Quản lý công dân: Cần có tầm nhìn xa

Đại biểu Bùi Mạnh Hùng (tỉnh Bình Phước). Ảnh VGP/Nhật Bắc

Một nội dung quan trọng trong dự án Luật này là thẻ căn cước công dân sẽ thay cho chứng minh nhân dân, giấy khai sinh, sổ hộ khẩu và một số loại giấy tờ khác về nhân thân, tạo thuận lợi trong các giao dịch dân sự, kinh tế cho người dân. Đồng tình với chủ trương của Chính phủ trong thiết kế dự án Luật này, nhưng nhiều ý kiến bày tỏ quy định như vậy đã hợp lý?

Theo đại biểu Bùi Mạnh Hùng (tỉnh Bình Phước), tờ trình của dự án Luật ghi: Sau khi hoàn thành cơ sở hạ tầng và tích hợp đầy đủ dữ liệu về công dân thì sẽ bỏ sổ hộ khẩu. Nhưng trong Luật cũng không nêu được lộ trình để hoàn thành cơ sở hạ tầng này như thế nào, hoặc quy định về thời gian sẽ hoàn thiện cơ sở hạ tầng.

Đại biểu đề nghị Luật nên ghi rõ đến năm nào hoặc ngay sau khi có căn cước công dân thì có thể bỏ được hộ khẩu hay không? Hoặc thay thế giấy khai sinh sau khi có thẻ căn cước thì có thay ngay hay phải chờ đến thời gian nào. Không chỉ vậy, đến lúc nào thẻ căn cước sẽ tích hợp cả thông tin của bảo hiểm y tế, giấy phép lái xe, mã số thuế…

Để làm được như vậy, đại biểu Bùi Mạnh Hùng cho rằng dự án Luật cần có phạm vi tác động đầy đủ, có tầm nhìn xa hơn bằng cách áp dụng triệt để công nghệ thông tin (việc này Việt Nam hoàn toàn có khả năng thực hiện), phối hợp chặt chẽ giữa ngành Công an với các ngành khác, tránh tốn kém tiền bạc, công sức.

Đối với quy định đổi tên gọi chứng minh nhân dân thành căn cước nhân dân, đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (tỉnh Quảng Bình) không đồng tình vì lo ngại “hệ lụy kéo theo rất phức tạp”.

Ông Phương cho rằng, việc thay đổi này sẽ khiến tất cả các bộ, ban, ngành phải thay đổi toàn bộ hồ sơ, lý lịch và những giấy tờ đã in sẵn để thay từ chứng minh nhân dân thành căn cước nhân dân, gây tốn kém. Ngoài ra các văn bản, giấy tờ sẽ bị lẫn lộn, trùng lắp, có hồ sơ thì chứng minh nhân dân, có hồ sơ thì căn cước nhân dân, rất phức tạp cho hồ sơ lý lịch trong quá trình quản lý.

“Trong lúc đó bản chất của căn cước nhân dân và chứng minh nhân dân không có gì thay đổi thì việc gì phải thay đổi tên gọi, nếu bản chất thay đổi thì mới thay đổi tên gọi, còn bản chất không thay đổi thì tên gọi giữ nguyên”, đại biểu Phương nói.

Đồng tình với ông Nguyễn Ngọc Phương, một đại biểu ngành Công an là Thiếu tướng Nguyễn Đức Chung (TP. Hà Nội) cho rằng giữ nguyên tên gọi chứng minh nhân dân thay vì là thẻ căn cước công nhân là nguyện vọng của cán bộ, chiến sĩ công an và cử tri Hà Nội.

Đại biểu Nguyễn Đức Chung nêu thêm 4 lý do để giữ tên gọi này. Thứ nhất là toàn bộ hệ thống phần mềm của các cơ sở ngân hàng tín dụng phải sửa đổi. Thứ hai cơ quan chức năng phải cấp lại số lượng hàng triệu “sổ đỏ” của người dân. Thứ ba, tất cả các giao dịch hành chính liên quan đến khai mà có "chứng minh thư" đều phải thay đổi các biểu mẫu. Cuối cùng, với những điều luật và nghị định đã được Chính phủ, Quốc hội thông qua, ví dụ như Luật Xử lý vi phạm hành chính có điều liên quan đến phạt có chữ "chứng minh thư" thì cũng phải thay.

“Chúng ta đã làm được (chứng minh nhân dân-PV) cho 68 triệu dân. Khi làm việc với nước ngoài người ta nói đây là cơ sở vô cùng quý báu. Bây giờ chúng ta thay đổi lại toàn bộ phần mềm quản lý này sẽ có những khó khăn nhất định. Từ những lập luận như vậy, tôi đề nghị chúng ta nên để là chứng minh nhân dân chứ không nên để căn cước công dân”, đại biểu Chung nói.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị Ban soạn thảo, các cơ quan hữu quan phải đánh giá được tác động toàn diện của dự án luật trên các phương diện kinh tế, xã hội, nhất là nguồn lực về tài chính, công nghệ để triển khai Luật sau khi Quốc hội thông qua.

Đồng thời Ban soạn thảo làm rõ nội hàm của thẻ căn cước công dân (gồm những thông tin để phản ánh, ghi nhận được các thông tin về gốc tích, đặc điểm của cá nhân một người, phân biệt người này với người khác) và thẻ căn cước công dân có thay cho chứng minh thư nhân dân hay không?

Trước đó, Quốc hội cũng biểu quyết thông qua Luật Phá sản (sửa đổi) với 86,75% tổng số đại biểu tán thành.

Luật Phá sản (sửa đổi) gồm 9 Chương, 133 Điều, quy định về trình tự, thủ tục nộp đơn, thụ lý và mở thủ tục phá sản; xác định nghĩa vụ về tài sản và biện pháp bảo toàn tài sản trong quá trình giải quyết phá sản; thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh; tuyên bố phá sản và thi hành quyết định tuyên bố phá sản.

Đối tượng áp dụng của Luật là các doanh nghiệp và hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật.

Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2015.

                Thành Chung