hệ ngoại giao chính thức giữa Việt Nam và Hàn Quốc được thiết lập ngày 22/12/1992, đến này mới chỉ hơn 20 năm, nhưng có thể nói hai dân tộc Việt Nam và Hàn Quốc đã rất gắn bó và có nhiều điểm tương đồng về lịch sử và văn hoá. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, hai nước còn có những tiềm năng rất to lớn có thể bổ sung cho nhau trong quá trình hợp tác và phát triển.
Nhân chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-Hye tới Việt Nam, điểm qua những phát triển nhanh chống trong quan hệ song phương Hàn Quốc- Việt Nam, có thể khẳng định rằng việc thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức giữa Việt Nam và Hàn Quốc là một quyết định lịch sử phù hợp với lợi ích của hai nước, đưa quan hệ giữa hai nước bước sang một giai đoạn mới, hướng tới tương lai, hợp tác cùng phát triển. Trong hơn 20 năm qua, quan hệ giữa hai nước đã phát triển với tốc độ nhanh hiếm thấy trên hầu hết các lĩnh vực, đặc biệt là về chính trị và kinh tế. Hàn Quốc đã trở thành một trong những đối tác chiến lược quan trọng của Việt Nam và Việt Nam cũng đã trở thành đối tác chiến lược hàng đầu của Hàn Quốc ở Đông Nam Á.
Hai trong số các dấu mốc quan trọng của việc nâng cấp quan hệ giữa hai nước cần được kể đến là: năm 2001 quan hệ hai nước từ đối tác thông thường được nâng lên thành “Đối tác toàn diện trong thế kỷ 21”; và năm 2009 tiếp tục được nâng lên thành “Đối tác hợp tác chiến lược”. Như vậy là chỉ sau chưa đầy hai thập kỷ, Việt Nam và Hàn Quốc đã trở thành những đối tác hợp tác chiến lược của nhau. Trong số rất nhiều quốc gia mà Việt Nam có quan hệ ngoại giao chính thức trong những năm đầu thập kỷ 1990, Hàn Quốc là quốc gia đầu tiên trở thành đối tác chiến lược của Việt Nam. Đây là một sự phát triển hết sức nhanh chóng và ngoạn mục. Việc hai nước nhất trí nâng cấp quan hệ lên thành “Đối tác hợp tác chiến lược” chính là kết quả tất yếu của quá trình phát triển quan hệ song phương trong hai thập kỷ qua, đồng thời cũng là sự thể hiện quyết tâm chung của Chính phủ và nhân dân hai nước thúc đẩy mối quan hệ đó ngày càng phát triển tốt đẹp và sâu sắc hơn trong thời gian tới.
Quan hệ kinh tế Việt Nam Hàn Quốc là lĩnh vực phát triển nhanh nhất, năng động nhất và hiệu quả nhất trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Hàn Quốc trong 20 năm qua trên các khía cạnh như viện trợ phát triển, đầu tư trực tiếp và thương mại. Trong suốt 20 năm qua trao đổi thương mại giữa hai nước đã tăng 44 lần, đầu tư tăng 250 lần, giao lưu nhân lực tăng 80 lần và Việt Nam cũng là quốc gia nhận viện trợ ODA lớn nhất của Hàn Quốc. Giá trị của các khoản viện trợ cũng tăng nhanh qua từng năm. Đến nay Hàn Quốc đã trở thành nhà tài trợ song phương lớn thứ hai tại Việt Nam (chỉ sau Nhật Bản). Năm 2011, Hàn Quốc đã tuyên bố coi Việt Nam là nước trọng tâm và hình mẫu cung cấp ODA và chọn Việt Nam là 1 trong 26 nước thuộc “Đối tác chiến lược hợp tác ODA”, với 3 trọng tâm là: Tăng trưởng xanh, đào tạo nguồn nhân lực và xây dựng cơ sở hạ tầng.
Về đầu tư, các doanh nghiệp Hàn Quốc coi Việt Nam là một thị trường đầu tư hấp dẫn. Đến nay Hàn Quốc là một trong nhứng nhà đầu tư lớn nhất vào Việt Nam. Chính do làn sóng đầu tư của các doanh nghiệp Hàn Quốc vào Việt Nam đang tăng lên, tại Việt Nam đã hình thành cộng đồng doanh nhân Hàn Quốc lên đến hơn hang chục nghìn người.
Trong nhiều năm qua, Hàn Quốc luôn là đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam. Kể từ sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao đến nay, giao dịch thương mại hai chiều giữa hai nước đã tăng mấy chục lần. Đặc biệt giai đoạn kể từ sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) (2007 đến nay), tăng trưởng thương mại song phương Việt Nam- Hàn Quốc đã đạt bình quân 42,5%/năm.
Về giao lưu nhân dân, đến nay trên mỗi quốc gia đã có khoảng 100.000 người của bên kia sinh sống. Mỗi năm có khoảng nửa triệu người của mỗi bên thăm, du lịch lẫn nhau. Thêm vào đó, với khoảng 50.000 cặp vợ chồng Việt Nam- Hàn Quốc, quan hệ hai nước đã vượt lên trên mức quan hệ thông thường và thực sự trở thành một mối quan hệ thân thích.
Nói về quan hệ hợp tác Việt- Hàn, chúng ta không thể không để cập tới một lĩnh vực hết sức quan trọng là hợp tác lao động giữa hai nước. Hợp tác lao động Việt- Hàn là một trong những điểm sáng nhất trong quan hệ hợp tác lao động của Việt Nam với các nước, vì ngoài ý nghĩa quan trọng về kinh tế, còn có ý nghĩa về văn hóa và xã hội. Nó không chỉ góp phần rất to lớn vào việc xoá đói giảm nghèo ở Việt Nam, đào tạo tay nghề cho đội ngũ lao động Việt Nam mà còn tạo điều kiện cho sự hòa nhập của người Việt Nam vào cuộc sống thường ngày của đời sống kinh tế cũng như văn hóa, xã hội Hàn Quốc.
Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nền kinh tế Việt Nam đang trải qua những diễn biến tương tự mà Hàn Quốc đã trải qua trong những thập kỷ trước đây. Một nét đặc trưng điển hình trong quan hệ giữa Việt Nam và Hàn Quốc, nếu so sánh với rất nhiều quan hệ song phương khác của Việt Nam, là Hàn Quốc sẵn sàng chia sẻ những kinh nghiệm của mình và sẵn sàng hỗ trợ một cách đầy đủ nhất cho Việt Nam. Chính phủ Hàn Quốc đã coi Việt Nam là một trong những quốc gia đối tác quan trọng về hợp tác phát triển và đã đề xuất thực hiện Chiến lược Đối tác quốc gia (CPS) với Việt Nam giai đoạn 2011-2015 gắn liền với Chiến lược Phát triển kinh tế- xã hội, Kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội và Khuôn khổ Chiến lược ODA của Việt Nam.
Trong hơn 20 năm qua mối quan hệ Việt Nam- Hàn Quốc đã phát triển hết sức nhanh chóng về mọi mặt. Có thể khẳng định triển vọng của mối quan hệ này là hết sức tốt đẹp. Về kinh tế, hai bên đã nhất trí tiến hành khởi động đàm phán về một hiệp định tự do thương mại song phương (FTA). Điều này sẽ mở ra một triển vọng hết sức to lớn cho quan hệ thương mại giữa hai nước, tiến tới một sự hợp tác mậu dịch song phương cân bằng, cùng có lợi. Phía Hàn Quốc cũng đã nhất trí sẽ xem xét nghiêm túc những đề nghị của Việt Nam về việc tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam xuất khẩu vào Hàn Quốc cũng như giúp Việt Nam trong việc phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ phù hợp với kế hoạch phát triển của Việt Nam.
Ngày 8/9/2013, khi đến Việt Nam, Tổng thống Hàn Quốc, bà Park Geun Hye nhấn mạnh: Tôi đã chọn Việt Nam là quốc gia đầu tiên trong chuyến công du các quốc gia ASEAN, bởi chúng tôi luôn coi trọng mối quan hệ hữu hảo với Việt Nam và quyết tâm sẽ phát triển hơn nữa quan hệ hợp tác này.
Hơn 20 năm qua, quan hệ giữa hai nước Việt Nam và Hàn Quốc đã tiến những bước dài và là một trường hợp điển hình của những cặp quốc gia quyết tâm gạt quá khứ, hướng về tương lai và đạt được những thành tựu rực rỡ. Theo đà phát triển mạnh mẽ của quan hệ hai nước trong 20 năm qua, chúng ta có thể tin tưởng vững chắc rằng quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Hàn Quốc sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ và sâu sắc hơn nữa trong thời gian tới./.
Nguyễn Chiến