Quan hệ Việt Nam-Mông Cổ: Biến tiềm năng thành khả năng

Nhận lời mời của Tổng thống Mông Cổ Ts. Elbegdorj và Thủ tướng Mông Cổ J. Erdenebat, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Phu nhân sẽ thăm chính thức Mông Cổ và tham dự Hội nghị Cấp cao Á - Âu lần thứ 11 tại Ulan Bator, Mông Cổ từ ngày 13-16/7/2016.

Kể từ khi Việt Nam và Mông Cổ thiết lập quan hệ ngoại giao (17/11/1954), quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước luôn được duy trì và phát triển tốt đẹp trên nhiều lĩnh vực. Trong những năm Việt Nam kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Mông Cổ là một trong những nước có phong trào ủng hộ Việt Nam mạnh mẽ, sâu rộng cả về vật chất và tinh thần.

Mông Cổ luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống với Việt Nam, coi Việt Nam là một trong những đối tác quan trọng tại khu vực Đông Nam Á, mong muốn Việt Nam phát huy vai trò là cầu nối để Mông Cổ tăng cường quan hệ với các nước ASEAN. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, Việt Nam luôn coi trọng mối quan hệ hữu nghị, đánh giá cao tiềm năng hợp tác phát triển với Mông Cổ.

Những năm gần đây, Việt Nam và Mông Cổ duy trì thường xuyên hoạt động trao đổi đoàn cấp cao cũng như đoàn các cấp, các bộ, ngành, tổ chức hữu nghị. Từ năm 1979, hai bên đã thành lập Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác thương mại, kinh tế, khoa học kỹ thuật, đến nay đã tổ chức được 15 kỳ họp. Tháng 12/2012, hai bên cũng đã trao công hàm chính thức công nhận lẫn nhau về quy chế kinh tế thị trường đầy đủ.

Trên lĩnh vực kinh tế, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Mông Cổ trong những năm qua vẫn ở mức khiêm tốn. Năm 2015, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam-Mông Cổ đạt 34,98 triệu USD.

Các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Mông Cổ chủ yếu là điện thoại, rau quả, hàng tiêu dùng như bánh kẹo, sản phẩm từ ngũ cốc, gạo, hoa quả đóng hộp, đậu phộng, kem đánh răng, xà phòng… Mặt hàng nhập khẩu từ Mông Cổ về Việt Nam chủ yếu là các sản phẩm từ kim loại thường khác, một số mặt hàng nguyên phụ liệu dệt may, da giày.

Có thể nói, quan hệ thương mại giữa hai nước còn khiêm tốn là do vận chuyển hàng hóa không thuận lợi. Hiện nay chưa có đường bay trực tiếp từ Việt Nam sang Mông Cổ, do đó phải sử dụng hình thức vận tải đa phương thức, trung chuyển nhiều nơi, chi phí vận chuyển cao. Bên cạnh đó còn do cơ cấu mặt hàng nhỏ lẻ, mặc dù Mông Cổ có diện tích lớn gấp 5 lần Việt Nam nhưng dân số chỉ có 3 triệu người, thị trường tiêu thụ quy mô nhỏ.

Thời gian qua, hai bên đã ký kết nhiều hiệp định về hợp tác kinh tế, thương mại. Trong cuộc họp lần thứ 15 tổ chức ngày 18/3/2013 tại Hà Nội, Ủy ban liên Chính phủ hai nước đã thống nhất thỏa thuận sẽ hợp tác thực hiện các dự án cụ thể trong ngành trồng trọt, đồng thời tiếp tục đàm phán về việc sản xuất thức ăn gia súc và việc liên doanh xây dựng các nhà trồng rau tươi tại Mông Cổ. Với thế mạnh mỗi nước, hai bên có thể tăng cường hợp tác nhiều hơn nữa trong lĩnh vực nông nghiệp. Việt Nam có thể cung ứng cho Mông Cổ nhiều mặt hàng như gạo, hoa quả, chè, đường, một số loại nông, lâm sản khác… Việt Nam cũng mong muốn phía Mông Cổ cung cấp thịt, các sản phẩm gia súc, da thuộc, len…

Việt Nam và Mông Cổ cũng đã ký kết các hiệp định về văn hóa, giáo dục, khoa học, kỹ thuật và lĩnh vực khác. Năm 2009, hai bên đã đặt tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh và khai trương Trung tâm Văn hóa Hồ Chí Minh tại Trường Trung học số 14 mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thủ đô Ulan Btor. Việt Nam và Mông Cổ đã phối hợp sản xuất bộ phim “Cuộc sống như một bộ phim” của Mông Cổ với các cảnh quay tại Việt Nam và được trình chiếu rộng rãi tại Mông Cổ.

Chuyến thăm chính thức Mông Cổ của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc lần này là dịp để hai bên trao đổi những phương hướng và biện pháp lớn thúc đẩy quan hệ hai nước, duy trì mối quan hệ chính trị, cùng tìm kiếm biện pháp phù hợp thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực như kinh tế, nông nghiệp, văn hóa, giáo dục.

Lam An