Tạo đột phá, chiến lược trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật

Khắc phục những bất cập, tồn tại, hạn chế trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, ngày 15/5, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. 

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh khẳng định, việc xây dựng dự thảo Nghị quyết là cần thiết, nhằm kịp thời thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về xây dựng Nhà nước pháp quyền và đổi mới công tác xây dựng pháp luật.

Đồng thời, nhằm khắc phục những bất cập, tồn tại, hạn chế trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; xây dựng một số cơ chế, chính sách đặc biệt về tài chính; bảo đảm và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; xây dựng và phát triển ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số trong xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật. 

Qua đó, tạo bước đổi mới đột phá, chiến lược, kịp thời, linh hoạt, đáp ứng yêu cầu của công tác xây dựng pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nêu rõ, dự thảo Nghị quyết được kết cấu thành 12 Điều với phạm vi điều chỉnh là quy định một số cơ chế, chính sách đặc biệt về tài chính, nguồn nhân lực, phát triển và ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số nhằm tạo đột phá trong xây dựng pháp luật và một số nhiệm vụ, hoạt động tổ chức thi hành pháp luật hỗ trợ trực tiếp cho xây dựng pháp luật.

Về cơ chế tài chính đặc biệt cho công tác xây dựng pháp luật, dự thảo Nghị quyết quy định, ngân sách nhà nước bảo đảm chi cho công tác xây dựng pháp luật không thấp hơn 0,5% tổng chi ngân sách nhà nước hằng năm và tăng dần theo yêu cầu phát triển, nguồn ngân sách không chỉ để bảo đảm chi cho xây dựng, ban hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tham gia xây dựng pháp luật quốc tế mà còn bảo đảm chi cho những lĩnh vực...

Dự thảo Nghị quyết quy định cơ chế thực hiện khoán chi, trả thù lao, thuê khoán theo từng nhiệm vụ hoặc theo từng hoạt động trong xây dựng pháp luật; gắn với quyền chủ động và trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan thực hiện nhiệm vụ, hoạt động trên cơ sở tuân thủ các nguyên tắc về áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt, về định mức chi vượt trội quy định tại Nghị quyết và theo quy định của Chính phủ (ít nhất gấp từ 3 lần đến gấp 5 lần so với định mức hiện tại); bảo đảm quản lý công khai, minh bạch, hiệu quả, tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt quy định tại Nghị quyết.

Dự thảo Nghị quyết quy định về Quỹ hỗ trợ xây dựng chính sách, pháp luật là Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, được nhà nước bảo đảm vốn điều lệ từ nguồn ngân sách 0,5% nhà nước bảo đảm chi cho công tác xây dựng pháp luật, được nhận các nguồn hỗ trợ hợp pháp từ các tổ chức, cá nhân trong nước.

Về chính sách liên quan đến bảo đảm và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, dự thảo Nghị quyết có 2 nội dung cơ bản. 

Cụ thể, về đảm bảo chế độ hỗ trợ cho nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật, dự thảo Nghị quyết quy định chế độ hỗ trợ hằng tháng bằng 100% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng (không bao gồm phụ cấp) cho người tham gia công tác xây dựng pháp luật. Chế độ này được xây dựng trên nguyên tắc kịp thời thể chế hóa đúng đối tượng, có trọng tâm, trọng điểm theo đúng tinh thần Nghị quyết 66- NQ/TW, ghi nhận những đối tượng đã rõ, theo hướng chặt chẽ hơn, có sự thống nhất cao giữa các cơ quan trong quá trình nghiên cứu, xây dựng nghị quyết.

Về đảm bảo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật, dự thảo Nghị quyết quy định cụ thể các giải pháp để Nhà nước có chính sách, cơ chế đặc biệt thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao cho công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật từ tổ chức đào tạo chuyên sâu, ưu tiên tuyển dụng, thu hút trọng dụng, đãi ngộ nguồn nhân lực chất lượng cao; cơ chế quy hoạch, biệt phái cán bộ; cho đến áp dụng cơ chế tự chủ lựa chọn cách thức hợp tác hoặc thuê chuyên gia, tổ chức tư vấn trong công tác xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật.

Về chính sách phát triển, ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số phục vụ đổi mới, hiện đại hóa công tác xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật, dự thảo Nghị quyết quy định cơ chế, chính sách cho xây dựng cơ sở dữ liệu lớn về pháp luật; ứng dụng trí tuệ nhân tạo, phát triển trợ lý ảo về xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật trên cơ sở khai thác các nguồn cơ sở dữ liệu lớn về pháp luật; phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, hệ thống thông tin, nền tảng số phục vụ hoạt động quản lý, xây dựng ban hành văn bản quy phạm pháp luật và một số nhiệm vụ, hoạt động tổ chức thi hành pháp luật hỗ trợ trực tiếp cho xây dựng pháp luật.

Đánh giá cao sự nỗ lực, khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm của Chính phủ

Thẩm tra dự án Nghị quyết này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp (UBPLTP) và các cơ quan của Quốc hội tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết với cơ sở chính trị, pháp lý, thực tiễn như được nêu trong Tờ trình của Chính phủ; đồng thời, đánh giá cao sự nỗ lực, khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm của Chính phủ, Cơ quan chủ trì soạn thảo trong việc chuẩn bị hồ sơ dự án; tán thành việc trình dự án theo trình tự, thủ tục rút gọn; hồ sơ dự án đầy đủ, đúng quy định.

UBPLTP nhận thấy, dự thảo Nghị quyết đã quán triệt, bám sát chủ trương, định hướng của Đảng, nhất là đã kịp thời triển khai yêu cầu cụ thể của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 66/NQ-TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Do đó, về cơ bản UBPLTP nhất trí phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết; đồng thời, nhất trí việc xây dựng dự thảo Nghị quyết theo hướng như Chính phủ đề xuất, vừa có quy định chung, khái quát, mang tính nguyên tắc, vừa có một số quy định cụ thể để có thể thi hành ngay sau khi Nghị quyết được thông qua, sớm đưa chủ trương, chính sách mới của Đảng tại Nghị quyết số 66-NQ/TW và các nghị quyết có liên quan vào cuộc sống.

Về cơ chế, chính sách đặc biệt về tài chính cho công tác xây dựng pháp luật, UBPLTP và các cơ quan tán thành với quy định của dự thảo Nghị quyết về ngân sách nhà nước bảo đảm chi cho công tác xây dựng pháp luật không thấp hơn 0,5% tổng chi ngân sách nhà nước hằng năm và tăng dần theo yêu cầu phát triển, bảo đảm mức, định mức chi gắn với khoán chi cho công tác xây dựng pháp luật và việc thành lập Quỹ hỗ trợ xây dựng chính sách, pháp luật, vì các chính sách lớn này đều xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và đều đã được xác định rõ tại Nghị quyết số 66-NQ/TW, đáp ứng yêu cầu đề ra tại Nghị quyết 27-NQ/TW.

Liên quan đến khoán chi trong công tác xây dựng pháp luật, nhiều ý kiến trong UBPLTP đề nghị nên kế thừa cách quy định như hiện hành, bảo đảm thống nhất về nguyên tắc thực hiện và cũng thuận lợi cho việc quản lý, kiểm tra và đánh giá hiệu quả sử dụng kinh phí.

Về chính sách bảo đảm thu hút, đãi ngộ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, UBPLTP cơ bản tán thành với quy định về chế độ hỗ trợ hằng tháng đối với người trực tiếp, thường xuyên làm công tác tham mưu nghiên cứu chiến lược, chính sách, xây dựng pháp luật quy định tại khoản 1 Điều 7 của dự thảo Nghị quyết để thể chế hóa yêu cầu tại Nghị quyết số 66-NQ/TW và Kết luận số 119-KL/TW.

Đồng thời, nhận thấy chính sách hỗ trợ hằng tháng không chỉ đơn thuần là việc tăng thu nhập, tạo động lực, khuyến khích cống hiến, mà còn để xác định rõ trách nhiệm, tính liêm chính, yêu cầu cao của Đảng, Nhà nước và Nhân dân đối với đội ngũ cán bộ, công chức này trong thực thi công vụ, là giải pháp đột phá nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật, hướng tới mục tiêu chuyên nghiệp hóa và ổn định nguồn nhân lực này trong dài hạn.

Hải Liên