Tạo bước chuyển trong công tác khắc phục hậu quả bom mìn

Lực lượng rà phá bom mìn đang thực hiện di chuyển một quả bom có khối lượng lớn nằm sâu trong lòng đất

Trước thực trạng lượng bom mìn, vật nổ còn rất lớn, trên khắp các vùng miền, khu vực biên giới, trong khi nguồn ngân sách Nhà nước còn hạn hẹp, Chính phủ Việt Nam vẫn ưu tiên dành các nguồn lực tài chính cho công tác khắc phục hậu quả bom, mìn, vật nổ.

Chương trình Hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam (gọi tắt là Chương trình 504) đã thực hiện được nhiều nội dung, mang lại nhiều kết quả trong giải phóng đất đai bị ô nhiễm bom mìn. 

Tuy vậy, mức chi phí nêu trên chỉ đáp ứng được một phần so với nhu cầu thực tế. Theo số liệu, việc khắc phục hậu quả bom mìn mới chỉ đáp ứng được khoảng 5% nhu cầu.

Nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện và đạt các mục tiêu đề ra trong Chương trình 504, ngoài việc huy động sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân trong nước, Việt Nam cần có những giải pháp, sáng kiến, cơ chế cụ thể trong việc đối thoại, để huy động tối đa các nguồn tài trợ quốc tế từ các nhà tài trợ, các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ...

Thành lập Nhóm quan hệ đối tác về khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh ở Việt Nam

Một trong những sáng kiến đó là việc Chính phủ Việt Nam đang chủ trì, phối hợp với đối tác phát triển thành lập Nhóm quan hệ đối tác về khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh ở Việt Nam (gọi tắt là MAPG), nhằm huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài trợ quốc tế hỗ trợ thực hiện Chương trình 504 giai đoạn 2010-2025.

Đây sẽ là một hướng mới nhằm tạo chuyển biến trong công tác vận động các nguồn lực từ bên ngoài giúp Việt Nam khắc phục hậu quả bom, mìn và vật nổ sau chiến tranh. 

Ông Cao Mạnh Cường, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế đối ngoại (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Trưởng Tiểu ban Vận động tài trợ Chương trình 504, cho biết để huy động nguồn vốn ODA và các khoản vay ưu đãi của các nhà tài trợ cho chương trình này, ngoài phương thức vận động viện trợ ngoại giao nhân dân mang tính truyền thống từ trước đến nay, Chính phủ chủ trương đẩy mạnh việc huy động các nguồn tài trợ quốc tế từ những đối tác phát triển với phương châm khắc phục hậu quả bom, mìn không đơn thuần vì phục vụ mục đích nhân đạo mà còn vì mục tiêu phát triển.

Về thành phần, Nhóm MAPG khuyến khích sự tham gia rộng rãi của các đối tác, gồm các nhà tài trợ, các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ.

Về phía Việt Nam, ngoài các cơ quan là thành viên Ban Chỉ đạo 504, có đại diện của các cơ quan quản lý Nhà nước về ODA và vốn vay ưu đãi, các địa phương ô nhiễm nặng bom mìn, các tổ chức xã hội và khu vực tư nhân.

Theo các chuyên gia của Chương trình 504, một trong những vai trò quan trọng của Nhóm MAPG là tạo ra một diễn đàn đối thoại, tham vấn giữa Chính phủ, các nhà tài trợ và các bên liên quan về chiến lược, chính sách, thể chế của Chính phủ liên quan tới công tác khắc phục hậu quả bom mìn.

Bên cạnh đó, các bên sẽ trao đổi để cùng xác định những lĩnh vực ưu tiên cần hỗ trợ từ các nguồn tài trợ quốc tế, các sáng kiến hợp tác trong việc hỗ trợ thực hiện Chương trình 504 nhằm tăng cường tính liên kết, hiệu quả điều phối và quản lý các nguồn tài trợ; chia sẻ kinh nghiệm và cập nhật thông tin về tình hình và kết quả thực hiện Chương trình 504.

Đồng thời hình thành những cơ chế phối hợp hoạt động hiệu quả giữa các đối tác phát triển ở các địa phương ô nhiễm bom mìn cũng như tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế ở cấp độ toàn cầu và khu vực về khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh.

Thể hiện rõ quyết tâm và hành động, mới đây Thủ  tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 319/QĐ-TTg ngày 4/3/2014 về việc thành lập Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam (VNMAC) như  một cơ quan đầu mối về khắc phục hậu quả bom mìn do Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo và Bộ Quốc phòng trực tiếp quản lý.

Trong hội nghị này, Ban Chỉ đạo 504 cũng sẽ giới thiệu về định hướng chiến lược huy động nguồn tài trợ nước ngoài.

Chiến lược huy động nguồn tài trợ quốc tế hỗ trợ thực hiện Chương trình 504 phục vụ cho mục tiêu phát triển trên nguyên tắc phát huy vai trò lãnh đạo và làm chủ của Việt Nam, góp phần tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, mở rộng sự tham gia của các bên và đáp ứng tốt các yêu cầu về hội nhập quốc tế trong lĩnh vực khắc phục hậu quả bom mìn. 

Cùng với mục đích nhân đạo, mục tiêu vì một Việt Nam phát triển bền vững, kỳ vọng từ sau Hội nghị tới đây, công cuộc khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam sẽ có bước phát triển mạnh mẽ.

Trần Văn