Quốc hội thông qua Nội quy kỳ họp (sửa đổi)

Trước khi biểu quyết thông qua, Quốc hội nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi).

Theo đó, có ý kiến cho rằng, quy định thủ tục báo cáo khi đại biểu Quốc hội vắng mặt tại phiên họp Quốc hội sẽ gây khó khăn cho đại biểu; đề nghị nghiên cứu, bổ sung vào App của Quốc hội chức năng báo cáo vắng mặt của đại biểu Quốc hội. Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về việc vắng mặt vì lý do bất khả kháng để bảo đảm chặt chẽ; trường hợp đại biểu Quốc hội không thể tham dự phiên họp Quốc hội để tham gia tiếp thu, chỉnh lý các dự thảo luật, nghị quyết thì không coi là vắng mặt.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý quy định tại Khoản 2 Điều 3 về việc vắng mặt vì lý do bất khả kháng, do thực hiện các nhiệm vụ khác trong kỳ họp theo quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội để bảo đảm chặt chẽ.

Đồng thời, trong thời gian tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội nghiên cứu, bổ sung vào App của Quốc hội chức năng báo cáo trực tuyến việc vắng mặt của đại biểu Quốc hội tại kỳ họp, phiên họp Quốc hội để thuận tiện cho đại biểu trong việc báo cáo.

Đối với tài liệu phục vụ kỳ họp Quốc hội, nhiều ý kiến đề nghị quy định rõ và bảo đảm thời hạn gửi tài liệu kỳ họp đến đại biểu Quốc hội để có đủ thời gian nghiên cứu thấu đáo, kỹ lưỡng, có ý kiến sâu sắc, chất lượng. Có ý kiến đề nghị phân loại thời hạn gửi theo tính chất phức tạp của tài liệu; bổ sung chế tài xử lý đối với việc chậm gửi tài liệu đến đại biểu Quốc hội; quy định việc gửi tài liệu chậm là nội dung để xem xét khi lấy phiếu tín nhiệm.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, thời gian qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao việc gửi tài liệu đến đại biểu Quốc hội nhằm bảo đảm đúng thời gian quy định. Văn phòng Quốc hội cũng thường xuyên đôn đốc việc gửi tài liệu, đồng thời, từ kỳ họp này đã thực hiện công bố công khai danh sách các cơ quan chậm gửi tài liệu đến đại biểu Quốc hội.

Thời gian tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiếp tục chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội, Văn phòng Quốc hội nghiên cứu, đề xuất biện pháp cụ thể để nâng cao trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong việc gửi tài liệu đúng thời hạn đến đại biểu Quốc hội, khắc phục hạn chế, tồn tại.

Tại Điều 18 về thảo luận tại phiên họp toàn thể của Quốc hội, một số ý kiến đề nghị quy định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Quốc hội được phân công điều hành phiên họp có quyền yêu cầu dừng tranh luận trong trường hợp đại biểu tranh luận không đúng trọng tâm, không rõ đối tượng tranh luận, sử dụng quyền tranh luận để phát biểu; được dừng, tạm dừng, hoãn, tạm hoãn phiên họp, kỳ họp trong tình huống có sự cố bất khả kháng, việc tiếp tục họp do Quốc hội quyết định trong từng trường hợp cụ thể.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận ý kiến của đại biểu và nhận thấy các nội dung này đã được quy định trong dự thảo Nội quy kỳ họp Quốc hội, cụ thể là Điểm d Khoản 2 Điều 18 quy định: Chủ tịch Quốc hội hoặc Phó Chủ tịch Quốc hội được phân công điều hành phiên họp yêu cầu đại biểu Quốc hội dừng phát biểu hoặc dừng tranh luận nếu đại biểu Quốc hội phát biểu, tranh luận quá thời gian hoặc phát biểu, tranh luận không đúng nội dung. Đối với việc dừng, tạm dừng, tạm hoãn kỳ họp, phiên họp là thẩm quyền của Quốc hội khi quyết định chương trình hoặc điều chỉnh chương trình kỳ họp.

Có ý kiến cho rằng thời gian phát biểu 7 phút của đại biểu là ngắn; không nên giới hạn thời gian phát biểu của đại biểu; khi kéo dài phiên họp, nếu còn thời gian thì đại biểu có quyền phát biểu lần hai. Ý kiến khác đề nghị giảm thời gian phát biểu của đại biểu. Có ý kiến đề nghị quy định thời gian tranh luận là không quá 2 phút; tăng thời gian giải trình của cơ quan trình đối với lĩnh vực, nội dung quan trọng, nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau; đề nghị giao Chủ tọa phiên họp xem xét, quyết định việc kéo dài thời gian giải trình của đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo.

Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định về thời gian phát biểu, tranh luận của đại biểu Quốc hội là kế thừa quy định của Nội quy kỳ họp Quốc hội hiện hành và nội quy hóa những giải pháp đổi mới có hiệu quả trong thời gian qua nhằm tạo điều kiện cho đại biểu Quốc hội chủ động trong việc chuẩn bị nội dung và trình bày được đầy đủ ý kiến. Do đó, đề xuất Quốc hội cho giữ các nội dung này như dự thảo. Bên cạnh đó, dự thảo Nội quy kỳ họp Quốc hội cũng không quy định giới hạn phát biểu lần hai trong thời gian kéo dài phiên họp nên đại biểu có thể thực hiện quyền của mình nếu còn thời gian.

Về thời gian giải trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy quy định thời gian giải trình là 10 phút của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trình, cơ quan chủ trì thẩm tra là phù hợp để các chủ thể này phải trình bày thật cô đọng, súc tích, đồng thời bảo đảm dành nhiều thời gian hơn cho đại biểu Quốc hội thảo luận, tranh luận. 

Bên cạnh đó, dự thảo Nội quy kỳ họp đã bổ sung quy định Chủ tịch Quốc hội hoặc Phó Chủ tịch Quốc hội được phân công điều hành phiên họp có thể quyết định kéo dài thời gian mỗi lần giải trình của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trình, cơ quan chủ trì thẩm tra không quá 15 phút khi nội dung thảo luận hoặc giải trình có nhiều vấn đề phức tạp, chuyên môn sâu để bảo đảm linh hoạt, phù hợp với thực tiễn và đáp ứng yêu cầu như đại biểu đã nêu.

Về trình tự xây dựng, ban hành nghị quyết kỳ họp Quốc hội, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị xác định rõ nghị quyết kỳ họp Quốc hội là văn bản cá biệt hay văn bản quy phạm pháp luật, nếu là văn bản quy phạm pháp luật thì phải tuân thủ trình tự, thủ tục của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Có ý kiến đề nghị cần bảo đảm tính thống nhất giữa nội dung đề xuất và nội dung cần thẩm tra tại Điều 57. Ý kiến khác đề nghị rà soát để quy định đầy đủ, chặt chẽ các chủ thể có quyền đề xuất nội dung đưa vào nghị quyết kỳ họp Quốc hội.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Điều 57 đã được chỉnh lý theo hướng: Nội dung được các cơ quan, tổ chức đề xuất đưa vào nghị quyết kỳ họp Quốc hội phải được trình Quốc hội, được thẩm tra theo quy định hoặc có ý kiến bằng văn bản của các cơ quan của Quốc hội, Ban thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung thuộc lĩnh vực phụ trách, đồng thời được Quốc hội thảo luận và Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình, tiếp thu trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua. Các chủ thể có quyền đề xuất nội dung đưa vào nghị quyết kỳ họp Quốc hội cũng đã được nghiên cứu, chỉnh lý để quy định đầy đủ, chặt chẽ, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật như thể hiện tại Điều 57.

Hải Liên