5 năm triển khai thực hiện Hợp phần di dân tái định cư (Dự án) công trình thủy lợi hồ Nước Trong, tiến độ di dân nằm trong vùng dự án rất chậm, không đảm bảo như kế hoạch đề ra. Trước tình hình đó, tỉnh yêu cầu Ban Quản lý dự án cần khẩn trương hoàn thành việc bồi thường, giải phóng mặt bằng và di dân tái định cư (TĐC) trước 30/4/2011 để lấp dòng hồ Nước Trong. Vậy nguyên nhân của sự chậm trễ này là gì và đâu là giải pháp để đẩy nhanh tiến độ?
Để có mặt bằng xây dựng công trình thủy lợi kết hợp Thủy điện hồ Nước Trong, tỉnh phải di chuyển 465 hộ ở 2 huyện Sơn Hà và Tây Trà. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện Dự án đã bộc lộ nhiều khó khăn, vướng mắc. Đặc biệt là tiến độ bồi thường giải phóng mặt bằng, tiến độ lập, thẩm định, phê duyệt các khu (điểm) TĐC quá chậm. Trong đó, việc bồi thường giải phóng mặt bằng trên địa bàn Tây Trà chỉ có 466/852 ha được phê duyệt phương án bồi thường. Mặc dù bà con các địa phương đều tích cực ủng hộ chủ trương xây dựng công trình, chấp nhận khó khăn của việc di dời đến nơi ở mới, vì nguồn nước và dòng điện tương lai của đất nước...
Theo Ban Quản lý dự án Hợp phần di dân TĐC thì đến cuối năm 2010, trên địa bàn 2 huyện Sơn Hà và Tây Trà mới chỉ xây dựng cơ bản hoàn chỉnh được 2 khu, điểm TĐC là: Suối Tê (Sơn Bao) cho 23 hộ và ở Đồi Gu (Di Lăng) Sơn Hà cho 71 hộ dân, nhưng ở Đồi Gu mới có 63/71 hộ chuyển đến ở. Còn 5 điểm ở Tây Trà, đến nay mới lập và phê duyệt phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật và hồ sơ mời thầu... Nói đúng hơn là cả 5 điểm này vẫn còn nằm trên giấy, trong khi đó, việc làm nhà TĐC cho người dân theo phương thức "chìa khóa trao tay" sẽ không làm kịp.
Theo kế hoạch, hồ Nước Trong sẽ chính thức ngăn dòng tích nước vào tháng 4/2011. Như vậy thời gian cho công tác di dân, TĐC khu vực lòng hồ chỉ còn hơn 1 tháng. Tuy nhiên vấn đề đặt ra là, liệu có hoàn thành và hoàn thành bằng cách nào? Bởi thực tế hơn 5 năm qua, Ban Quản lý dự án và các địa phương mới bố trí TĐC được cho khoảng 86 hộ (trung bình mỗi năm chưa được 20 hộ), vậy thì con số hơn 370 hộ phải hoàn thành việc bố trí TĐC trong khoảng thời gian hơn 1 tháng còn lại, sẽ được giải bằng "phép mầu" nào? Đây là một bài toán khó. Di dân chậm, đồng nghĩa với việc hàng trăm hộ dân cùng tài sản nhà cửa của họ có nguy cơ bị ngập trong nước.
Tái định cư cho công trình Thủy lợi hồ Nước Trong là một vấn đề quan trọng, ảnh hưởng lớn đến đời sống của hàng ngàn người dân, trong đó chủ yếu là đồng bào các dân tộc thiểu số. Do đó, nâng cao hiệu quả công tác TĐC tại các địa phương là một trong những đòi hỏi bắt buộc và bức thiết hiện nay.
Bá Sơn