Quan hệ Việt - Trung 2025: quy mô, thực chất và đổi mới

Chiều 29/12, tại Hà Nội, Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức hội thảo về những thành tựu nổi bật trong quan hệ song phương và định hướng hợp tác giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc trong giai đoạn mới.

Phát biểu tại hội thảo, Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hà Vĩ đánh giá năm 2025 là năm có ý nghĩa đặc biệt, đánh dấu bước phát triển vượt bậc của quan hệ song phương trong bối cảnh hai bên tích cực triển khai các nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao và cùng kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.

Theo Đại sứ, điểm nhấn quan trọng nhất trong năm qua là các chuyến thăm lẫn nhau mang tính lịch sử của lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai nước, đặc biệt là chuyến thăm Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.

Chuyến thăm khẳng định Việt Nam luôn là ưu tiên hàng đầu trong chính sách ngoại giao láng giềng của Trung Quốc. Hai bên ký kết 45 văn kiện hợp tác, bao gồm cả các lĩnh vực truyền thống từ kinh tế, thương mại, nông nghiệp, văn hóa đến các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo, kết nối hạ tầng, an sinh xã hội...

Dưới sự chỉ đạo của lãnh đạo cấp cao hai nước, hoạt động trao đổi và hợp tác giữa Trung Quốc và Việt Nam trong năm 2025 diễn ra sôi động trên mọi lĩnh vực, hợp tác thực chất ngày càng được mở rộng, đặc biệt là sự gắn kết ngày càng chặt chẽ của các chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất.

Trong năm qua hai nước đã có nhiều hoạt động hợp tác "đầu tiên", như tổ chức phiên họp đầu tiên Ủy ban hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Nhân đại toàn quốc Trung Quốc, cuộc họp đầu tiên của cơ chế đối thoại chiến lược "3+3" (Ngoại giao, Quốc phòng, An ninh) giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Trong lĩnh vực thương mại, Trung Quốc tiếp tục duy trì vị thế đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong hơn 20 năm liên tiếp, với kim ngạch thương mại song phương trong 11 tháng năm 2025 đã vượt qua cả năm 2024 và đạt mức cao nhất trong lịch sử trao đổi thương mại hai nước; tổng số lượt xe vận tải thông quan tại Hữu Nghị Quan lần đầu vượt mốc 1 triệu xe. Hội nghị Ủy ban Liên hợp Hợp tác Đường sắt Việt-Trung lần đầu tiên được tổ chức tại Bắc Kinh, Trung Quốc.

Trong lĩnh vực hợp tác quốc phòng, Lục quân Việt Nam và Trung Quốc lần đầu tiên tổ chức thành công huấn luyện liên hợp; đội danh dự Quân đội giải phóng Trung Quốc lần đầu đến Việt Nam tham gia diễu binh, diễu hành.

Khái quát về hợp tác giữa Trung Quốc và Việt Nam trong thời gian qua, Đại sứ Hà Vĩ nhấn mạnh bằng 3 từ "quy mô, thực chất và đổi mới". Trong đó, quy mô lớn hơn trước hết thể hiện ở hợp tác thương mại và đầu tư song phương. Đại sứ Hà Vĩ cho biết: Trong 11 tháng của năm 2025, kim ngạch thương mại hai nước đã vượt 267,7 tỷ USD, vượt qua tổng kim ngạch của cả năm trước. Trung Quốc tiếp tục duy trì vị thế là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, đồng thời dẫn đầu cả về số lượng và giá trị đầu tư mới vào Việt Nam.

Về hợp tác thực chất, Đại sứ Hà Vĩ cho biết Hơn 60% sản phẩm rau quả của Việt Nam được xuất khẩu sang Trung Quốc, trong đó riêng mặt hàng sầu riêng đạt giá trị 3,4 tỷ USD, chiếm hơn 90% tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam.

Các dự án hạ tầng chiến lược như ba tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn tại miền Bắc Việt Nam đang được thúc đẩy mạnh mẽ; dự án nhà máy đốt rác phát điện tại Sóc Sơn hoạt động hiệu quả, góp phần vào quá trình hiện đại hóa và chuyển đổi xanh của Việt Nam. Ngày càng nhiều doanh nghiệp Trung Quốc có năng lực tài chính và công nghệ mạnh mẽ lựa chọn Việt Nam là điểm đến ưu tiên trong chiến lược mở rộng đầu tư ra nước ngoài.

Trong lĩnh vực du lịch, Việt Nam đã trở thành một trong những điểm đến quốc tế được du khách Trung Quốc ưa chuộng nhất. Những khó khăn trong thanh toán giữa hai nước đang từng bước được tháo gỡ, đặc biệt với việc hai bên đã kết nối và tương thích mã QR thanh toán từ đầu tháng 12 năm nay đang mở ra cơ hội thúc đẩy du lịch giữa hai quốc gia.

Về mặt "đổi mới", Đại sứ Hà Vĩ cho biết Trung Quốc đang bước vào giai đoạn phát triển mới, lấy đổi mới khoa học – công nghệ làm động lực chủ đạo, phù hợp với định hướng chuyển dịch nền kinh tế sang mô hình dựa trên đổi mới sáng tạo của Việt Nam: "

Hiện nay, danh sách các lĩnh vực hợp tác công nghệ cao giữa hai nước đang không ngừng được mở rộng, với dòng vốn đầu tư Trung Quốc ngày càng tập trung vào kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng và các lĩnh vực thiết yếu của quá trình hiện đại hóa công nghiệp tại Việt Nam, bao gồm cả trí tuệ nhân tạo.

Nhìn lại những kết quả đạt được trong năm 2025, Đại sứ Hà Vĩ khẳng định Việt Nam và Trung Quốc cùng chia sẻ con đường phát triển và lý tưởng chung, việc chia sẻ kinh nghiệm và cùng phát triển không chỉ phục vụ lợi ích của mỗi quốc gia, mà còn góp phần chứng minh sự ổn định của con đường phát triển mà hai bên đã lựa chọn.

Đánh giá về triển vọng hợp tác hai nước trong thời gian tới, Đại sứ Hà Vĩ nhấn mạnh đây là thời điểm then chốt khi Trung Quốc bắt đầu triển khai quy hoạch 5 năm lần thứ 15 với mục tiêu cơ bản thực hiện hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa vào năm 2035. Đây cũng là năm Việt Nam tổ chức Đại hội Đảng lần thứ XIV, mở ra kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Sự tương đồng trong chiến lược phát triển về đổi mới sáng tạo, kinh tế số và lực lượng sản xuất chất lượng mới sẽ là động lực, nền tảng để hai nước tăng cường kết nối chiến lược và chia sẻ kinh nghiệm quản trị nhà nước.

Hai nước cần đẩy mạnh trao đổi lý luận và kinh nghiệm. Hai bên tăng cường chia sẻ, tổng kết kinh nghiệm phát triển, qua đó học hỏi lẫn nhau và cùng hình thành nền tảng lý luận vững chắc cho phát triển bền vững lâu dài. Việc cùng nghiên cứu mô hình phát triển phù hợp với điều kiện và truyền thống của mỗi nước có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh quốc tế nhiều biến động.

Hai nước nâng cao hiệu quả hợp tác thực chất, tập trung vào chuỗi công nghiệp và chuỗi cung ứng. thúc đẩy hợp tác kinh tế theo chiều sâu, gắn kết chặt chẽ hơn các chuỗi sản xuất. Hai bên khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao, đồng thời tận dụng hiệu quả thị trường rộng lớn của Trung Quốc để mở rộng xuất khẩu hàng hóa Việt Nam.

Đại sứ Hà Vĩ cũng cho rằng tăng cường giao lưu nhân dân sẽ tạo nền tảng xã hội vững chắc, mang lại lợi ích thiết thực cho hai nước và tiếp tục khẳng định quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Trung Quốc là động lực quan trọng cho phát triển của mỗi bên.

Nhân dịp năm mới 2026, Đại sứ Hà Vĩ gửi lời chúc mừng tốt đẹp tới nhân dân Việt Nam, bày tỏ tin tưởng Việt Nam sẽ tổ chức thành công Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng./.

Tuấn Dũng