Ông Nguyễn Hùng Anh, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan nhấn mạnh như trên tại Hội nghị giao ban giữa các cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy cấp Trung ương năm 2023 vừa diễn ra mới đây tại Hà Nội.
Đây là hội nghị đầu tiên và có ý nghĩa quan trọng để các lực lượng chuyên trách phòng chống tội phạm ma túy (PCTPMT) cùng báo cáo, đánh giá và tập trung nêu, thảo luận những vấn đề, những giải pháp tăng cường hơn nữa công tác phối hợp giữa các lực lượng nhằm thúc đẩy hiệu quả đấu tranh PCTPMT đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và tình hình mới.
Theo ông Nguyễn Hùng Anh, công tác đấu tranh PCTPMT của lực lượng hải quan thời gian qua, đặc biệt là trong năm 2023 đã có nhiều bước tiến và thu được những kết quả tích cực. Cơ quan hải quan đã kiểm soát tốt địa bàn, khẳng định được vai trò kiểm soát PCMT trong địa bàn hoạt động hải quan; đồng thời, đã nỗ lực phối hợp với các lực lượng chuyên trách, thống nhất triển khai từ cấp Trung ương đến địa phương.
Bên cạnh đó, cơ quan hải quan cũng đã chú trọng và ngày càng nâng cao chất lượng công tác phối hợp tham mưu, chỉ đạo, cảnh báo, hướng dẫn; tăng cường sử dụng trang thiết bị chuyên dùng phục vụ PCMT và đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực PCMT cho lực lựong hải quan.
Trong lĩnh vực hợp tác quốc tế, ngành hải quan cũng đã đạt được những bước tiến đáng kể. Trong năm 2023, ngành đã tăng cường nhiều kế hoạch, hoạt động, dự án hợp tác quốc tế về PCMT phát triển cả về quy mô và chiều sâu, trên cả bình diện song và đa phương.
Về khuôn khổ song phương, tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực kiểm soát, PCMT một cách thực chất, hiệu quả với các đối tác truyền thống, điển hình như cơ quan hải quan các nước, vùng lãnh thổ: Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan (Trung Quốc), Australia, Hàn Quốc… thông qua các hoạt động, như trao đổi, hỗ trợ xác minh thông tin; phân tích rủi ro, xác định trọng điểm; cung cấp thông tin về đối tượng, lô hàng nghi vấn phục vụ công tác đấu tranh ngăn chặn, bắt giữ các vụ việc lớn liên quan đến hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy; phối hơp triển khai các chương trình, dự án tăng cường kiểm soát chung về ma túy, tiền chất; hỗ trợ, trao đổi chuyên gia và đào tạo, tập huấn về công tác kiểm soát ma túy, tiền chất; cập nhật thông tin cảnh báo, xu hướng hoạt động của tội phạm ma túy...
Trên thực tiễn, nguồn tin từ kênh hợp tác quốc tế song phương đã hỗ trợ rất hiệu quả cho công tác đấu tranh PCMT của cơ quan hải quan trong những năm qua và đặc biệt là năm 2023. Quan hệ hợp tác song phương giữa cơ quan hải quan Việt Nam và các cơ quan hải quan đối tác truyền thống nêu trên đã được nâng lên một bước, đi vào chiều sâu, thực chất và đạt được nhiều kết quả cụ thể.
Ở khuôn khổ đa phương, cơ quan hải quan Việt Nam đã ghi dấu ấn với thành công của chiến dịch Con rồng Mekong (gọi tắt là OMD5) - là hoạt động chung chống buôn bán bất hợp pháp ma túy, tiền chất và các loài được kê trong CITES với sự tham gia của 26 cơ quan hải quan và cơ quan thực thi pháp luật trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Chiến dịch được triển khai từ đồng sáng kiến của hải quan Việt Nam và hải quan Trung Quốc. OMD được khởi xướng vào năm 2018 bởi đồng sáng kiến của cơ quan hải quan hai nước Việt Nam và Trung Quốc, với sự hỗ trợ kỹ thuật của Văn phòng Liên lạc tình báo khu vực châu Á – Thái Bình Dương (RILO AP) của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO) và UNODC.
Đến nay, chiến dịch đã trải qua 5 giai đoạn và 1 giai đoạn mở rộng; đặc biệt OMD giai đoạn 5, về phía Việt Nam, đã có sự đồng hành tham gia của 2 lực lượng hải quan và công an. Chiến dịch Rồng Mekong được đánh giá là một trong các chiến dịch nổi bật, điển hình của khu vực trong hợp tác PCMT.
Về công tác phối hợp, ngành hải quan luôn được xác định là yếu tố then chốt quyết định thành công đối với hoạt động đấu tranh PCMT của các lực lượng. Trong quá trình triển khai công tác đấu tranh PCMT, cơ quan hải quan luôn đặc biệt coi trọng công tác phối hợp với các lực lượng chuyên trách công an, bộ đội biên phòng, cảnh sát biển, nòng cốt là lực lượng công an.
Theo đánh giá của cơ quan hải quan, công tác phối hợp giữa cơ quan hải quan với các lực lượng chuyên trách PCMT trong năm 2023 đã được tổ chức triển khai về cơ bản là bài bản, nhuần nhuyễn, chuyên nghiệp, xuyên suốt từ khâu trao đổi thông tin, xây dựng và tổ chức triển khai kế hoạch đấu tranh, bắt giữ và xử lý.
Công tác phối hợp tuyên truyền và tổng kết chuyên án, kế hoạch đấu tranh cũng đã được quan tâm thực hiện đạt được sự thống nhất. Bên cạnh đó, công tác phối hợp giữa các lực lượng đã được quan tâm thực hiện có hiệu quả, thực chất trên nhiều lĩnh vực như: Tham mưu xây dựng và triển khai văn bản quy định, chương trình kế hoạch về kiểm soát ma tuy, tiền chất; đào tạo, tuyên truyền; hợp tác quốc tế…
Để tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa hiệu quả công tác đấu tranh PCMT trong thời gian tới, ngành hải quan đề xuất các lực lượng chuyên trách PCMT tiếp tục phát huy, làm tốt hơn nữa công tác phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ đấu tranh PCTPMT và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, bảo đảm thống nhất, nhuần nhuyễn, nhất quán, kịp thời và hiệu quả.
Đồng thời cùng nghiên cứu xem xét sớm xây dựng quy chế phối hợp giữa các lực lượng nhằm củng cố, thắt chặt mối quan hệ phối hợp giữa các lực lượng, bảo đảm tổ chức triển khai các hoạt động đấu tranh PCTPMT bài bản, chính quy, chuyên nghiệp và thống nhất cao giữa các lực lượng và trong mỗi lực lượng.
Tiếp tục quan tâm đẩy mạnh công tác phối hợp trao đổi thông tin nghiệp vụ, xây dựng cảnh báo, phân tích đánh giá rủi ro và xác định trọng điểm; từ đó, phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau trong đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm về ma túy và tuyên truyền, nâng cao nhận thức, ý thức đấu tranh PCTPMT trong toàn cộng đồng.
Ngoài ra, duy trì, thực hiện thường xuyên, có hiệu quả công tác giao ban, trao đổi tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm triển khai công tác và đấu tranh chuyên án ma túy.
Hoàng Giang