Quốc hoa là biểu tượng tinh thần

Ông Vi Kiến Thành - Ảnh VGP/Hà Chăm

Ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ VHTTDL) đã có cuộc trao đổi phóng viên Báo Điện tử Chính phủ về chủ đề này.

Nhiều nước trên thế giới chọn quốc hoa theo cách để nhân dân tự suy tôn. Trong khi chúng ta đang có rất nhiều loại hoa trong danh sách được đề cử (hoa sen, hoa đào, hoa mai, hoa lúa…), cùng với đó cũng có rất nhiều ý kiến lựa chọn khác nhau về quốc hoa. Theo ông, việc chọn quốc hoa lúc này có khó không?

Ông Vi Kiến Thành: Ở nhiều nước, người ta chọn quốc hoa bằng cách để nhân dân tự suy tôn.

Còn ở nước ta, vào tháng 11/2011, Bộ VHTTDL đã công bố khảo sát lấy ý kiến bình chọn quốc hoa thì hoa sen chiếm ưu thế hơn cả với 62,2% phiếu bầu. Nhưng bây giờ nếu phải chuẩn bị cho một cuộc bình chọn mới thì có thể vẫn có nhiều ý kiến khác nhau.

Nhân chuyện chọn quốc hoa, lại nói tới chuyện quốc phục, lễ phục. Vấn đề lễ phục đã được đặt ra từ cách đây hơn 20 năm rồi, nhưng cho đến bây giờ chúng ta vẫn chưa chọn được lễ phục. Tại sao lại như thế? Điều này xuất phát từ sự chưa thống nhất ý kiến về quan điểm, chủ trương lựa chọn… Tại một hội thảo gần đây nhất của Bộ VHTTDL liên quan đến việc chọn lễ phục tôi đã trình bày quan điểm: chọn bộ lễ phục Việt Nam không khó bởi chúng ta có đội ngũ họa sĩ nhà thiết kế tài năng. Nhưng nhìn tổng thể, vấn đề quan trọng nhất theo tôi là chúng ta không thống nhất được "đầu bài" để giao cho các nhà thiết kế.

Vậy cá nhân ông thì sẽ chọn hoa nào làm quốc hoa?

Ông Vi Kiến Thành: Theo tôi, quốc hoa là biểu tượng tinh thần cao quý và tôi chọn hoa sen làm quốc hoa Việt Nam. Hoa sen là biểu tượng tinh thần, biểu tượng văn hóa do hoa sen hội tụ đủ các tiêu chí làm quốc hoa chứ không phải là các tiêu chí mà người ta đòi hỏi ở một loài hoa phải có.

Nếu tôn vinh hoa sen thì đó cũng sự khẳng định giá trị tinh thần, tình cảm của dân tộc Việt Nam với Bác Hồ: “ Tháp Mười đẹp nhất hoa sen/Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ”; nó thể hiện cốt cách của người Việt Nam: “Trong đầm gì đẹp bằng sen/ Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng/Nhị vàng, bông trắng lá xanh/Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn…”.

Nhưng thưa ông, cũng có những e ngại cho rằng hoa sen đẹp nhưng lại không bền, ý nói nó mau tàn?

Ông Vi Kiến Thành: Như tôi đã phân tích ở trên, chọn hoa sen làm quốc hoa là chọn biểu tượng tinh thần. Tất nhiên, với những loại hoa được đề cử như hoa tre, hoa lúa... cũng mang giá trị về mặt tinh thần. Hoa lúa thì gắn bó với nền văn minh lúa nước, gắn bó với đời sống. Hoa tre cũng thế. Nhưng nhìn tổng thể, loài hoa sen hơn hẳn những loài hoa khác về mặt thẩm mỹ.

Ngoài ý nghĩa tinh thần nó còn phải đẹp để mỗi khi người ta nghĩ đến nó, như hoa sen, về mặt tạo hình, hoa Sen là một hoa rất đẹp, màu sắc rất đẹp, hoa Sen hồng phớt ở đầu cánh, trắng dần xuống phía dưới, ở giữa là nhụy vàng, hoa sen còn gợi cho người ta liên tưởng tới màu lá cờ tổ quốc của mình, nó gợi được nhiều liên tưởng đẹp. Rất thanh tao, tinh khiết. Từ bùn vươn lên, như mình từ nghèo khổ, từ nô lệ mà vươn lên. Cho nên hoa sen về mặt biểu tượng tinh thần và tạo hình là rất phù hợp.

Nhưng nếu chọn hoa sen, thì đây cũng là quốc hoa của các nước khác như Ấn Độ chẳng hạn?

Ông Vi Kiến Thành: Theo tôi biết Ấn Độ dùng hoa sen trắng làm quốc hoa. Nhưng việc đó cũng không có ảnh hưởng gì, vì muốn tìm một loài hoa không trùng lặp mà không có nước nào dùng đến, hay không nước nào công nhận thì cũng rất khó.

Tôi nghĩ rằng hoa sen của Ấn Độ gắn với đạo Phật nhiều hơn chứ nó không có một đời sống, một giá trị tinh thần như sen hồng ở Việt Nam. Mặc dù hoa sen của mình cũng gắn liền với đạo Phật, nhưng đến thời đại Hồ Chí Minh, thời đại của chúng ta bây giờ thì sen đã được nâng đến một tầm khác rồi, cho nên nếu mình chọn hoa sen làm quốc hoa, thì lại càng có giá trị hơn.

Thưa ông, như chỉ đạo của Thủ tướng việc chọn quốc hoa trên tinh thần có hình thức thích hợp để đông đảo nhân dân trong cả nước lựa chọn, suy tôn?

Ông Vi Kiến Thành: Nếu đại đa số nhân dân đồng ý chọn hoa đào hay hoa mai thì tôi nghĩ ta cũng nên theo số đông. Dẫu vậy, qua kết quả cuộc bình chọn như đã nêu trên, hoa sen có số phiếu cao nhất, người dân ủng hộ cho hoa sen là quốc hoa chứ không phải hoa đào, hoa mai.

Thực ra bây giờ ngoài xã hội người ta cũng đã coi hoa sen là quốc hoa rồi, chỉ là chưa chính thức thôi. Hoa sen đã được chọn làm biểu tượng, logo mới nhất cho ngành du lịch Việt Nam, góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới.

Hà Chăm