Viện là đơn vị sự nghiệp trực thuộc UBND TP thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính do ngân sách Nhà nước đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động. Viện có chức năng nghiên cứu khoa học, tham mưu và tư vấn cho Thành ủy và UBND TP các vấn đề về phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch và môi trường đô thị.
Viện có tư cách pháp nhân, được cấp kinh phí nghiên cứu khoa học và kinh phí hoạt động, có con dấu riêng, được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và ngân hàng theo quy định.
Tên giao dịch tiếng Anh: HO CHI MINH CITY INSTITUTE FOR DEVELOPMENT STUDIES, viết tắt là HIDS. Trụ sở chính của Viện: số 28, đường Lê Quý Đôn, phường 7, quận 3, TPHCM.
Trụ sở cơ sở 1: số 149, đường Pasteur, phường 6, quận 3, TPHCM.
Trụ sở cơ sở 2: số 216, đường Nguyễn Đình Chiểu, phường 6, quận 3, TPHCM.
Lã Nguyên