Đình làng Việt từ lâu đã là đối tượng nghiên cứu và đã có không ít bài, sách viết về loại hình di tích này. Tuy nhiên, cuốn “Kiến trúc đình làng Việt qua tư liệu Viện Bảo tồn di tích, tập 1” đã được thể hiện theo một hướng hoàn toàn khác.
Ngoài phần ảnh, cuốn sách còn có cả bản vẽ và bài viết khảo cứu về 15 ngôi đình làng tiêu biểu ở miền Bắc, cung cấp cho độc giả những thông tin cụ thể, trực quan, đáng tin cậy về mặt khoa học. Những tư liệu khảo cứu về lịch sử, kiến trúc, điêu khắc trang trí của các di tích cũng được giới thiệu tổng thuật khá đầy đủ và đưa ra nhiều kiến giải, cách nhìn mới.
Đặc biệt, những tư liệu lần đầu tiên được công bố càng trở nên có giá trị khi không ít bộ phận kiến trúc và điêu khắc trang trí của các ngôi đình nói trên hiện đã mất, chỉ còn trong cuốn sách này.
Theo Viện Bảo tồn di tích, trên thực tế, không thể nào giữ lại cho mai sau hàng nghìn ngôi đình, cũng không thể nào bảo tồn và trùng tu vài trăm ngôi đình, dù chúng ta có nỗ lực đến đâu. Điều duy nhất mà các nhà khoa học đủ sức và đủ thời gian để làm là ghi chép, vẽ và chụp lại, xây dựng quỹ tư liệu khoa học… để lưu lại cho đời sau.
Các đình làng Việt tiêu biểu khác khắp ba miền Bắc, Trung, Nam sẽ được giới thiệu trong các tập tiếp theo. Các ấn phẩm tương tự về các loại hình di tích kiến trúc khác như chùa, đền (kể cả đền, tháp Champa), miếu… trong tương lai gần cũng sẽ lần lượt ra mắt bạn đọc.
Phương Liên