Những năm gần đây, công tác quản lý nhà nước về đào tạo, sát hạch, cấp GPLX đã được Bộ GTVT phân cấp tương đối triệt để cho địa phương, đồng thời thực hiện xã hội hóa các cơ sở, đào tạo sát hạch lái xe, cơ bản, đáp ứng nhu cầu học và sát hạch lái xe của người dân.
Bộ GTVT cũng thường xuyên, liên tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác đào tạo, sát hạch cấp GPLX gắn với tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý.
Thời gian vừa qua, thông qua công tác thanh tra, kiểm tra định kỳ và chuyên đề cũng như nắm bắt thông tin từ dư luận xã hội, Bộ GTVT luôn xác định đây là lĩnh vực có phạm vi, ảnh hưởng lớn đối với xã hội, tác động đến nhiều đối tượng, có nhiều diễn biến phức tạp trong thực tiễn, nhưng một số nơi có hiện tượng buông lỏng trong công tác quản lý, giám sát dẫn đến tiềm ẩn nhiều nguy cơ tiêu cực.
Đầu năm 2023, Bộ trưởng Bộ GTVT đã quyết định thành lập các đoàn kiểm tra toàn diện, tổng thể công tác quản lý đào tạo, sát hạch, cấp GPLX của các Sở GTVT trên phạm vi toàn quốc; quán triệt quá trình kiểm tra phải tuân thủ nguyên tắc công khai, minh bạch, độc lập, khách quan, nghiêm túc, làm đến đâu xử lý sai phạm đến đó; chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ GTVT và pháp luật về kết quả thanh, kiểm tra.
Đến nay, đoàn kiểm tra đã kiểm tra 40/63 Sở GTVT, bước đầu nhận thấy có tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, thực hiện của Sở GTVT, tiềm ẩn nguy cơ tiêu cực.
Cụ thể là việc khai thác dữ liệu DAT (thiết bị giám sát thời gian và quãng đường thực hành lái xe được lắp trên xe ô tô để ghi, lưu trữ, xác thực và truyền nhận các thông tin bắt buộc liên quan trong quá trình dạy và thực hành lái xe) để quản lý công tác đào tạo còn hạn chế; chưa kiểm tra, giám sát khoá học, kỳ thi cấp chứng chỉ hoặc thực hiện còn hình thức, không đúng thực tế; để cơ sở đào tạo gửi báo cáo 1 qua phần mềm chậm nhiều ngày; xét duyệt thí sinh đạt điều kiện dự sát hạch khi chưa đối chiếu đầy đủ dữ liệu qua hệ thống DAT; có hiện tượng thí sinh trao đổi với nhau, sát hạch viên trao đổi với thí sinh trong sát hạch lý thuyết…
Đối với các tồn tại, hạn chế, sai phạm được phát hiện, đoàn kiểm tra của Bộ GTVT đã lập biên bản và yêu cầu Sở GTVT các tỉnh, thành phố phải có biện pháp xử lý, chấn chỉnh ngay.
Mặc dù chưa kết thúc kế hoạch kiểm tra nhưng để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục ngay các tồn tại, sai sót và phòng, chống tiêu cực trong công tác đào tạo, sát hạch lái xe, Bộ GTVT vừa có Công văn số 3448/BGTVT-TTr gửi các Sở GTVT địa phương yêu cầu: Tiếp tục thực hiện nghiêm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và quản lý chặt chẽ công tác đào tạo, sát hạch, cấp GPLX theo chỉ đạo của Bộ GTVT; thường xuyên theo dõi, nắm bắt thông tin dư luận xã hội, chủ động nhận diện các nội dung tiềm ẩn nguy cơ tiêu cực trong công tác đào tạo, sát hạch, cấp GPLX để phòng ngừa từ sớm, từ xa.
Các Sở GTVT thực hiện quản lý công tác đào tạo, sát hạch, cấp GPLX theo đúng quy định, trong đó tập trung tổ chức thực hiện nghiêm việc theo dõi, kiểm tra, khai thác và sử dụng dữ liệu DAT, dữ liệu quản lý DAT (phòng ngừa các hiện tượng nhiều thiết bị DAT trên cùng 1 phương tiện, cùng một thời điểm một người có mặt trên 2 phương tiện…); tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở đào tạo để quản lý chặt chẽ việc tổ chức giảng dạy theo đúng nội dung, chương trình, kế hoạch, tiến độ đào tạo; kiểm tra kết thúc khoá học theo quy định.
Cùng với đó, các Sở GTVT thực hiện tiếp nhận báo cáo 1, báo cáo 2 đúng thời hạn; đối chiếu danh sách báo cáo 1, báo cáo 2 và dữ liệu quản lý DAT khi xét duyệt danh sách thí sinh dự sát hạch lái xe đảm bảo điều kiện theo quy định, trong đó có đủ số giờ, số kilomet thực hành lái xe trên đường giao thông và các bài học thực hành lái xe.
Các Sở GTVT chỉ đạo các cơ sở đào tạo quản lý, sử dụng dữ liệu DAT đảm bảo chính xác; kiểm tra các thông tin về giáo viên, xe tập lái trong quá trình tổ chức đào tạo và xét duyệt học viên thi kết thúc khóa học; kịp thời báo cáo Sở GTVT khi có thay đổi kế hoạch, tiến độ đào tạo (xe tập lái, giáo viên dạy lái, thời gian đào tạo…); chỉ đạo hội đồng sát hạch, tổ sát hạch thực hiện nghiêm các quy định pháp luật và hướng dẫn của Cục Đường bộ Việt Nam về tổ chức kỳ sát hạch lái xe; sát hạch viên thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ; đảm bảo thí sinh không mang, sử dụng điện thoại hoặc thiết bị truyền tin trong phòng sát hạch lý thuyết, sử dụng công nghệ cao trong quá trình sát hạch.
Song song với đó, tiếp tục chỉ đạo thanh tra Sở GTVT tăng cường giám sát đột xuất các kỳ sát hạch lái xe; chủ động phối hợp với cơ quan quản lý về giáo dục, chính quyền địa phương tăng cường quản lý, kiểm tra, xác minh việc xác nhận đối tượng đồng bào dân tộc thiểu số không biết đọc, viết tiếng Việt để đảm bảo đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe hạng A1, A4 đúng đối tượng.
Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng yêu cầu các Sở GTVT đã được kiểm tra, tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý tương xứng đối với các tập thể, cá nhân liên quan đến tồn tại, sai sót trong công tác quản lý đào tạo, sát hạch, cấp GPLX; khẩn trương khắc phục các tồn tại, sai sót trong công tác quản lý, thực hiện của Sở đã được các Đoàn kiểm tra chỉ ra tại biên bản kiểm tra.
Cùng với đó, tổ chức rà soát, kiểm tra làm rõ các tồn tại, dấu hiệu vi phạm của các cơ sở đào tạo, trung tâm sát hạch lái xe.
Các Sở GTVT Đắk Lắk, Lai Châu, Lào Cai xác minh làm rõ hiện tượng sát hạch viên hỗ trợ thí sinh trong một số thời điểm tại một số kỳ sát hạch lý thuyết hạng A1. Sở GTVT Bình Định làm rõ việc cho nhiều thí sinh sát hạch lại thực hành lái xe ô tô trong một số kỳ sát hạch để xử lý vi phạm (nếu có) theo thẩm quyền. Trường hợp có dấu hiệu tiêu cực phải chủ động chuyển cơ quan chức năng xem xét, xử lý theo quy định.
Được biết, đến nay, thông qua công tác kiểm tra, Thanh tra Bộ GTVT đã chuyển thông tin 2 cơ sở đào tạo lái xe nghi ngờ có dấu hiệu tiêu cực đến cơ quan công an địa phương để xác minh, làm rõ, xử lý theo đúng thẩm quyền quy định.
Trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ, Bộ GTVT cho biết, trong quá trình kiểm tra, Bộ GTVT luôn quán triệt nguyên tắc "sai đến đâu, xử lý đến đó". Đối với những trường hợp nghi ngờ có dấu hiệu tiêu cực các đoàn kiểm tra, hoặc Thanh tra Bộ gửi ngay thông tin đến cơ quan Công an để xử lý. Tuy nhiên, để đảm bảo chặt chẽ, khách quan đúng quy định của pháp luật, các văn bản chuyển đều ban hành theo chế độ Mật.
Khi có kết quả xử lý, Bộ GTVT hoặc Công an địa phương sẽ chủ động công bố thông tin.
Phan Trang