Thanh tra việc thực hiện bảo hiểm tại các doanh nghiệp

Thanh tra về tình hình thực hiện bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với một số doanh nghiệp - Ảnh minh họa

Để việc thanh tra đạt được mục tiêu đề ra, tại Thông báo số 417/TB-VPCP ngày 11/11/2013, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu Bảo hiểm xã hội Việt Nam xây dựng phương án cụ thể, trong đó nêu rõ đối tượng, phạm vi, nội dung thanh tra và cơ chế tài chính để triển khai thực hiện. Trên cơ sở đó, Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Bảo hiểm xã hội Việt Nam triển khai thực hiện phương án; kết thúc việc thanh tra, Thanh tra Chính phủ tổng kết, đánh giá, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời, để khắc phục tình trạng nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, nâng cao chất lượng, hiệu quả phối hợp của các cơ quan liên quan trong thanh tra, kiểm tra, giám sát việc tuân thủ pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế của các tổ chức và doanh nghiệp, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động và nhân dân, Phó Thủ tướng yêu cầu trong thời gian tới Bảo hiểm xã hội Việt Nam chủ động phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu kiến nghị những nội dung còn bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn trong Luật bảo hiểm xã hội, Luật bảo hiểm y tế và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để các cơ quan có thẩm quyền trình Quốc hội xem xét trong quá trình sửa đổi, bổ sung hai Luật nêu trên.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam phải chủ động tham gia với Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan nghiên cứu để đưa các hành vi, tội danh vi phạm Luật bảo hiểm xã hội, Luật bảo hiểm y tế cần phải xử lý hình sự vào nội dung sửa đổi, bổ sung Bộ Luật Hình sự.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bảo hiểm xã hội Việt Nam phải chủ động phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan xây dựng quy chế về phối hợp quản lý thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; cơ chế trao đổi, chia sẻ thông tin để Bảo hiểm xã hội các cấp nắm được đầy đủ tình hình về các doanh nghiệp, lao động, tiền lương đóng thuế và đóng bảo hiểm xã hội của các doanh nghiệp trên cả nước để bảo đảm thu đúng, đủ, kịp thời, hạn chế việc trốn đóng, nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong thời gian tới.

Cùng với đó, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải có trách nhiệm thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp trên địa bàn trong việc thực hiện bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật.

Hiện nay, tình trạng trốn đóng, chậm đóng, nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế xảy ra ở hầu hết các địa phương. Đến hết tháng  9 năm 2013, số tiền nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế là 9.915 tỷ đồng (ngân sách các tỉnh nợ 1.902 tỷ đồng), chiếm 7,37% tổng số thu, tăng 2.234 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2012, trong đó: doanh nghiệp nhà nước nợ 1.230 tỷ đồng; doanh nghiệp ngoài quốc doanh nợ 4.468 tỷ đồng; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nợ 1.315 tỷ đồng.

Tình trạng trên do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là do ý thức chấp hành pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế của nhiều doanh nghiệp chưa nghiêm; cơ chế xử phạt và mức xử phạt theo quy định của pháp luật còn thấp, chưa đủ sức răn đe; việc phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong tuyên truyền, vận động, thanh tra, kiểm tra, giám sát về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế còn hạn chế...

Hà Phương