Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh điều này khi phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị trực tuyến triển khai công tác ngành thanh tra năm 2023, tổ chức ngày 6/1.
Tại hội nghị, sau khi nghe báo cáo của Thanh tra Chính phủ, phát biểu tham luận lãnh đạo Bộ Công an, Tài chính và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (Bình Định, Hà Nội, Đà Nẵng, TPHCM, Hải Phòng, An Giang, Thừa Thiên Huế) bày tỏ thống nhất cao với nội dung, đánh giá và những giải pháp nêu trong báo cáo. Đồng thời đại diện các bộ ngành, địa phương cũng chia sẻ những kinh nghiệm hay trong công tác thanh tra tại ngành, địa phương (như công tác tiếp dân; giải quyết khiếu nại tố cáo; xác minh kê khai tài sản; xây dựng hệ thống tổ chức các cơ quan thanh tra; công tác cán bộ; công tác tổ chức đoàn thanh tra; triển khai kết luận thanh tra; xây dựng chính sách, pháp luật…), qua đó góp ý thêm một số giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác thanh tra trong thời gian tới.
Thứ trưởng Bộ Công an Trần Quốc Tỏ nhấn mạnh vai trò của hoạt động thanh tra trong công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong Công an nhân dân, xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh; công tác đấu tranh phòng chống tội phạm tham nhũng;… Thứ trưởng Trần Quốc Tỏ đề nghị tiếp tục nâng cao hiệu quả phối hợp giữa cơ quan thanh tra với cơ quan công an trong công tác tổ chức tiếp công dân; giải quyết khiếu nại tố cáo; trong điều tra trong phòng chống tội phạm về kinh tế, tham nhũng, tiêu cực;…
Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn chia sẻ một số kết quả nổi bật hệ thống thanh tra chuyên ngành tài chính đã đạt được trong năm 2022, nhất là trong việc thanh tra, kiểm tra hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, thị trường chứng khoán, thanh tra thuế, hải quan,…
Khẳng định, năm 2023, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Thanh tra Chính phủ và các cơ quan liên quan trong triển khai Luật Thanh tra; rà soát, xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách liên quan đến thanh tra tài chính; tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng để kịp thời phát hiện sớm, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm trong lĩnh vực tài chính; xử lý nghiêm các trường hợp cố tình gây phiền hà, sách nhiễu đối tượng thanh tra.
Đại diện các địa phương chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp trong thực hiện các kết luận thanh tra; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng, khai thác, sử dụng dữ liệu đất đai; thực hiện công khai minh bạch trong hoạt động đấu thầu sử dụng đất; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm liên quan đến đất đai; các giải pháp xây dựng ngành thanh tra (như ban hành quy tắc ứng xử, lề lối làm việc của công chức ngành thanh tra trong thực thi công vụ; công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cán bộ thanh tra; tổ chức các phong trào thi đua trong ngành); phát huy vai trò, trách nhiệm của thủ trưởng các cấp trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là các vụ vụ việc đông người, vượt cấp, phức tạp, kéo dài; thành lập các tổ tư vấn pháp luật cho công dân để giải quyết các vụ việc ngay từ cơ sở; ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thanh tra, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại tố cáo, phòng chống tham nhũng;…
Phát biểu tại hội nghị, điểm lại những kết quả đã đạt được trong năm 2022, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh trong bối cảnh kinh tế, chính trị thế giới diễn biến rất nhanh, phức tạp, khó lường, tác động bất lợi đối với kinh tế đất nước, gây rất nhiều khó khăn cho công tác điều hành. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng,… KTXH đã phục hồi tích cực, đạt được kết quả khá toàn diện, GDP tăng 8,02%, cao nhất hơn 10 năm qua; CPI tăng 3,15%; thu ngân sách vượt chỉ tiêu đề ra; xuất khẩu đạt kết quả tích cực, xuất siêu hơn 11 tỷ USD… Trong kết quả chung đó, có đóng góp quan trọng của ngành thanh tra.
Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, nhiệm vụ của ngành Thanh tra rất nặng nề, tuy nhiên, vượt qua những khó khăn chung, năm 2022, toàn ngành đã hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị mà Đảng và nhà nước giao, các mặt công tác đều có sự chuyển biến tích cực, thực chất, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, giữ vững kỷ cương pháp luật, bảo đảm an ninh chính trị trật tự an toàn xã hội phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chia sẻ những khó khăn đồng thời ghi nhận, biểu dương sự cố gắng với những kết quả của ngành Thanh tra trong năm qua, đồng thời Phó Thủ tướng nhấn mạnh một số điểm như sau:
Thứ nhất, trong năm 2022, Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra: Đã bám sát nghị quyết của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước để xây dựng, triển khai công tác thanh tra và đạt nhiều kết quả tích cực; hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị được Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Thủ trưởng cơ quan hành chính cùng cấp giao.
Hoạt động thanh tra đã góp phần quan trọng cả trong phòng ngừa và phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng. Cụ thể, toàn ngành thanh tra đã triển khai hơn 8.514 cuộc thanh tra hành chính và 222.629 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành. Qua đó, đã phát hiện vi phạm về kinh tế hơn 85.998 tỷ đồng, 8.777 ha đất; kiến nghị thu hồi hơn 26.654 tỷ đồng và 574 ha đất; kiến nghị xử lý hành chính hơn 3.530 tập thể và 8.619 cá nhân, chuyển cơ quan điều tra xử lý 441 vụ việc, 295 đối tượng.
Dưới sự chỉ đạo chặt chẽ, quyết liệt của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ và toàn ngành đã hoàn thành cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng về mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm, vaccine, thuốc phòng, chống dịch COVID-19. Qua đó phát hiện sai phạm, kiến nghị xử lý kịp thời, đúng pháp luật và chuyển cơ quan điều tra tiếp tục xử lý theo thẩm quyền nhiều vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng, thu hồi tiền và tài sản cho nhà nước.
Ngành thanh tra cũng đã quan tâm thúc đẩy tiến độ và nâng cao chất lượng kết luận thanh tra, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính và nâng cao đạo đức công vụ cán bộ thanh tra. Công tác đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực, kết quả thu hồi tiền, tài sản đạt cao hơn năm trước.
Đồng thời đã tham mưu giúp Ban Cán sự đảng Chính phủ trình Bộ Chính trị cho ý kiến về Đề án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án. Xử lý kịp thời, không để xảy ra tình trạng chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm toán. Điều này góp phần quan trọng trong việc giữ gìn kỷ luật, kỷ cương, trật tự, an toàn xã hội.
Thứ hai, ngành Thanh tra đã phát huy được vai trò trong việc tham mưu triển khai thực hiện Chỉ thị của Đảng, quy định của pháp luật về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, đặc biệt là phục vụ các sự kiện văn hóa, chính trị quan trọng của đất nước như phục vụ SEA Games 31 và các kỳ họp của Trung ương Đảng, Quốc hội.
Cùng với sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo có những chuyển biến tích cực, nhất là giải quyết các vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài. Tỷ lệ giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền đạt cao (88%); nhiều vụ việc phức tạp được xử lý dứt điểm.
Thủ trưởng các cấp, các ngành đã tăng cường tiếp công dân, đối thoại để giải quyết nhiều vụ việc. Việc tổ chức thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật được quan tâm chỉ đạo và đạt kết quả cao hơn.
Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, qua đó góp phần quan trọng, tạo sự ổn định chính trị - xã hội, phục vụ các sự kiện chính trị của đất nước và thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương.
Thứ ba, ngành Thanh tra đã thực hiện tốt vai trò quản lý nhà nước về công tác phòng, chống tham nhũng, nhất là trong việc tham mưu triển khai thực hiện các chủ trương, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước.
Theo đó, thể chế, chính sách về phòng, chống tham nhũng được hoàn thiện hơn với việc tham mưu trình Bộ Chính trị ban hành Quy định số 56-QĐ/TW về Quy chế phối hợp giữa các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập, Thủ tướng Chính phủ ban hành Đề án cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập.
Triển khai thực hiện quy định mới về kiểm soát tài sản, thu nhập, trong đó trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Định hướng xác minh tài sản, thu nhập năm 2022 và tổ chức thực hiện trên phạm vi cả nước.
Chú trọng công tác phát hiện hành vi tham nhũng thông qua công tác thanh tra, kiểm tra, nhất là qua hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo; kiến nghị xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.
Việc đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng và tổ chức công khai các kết luận thanh tra đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Tích cực tham gia sơ kết, tổng kết các văn bản, chỉ thị, nghị quyết của cấp trên về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực qua đó, đề xuất nhiệm vụ, giải pháp thực hiện trong thời gian tới.
Thứ tư, trong công tác xây dựng ngành, việc xây dựng các VBQPPL tiếp tục được quan tâm và đạt nhiều kết quả, nhất là giúp Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật Thanh tra (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 4 và trình Chính phủ một số nghị định.
Ngành Thanh tra cũng tích cực rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản, quy chế về nghiệp vụ công tác tổ chức, cán bộ, hoạt động của đoàn thanh tra.
Đội ngũ lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, các đơn vị thuộc Thanh tra Chính phủ và thanh tra bộ, ngành, địa phương tiếp tục được củng cố, kiện toàn; kỷ luật, kỷ cương hành chính được tăng cường.
Phó Thủ tướng cho rằng, bên cạnh những kết quả đã đạt được, ngành thanh tra vẫn còn những mặt hạn chế, tồn tại, xác định nguyên nhân, giải pháp cần sớm khắc phục.
Cụ thể, chất lượng một số cuộc thanh tra còn hạn chế, một số cuộc thanh tra triển khai chậm so với kế hoạch hoặc chậm ban hành kết luận thanh tra; tỷ lệ thu hồi tiền, tài sản qua đôn đốc, xử lý sau thanh tra tuy đã tăng so với trước nhưng còn thấp so với yêu cầu.
Bên cạnh đó, tình hình khiếu nại, tố cáo vẫn tiền ẩn phức tạp, nhất là lĩnh vực đất đai. Việc tiếp công dân định kỳ của thủ trưởng các cấp, các ngành đã có chuyển biến nhưng chưa thường xuyên. Công tác xử lý đơn thư, nhất là cấp cơ sở còn chậm.
Tỷ lệ giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo theo thẩm quyền của một số địa phương đạt thấp. Một số địa phương chưa quyết tâm, quyết liệt hoặc chưa có phương án phù hợp giải quyết dứt điểm các vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài. Tình trạng khiếu kiện đông người lên trung ương vẫn còn.
Trong công tác phòng, chống tham nhũng, việc thực hiện một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng còn mang tính hình thức, tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc chưa được ngăn chặn triệt để. Công tác tự kiểm tra, phát hiện tham nhũng trong nội bộ cơ quan, tổ chức, đơn vị còn hạn chế.
Cơ cấu tổ chức và chất lượng đội ngũ cán bộ ngành thanh tra còn bất cập, nhiều cơ quan thanh tra còn thiếu biên chế làm việc. Một số cán bộ thanh tra chấp hành kỷ cương, kỷ luật chưa tốt.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh: Năm 2023 là năm có ý nghĩa quan trọng, năm bản lề thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch 5 năm 2021-2026. Dự báo tình hình quốc tế, trong nước có những thuận lợi, cơ hội và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn.
Chính phủ quyết tâm thực hiện hiệu quả phương châm "Đoàn kết kỷ cương, bản lĩnh linh hoạt, đổi mới sáng tạo, kịp thời hiệu quả"; tập trung chỉ đạo điều hành, tổ chức thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhóm nhiệm vụ, giải pháp về phát triển KTXH, gắn với tăng cường công tác thanh tra, đẩy mạnh công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị ngành Thanh tra và các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện nhiệm vụ để tạo được sự chuyển động mạnh mẽ, tích cực và toàn diện hơn, nỗ lực, quyết tâm, tập trung trí tuệ để đưa ra các giải pháp chủ động trong thực thi nhiệm vụ, trong đó tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả Luật Thanh tra (sửa đổi) có hiệu lực từ 01/7/2023. Trong đó, khẩn trương trình Chính phủ ban hành các nghị định, quy định hướng dẫn chi tiết Luật Thanh tra trong tháng 5/2023, bảo đảm chất lượng, tiến độ, có hiệu lực cùng thời điểm Luật có hiệu lực.
Hai là, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, thủ trưởng cơ quan hành chính cùng cấp để xây dựng, triển khai các nhiệm vụ thuộc lĩnh vực quản lý, cả trước mắt và lâu dài, nhất là các nhiệm vụ triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2026 và năm 2023.
Ba là, triển khai kế hoạch thanh tra năm 2023 theo hướng trọng tâm, hiệu quả, tập trung thanh tra đối với những ngành, lĩnh vực nhạy cảm, dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực, có nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo.
Lựa chọn để thanh tra công vụ, đánh giá việc thực hiện chính sách, pháp luật ở những khâu, những hoạt động quản lý thường xuyên có sự tiếp xúc giữa cán bộ, công chức, viên chức với người dân, doanh nghiệp; nhất là những khâu, những lĩnh vực để xảy ra vi phạm hoặc có nhiều dư luận về những biểu hiện nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động thanh tra, nhất là nâng cao chất lượng, tiến độ kết luận thanh tra và việc thực hiện kết luận thanh tra.
Tham mưu thực hiện kết luận, chỉ đạo của Bộ Chính trị về Đề án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án để tiếp tục hoàn thiện Đề án, báo cáo Ban cán sự đảng Chính phủ trình Bộ Chính trị.
Bốn là, triển khai thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, kế hoạch của Thanh tra Chính phủ về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương và địa phương, không để phát sinh "điểm nóng"; tăng cường đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra tình hình thi hành pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Giải quyết kịp thời, dứt điểm, đúng quy định vụ việc khiếu nại, tố cáo mới phát sinh ngay từ cấp cơ sở; tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài, các vụ việc khiếu kiện lên trung ương theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch của Thanh tra Chính phủ.
Năm là, tiếp tục thực hiện đồng bộ các chủ trương, chính sách, pháp luật về phòng, chống tham nhũng theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng; các kết luận, chỉ đạo của Bộ Chính trị, BCĐ Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và các Nghị quyết, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Trong đó quan tâm triển khai có hiệu quả các giải pháp phòng ngừa tham nhũng; trọng tâm là công khai, minh bạch trong tổ chức, hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị; kiểm soát xung đột lợi ích; kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn.
Nâng cao hiệu quả phát hiện, xử lý tham nhũng, tập trung thanh tra các lĩnh vực nhạy cảm, có nguy cơ tham nhũng cao hoặc có nhiều dư luận về tham nhũng.
Tiến hành thanh tra trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng... nhằm chấn chỉnh quản lý, phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, tham nhũng, tiêu cực.
Thanh tra Chính phủ tiếp tục hướng dẫn thực hiện Nghị định số 130/2020/NĐ-CP ngày 30/10/2020 của Chính phủ về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức; Quy chế phối hợp giữa các cơ quan trong kiểm soát tài sản, thu nhập; triển khai Đề án Cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập.
Khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ được phân công theo kế hoạch, chương trình công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; trình Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia về phòng, chống tham nhũng đến năm 2030 và Kế hoạch thực hiện Công ước Liên Hợp Quốc về chống tham nhũng, bảo đảm chất lượng, đúng tiến độ.
Sáu là, tiến hành sơ kết, đánh giá việc thực hiện Chiến lược phát triển ngành Thanh tra đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch cụ thể cho giai đoạn tiếp theo.
Tiếp tục củng cố, xây dựng lực lượng cán bộ thanh tra chuyên nghiệp, trách nhiệm, kỷ cương, liêm chính, có bản lĩnh, đi đầu trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, trước hết là sự gương mẫu, quyết tâm, quyết liệt của người đứng đầu và tập thể lãnh đạo cơ quan thanh tra các cấp.
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nội bộ, xử lý nghiêm công chức vi phạm. Xây dựng tổ chức thanh tra tinh gọn, nhưng hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, điều động cán bộ, chủ động tìm kiếm, bổ sung cán bộ có năng lực, kinh nghiệm công tác.
Đồng thời quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức và lãnh đạo ngành thanh tra, nhất là cán bộ làm công tác tiếp công dân.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tin tưởng trong năm 2023 và thời gian tới, toàn ngành Thanh tra sẽ tiếp tục phát huy và hoàn thành tốt hơn nữa nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Nhân dân đã tin tưởng, giao cho./.
Trần Mạnh